2777
2789
عنوان

بررسی زندگی امام عصر و دوران غیبت

| مشاهده متن کامل بحث + 483 بازدید | 32 پست

🔴 مجموعه مباحث #مهدویت / جلسه ۱۳


✅ شاکله و شاخصه #شیعه بحث #امامت است. امامت جزء #اصول_دین است و #تقلید بردار نیست.


👈 در اصول #دین باید به #یقین رسید. یقین از اجزای تشکیل دهنده #ایمان است پس برای به دست آوردن ایمان واقعی و مراتب آن باید به یقین برسیم.


🔸 #اعتقاد به منجی #آخر_الزمان #عقیده فطری است و در بین اقوام و ملل مختلف و #ادیان آسمانی به آن پرداخته شده است به‌طور مثال بودایی‌ها و هندی‌ها هر چند دارای گرایش‌های دینی نیستند اما به منجی عقیده دارند.


🔹 این یک عقیده عمومی است که مردمان با ادیان و تمایلات مذهبی مختلف عقیده دارند در آخرالزمان کسی خواهد آمد که جهان را اصلاح و تاریکی‌ها را از بین می‌برد و روشنایی را مستقر می‌سازد و #انسان به ساحل نجات می‌رسد.


📌 در این میان سؤالاتی مطرح است: این فرد کیست؟ از کدام طایفه است؟ دارای چه ویژگی‌هایی است؟ چه زمانی خواهد آمد؟ چگونه رفتار می‌کند؟ آخرالزمان دارای چه ویژگی‌هایی است؟


🔆 کنکاش درباره مهدویت باعث افزایش #معرفت ما می‌شود و با کسب معرفت #حافظ_دین خود می‌شویم.


✳️ زندگی امام زمان (ع) به چهار دوره تقسیم می‌شود:


1️⃣ دوره اختفاء: از نیمه شعبان سال ۲۵۵ هجری قمری آغاز شده و تا ۸ ربیع‌الأول سال ۲۶۰ روز شهادت امام عسکری (ع) پایان یافته است. این دوران امام به‌طور پنهانی زیست داشتند.


2️⃣ دوره #غیبت_صغری: از سال ۲۶۰ شهادت امام عسکری (ع) آغاز و تا روز نیمه شعبان سال ۳۲۹، وفات آخرین نایب خاص حضرت، ادامه داشته است. این دوره ۶۹ سال بوده است.


3️⃣ دوره #غیبت_کبری: از سال ۳۲۹ شروع و تا امروز ادامه دارد.


4️⃣ دوره #ظهور و حکومت


💢 ما در دوره غیبت کبری که دوران بسیار سختی است، قرار داریم.

👈 آن‌قدر #غیبت حضرت طولانی می‌شود که فقط عده کمی از #اهل_ایمان بر #ولایت ایشان باقی می‌مانند.


🔆 وظیفه ما در این دوران #تبعیت و #پیروی از #امام است.

____________

حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی

گزیده جلسه ۱۳، #مهدویت

@Fares_ir

🔴 مجموعه مباحث #مهدویت / جلسه ۱۴


✅ عالمان اهل سنت به موعود #آخر_الزمان و از تبار پیامبر (ص) بودن ایشان #اعتقاد دارند ولی در به #دنیا آمدن #موعود اختلاف دارند.


📚 در منابع عامه در مورد ولادت امام زمان (ع) سه دسته روایت وجود دارد.

🔸 همه عامه اعتقاد ندارند که ایشان به دنیا آمده است اگرچه اکثریت آنها اعتقاد به #منجی آخرالزمان دارند.

🔸 عده ای نسبت به ولادت امام زمان (ع) اعتقاد و اعتراف دارند.

🔸 کسانی هم هستند که ولادت حضرت را گزارش کرده‌اند ولی موعود بودن را به ايشان نسبت نداده‌اند.


📌 ابن اثیر در کتاب الکامل، ابن خلکان در کتاب وفیات الاعیان و ذهبی در کتاب العبر به موضوع ولادت امام زمان (ع) اشاره کرده‌اند ولی مسئله موعود بودن را رد نکرده‌اند و نسبت به آن سکوت کرده‌اند.


🖌 عده دیگری هستند که علاوه بر ولادت به موعودبودن هم تصریح کرده‌اند.

🔹 کمال الدین محمد طلحه شافعی در کتاب مطالب.

🔹 نورالدین علی ابن محمد صباغ مالکی در کتاب الفصول المهمه هم بر همین معنا اشاره کرده است.

🔹 گنجی نیز در کتاب مطالب خود بر همین موضوع اشاره كرده و ممکن بودن طول عمر حضرت و مبنای قرآنی آن را بيان می‌کند.


📚 در منابع #شیعه دو دسته روایت است که تصريح مي‌كنند که امام زمان (ع) به دنیا آمده‌اند.


⭕️ مخفی بودن ولادت و طول عمر غیرعادی حضرت، دو دليلی است که مخالفین ولادت امام زمان (ع) به آن تمسک کرده‌اند.

مخفی بودن ولادت موجب این نمی‌شود که اتفاق نیفتاده باشد.


📚 در منابع، اخباری ذکر شده است که نشان می‌دهد اگرچه ولادت امام زمان (ع) مخفیانه بوده است اما این امر محقق شده است.


🔆 نظر علمای شیعه به طور مشهور این است که ولادت امام عصر (ع) در سپیده‌دم روز جمعه نیمه شعبان سال ۲۵۵ قمری اتفاق افتاده است.

____________

حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی

گزیده جلسه ۱۴، #مهدویت

@Fares_ir

الان که دارم اینو برات می‌نویسم، کاملاً رایگانه، ولی واقعاً نمی‌دونم تا کی رایگان بمونه!
من و دخترم بدون حتی یه ریال هزینه، یه ویزیت آنلاین از متخصص حرفه‌ای گرفتیم. کامل بدنمون رو آنالیز کرد، تک‌تک مشکلات رو گفت و راه‌حل داد.

خودم کمر و گردنم خیلی مشکل داشت، دخترم هم پای ضربدری و قوزپشتی داشت… و باورت میشه؟ همه‌ش رو درست کردیم!

اگه تو یا یکی از عزیزات مشکلات اینجوری دارید، همین الان تا دیر نشده نوبت ویزیت 100% رایگان و آنلاین از متخصص بگیرید.

🔴 مجموعه مباحث #مهدویت / جلسه ۱۵


✅ از نظر #شیعه، #امامت منصب الهی است و تداوم و استمرار #نبوت است.


⭕️ انکار ولادت امام زمان (عج)، انکار تداوم رهبری بعد از پیامبر (ص) است.

👈 یعنی مقوله الهی که از مقطع صدر #اسلام ابلاغ شده از بین می‌رود و کل #دین از بین خواهد رفت.


🔆 تداوم #رهبری به حسب آنچه که در #قرآن است، یکی از ویژگی‌های جانشینان رسول گرامی (ص) است. [قصص / ۵۱] و [رعد / ۷]


📌 بنابراین قرآن کریم به صراحت تداوم را بیان می‌کند و در روایات نیز به صراحت بیان شده است.

🔸 روایاتِ بسیار این بحث را به پنج عنوان تقسیم کرده‌اند که این باعث می‌شود دیگران نتوانند ادعا کنند که ولادت امام زمان (ع) اتفاق نیفتاده است.


🔆 پرداختن تئوری و عملی ما به ولادت امام زمان (ع) یعنی اثبات #تداوم_رهبری در ائمه اطهار.

تداوم رهبری یعنی #استمرار_رسالت و اگر ما این مسئله را نادیده بگیریم کل #رسالت از بین می‌رود.


✳️ در بحث #غیبت چند عنوان مهم وجود دارد که از جمله آن‌ها: فوائد امام غائب چیست و اصلاً غیبت به چه معنی است؟ شرایط تشرف به خدمت امام زمان (ع) در زمان غیبت چیست؟ و اصلاً این امر امکان دارد؟


💢 این‌ها چیزهایی است که ما باید بدانیم. برخی #اعتقادات ما را قوی می‌کند و برخی جلوی #خرافات را می‌گیرد. #دشمن برای اینکه بتواند ریشه را بزند دسیسه کرده و یک موهوماتی را وارد دین می‌کند. بخاطر آن عطشی که مردم دارند، اقدامات آن‌ها نتیجه می‌دهد.


🔆 #مردم معنویت را به طور فطری دوست دارند، اگر متولیان فرهنگی شیعه، #معارف و #معنویت را در اختیار مردم نگذارند، دشمن کار خودش را می‌کند.

____

حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی

گزیده جلسه ۱۵، #مهدویت

@Fares_ir

🔴 مجموعه مباحث #مهدویت / جلسه ۱۶


🔸 گفتیم در اثبات تداوم رهبری #اهل_بیت (ع) ۵ دسته روایت وجود دارد.

👈 در اینجا به بعضی از روایات این پنج دسته اشاره می‌کنیم:


💠 ابان‌بن‌تغلب از امام صادق (ع) نقل می‌کند که فرمودند: #حجت خدا پیش از مخلوقات بوده است، با مخلوقات است و بعد از مخلوقات هم خواهد بود.


💠 سعد اشعری می‌گوید بر امام عسکری (ع) وارد شدم و می‏‌خواستم از جانشین پس از ایشان سؤال کنم. فرمودند: خدای متعال از زمان آدم زمین را خالی از حجت نگذاشته است و تا روز #قیامت نیز خالی از حجت نخواهد گذاشت، به خاطر اوست که #بلا را از اهل زمین دفع می‌‏کند و به خاطر اوست که باران می‏‌فرستد و #برکات زمین را بیرون می‌‏آورد.


💠 در کتاب نهج‌البلاغه آمده است: آری خدایا، زمین از کسی که با دلیل و حجت برای خدا #قیام کند تهی نمی‌ماند؛ آشکار و مشهور، یا ترسان و پنهان، تا دلایل الهی و بیّناتش باطل نشود. اینان چند نفرند، آنان کجایند؟ به خدا قسم عددشان اندک است، و نزد خداوند از نظر منزلت بسیار بزرگند، خداوند دلایل و بیّناتش را به وجود آنان محافظت می‌‏کند تا به افرادی شبیه خود بسپارند، و بذر آن را در دل‌هایشان کشت کنند.


⭕️ این سوال مطرح است که چرا #غیبت رخ داد؟


🔆 نظام خلقت بر اساس #حکمت طراحی می شود و اجرای این حکمت الهی به خواست مردم است. هیچ‌گاه بر اساس زور نیست. یعنی اگر خدواند می خواست انسان را #هدایت کند نمی توانست مثل مورچه آن‌ها را بیافریند که فقط حرف گوش دهند؟

📌 اگر #انسان بخواهد یک وجود ارزشی باشد باید #اراده و #انتخاب کند. غیبت بر اساس یک حکمت است. بخشی از بحث غیبت این است که ما می‌خواهیم جامعه‌ای #عدالت پیشه و بر محور عدالت خواهی ایجاد کنیم. این #جامعه سه عنصر می‌خواهد:

🔸 رهبری که خودش #عادل باشد.

🔸 مواضع عدالت را داشته باشد و بداند.

🔸 این است که مردم آن عدالت را بپذیرند.

👈 در دوره #حکومت امیرالمؤمنین (ع) دو عنصر از این سه وجود داشت ولی جامعه عدالت‌پذیر نبود.

💢 کسانی بودند که در جنگ‌ها در رکاب حضرت بودند اما در #خوراج در مقابل ایشان ایستادند.


✅ برای اینکه انسان به #کمال لایق برسد، مقطعی وجود دارد که اراده کند و آن دوران غیبت است.


💠 امام زین‌العابدین (ع) فرمودند: از روزی که خداوند آدم را آفرید، زمین خالی از حجت نیست که آن حجت ظاهر و مشهود یا غایب و نهان است و تا روز قیامت از حجت خدا خالی نخواهد بود، و اگر چنین نبود خداوند پرستیده نمی‌شد.


✳️ با بررسی این پنج دسته روایات، نگرش #شیعه، تداوم در #رهبری و استمرار #امامت است. استمرار می‌تواند به صورت غیب یا آشکار باشد.


💠 پیامبر اکرم (ص) فرمودند: در هر گروه از امت من که پس از من می‏‌آیند، یک نفر از اهل بیت من در میان ایشان خواهد بود که تغییرات منحرفین و یاوه‌‏سرایی‌های گمراهان و تأویل و توجیه‏‌های نادانان را از میان می‌برد. همان ائمه و پیشوایان شما، راهبر و راهنمای شما هستند که با آنها به پیشگاه پروردگار خواهید رفت. پس بنگرید که برای #دین و #نماز خویش چه کسی را به رهبری می‌گیرید.


⭕️ کسانی که #تداوم_رهبری را انکار می کنند می خواهند #تداوم_امامت را انکار کنند که در ادامه #رسالت را منکر شوند.

________

حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی

گزیده جلسه ۱۶، #مهدویت

@Fares_ir

🔴 مجموعه مباحث #مهدویت / جلسه ۱۷


✅ آیت الله صافی گلپایگانی کتابی با عنوان «امامت و مهدویت» دارند.

ایشان در بخشی از کتاب می‌نویسند: «علاوه بر آنکه عموم علمای #حدیث و تاریخ نگاران و صاحبان کتاب‌های تراجم #شیعه اثنی‌عشری، واقعه ولادت آن حضرت را بر اساس مدارک و مصادر صحیح ثبت و ضبط کرده‌اند و در عصر پدر بزرگوارش و عصر #غیبت_صغری و کبری، صدها اشخاص مورد وثوق و اعتماد را می‌شناسیم که به سعادت دیدار آن ولی اعظم خدا نائل شده و معجزات و خوارق عادات کثیری از آن رهبر جهانیان دیده‌اند. گروه بسیاری از مشاهیر علمای #اهل_سنت نیز ولادت آن حضرت و شرح و تفصیلات آن را در کتب، ذکر نموده و بعضی به #امامت و مهدویت آن سرور اقرار و اشعار بلند به زبان عربی و فارسی در مدح او سروده‌اند و حتی مدعی شرفیابی به آن حضور اقدس و استماع حدیث از حضرتش شده‌اند که ما عین عبارات و کلمات عده‌ای از آنان را در کتاب منتخب الاثر نگاشته‌ایم و با رعایت اختصار در اینجا فقط به ذکر نام آنها قناعت می نمائیم».


👈 سپس نام ۷۷ نفر از عالمان اهل سنت را بیان می‌کنند که به نوعی ولادت امام عصر (ع) را پذیرفته‌اند.


🔸 مخفی بودن ولادت امام عصر (ع) به خاطر حفظ جان مبارکشان است.


🔆 چه اتفاقی باید بیفتد تا حضرت #ظهور کنند و ما باید چه تغییری کنیم که این اتفاق رخ بدهد.


✳️ ما نسبت به دوره #غیبت_کبری تکلیف داریم. یک بخش از وظایف‌مان نسبت به امام عصر (ع) است. یک بخش نسبت به خودمان و یک بخش نسبت به #جامعه تکلیف داریم. ما باید در این سه زمینه تلاش کنیم. اگر تلاش کنیم انشاءالله زمینه ظهور شکل می‌گیرد.


🔸 قسمت شخصی آن، #تهذیب است.

🔸 قسمت اجتماعی آن بحث #اسلام_اجتماعی است. در اسلام اجتماعی بحث‌هایی مانند #سخاوت، #وفای_به_عهد، #تواضع و... مطرح است.

💢 آنچه باعث شهادت امیرالمؤمنین (ع) شد این بود که جامعه پذیرش حضرت و ظرفیت عدالتشان را نداشت.


📎 ما باید به جایی برسیم که ظرفیت عدالت امام زمان (ع) را داشته باشیم چون آن حضرت می‌آیند تا #عدل و قسط را اجرا کنند. اگر ما آن ظرفیت را نداشته باشیم با حضرت جنگ خواهیم کرد.


🖌 ما در دوران #غیبت کبری #تکلیف_اجتماعی خود را نمی‌دانیم و فکر می‌کنیم همان تکالیف فردی مثل #نماز و #روزه و... کافی است.


✳️ اولویت الآن، #اسلام اجتماعی است که تعامل ما با #مردم چگونه باید باشد و این زمینه ظهور را فراهم می‌کند.

________

حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی

گزیده جلسه ۱۷، #مهدویت

@Fares_ir


🔴 مجموعه مباحث #مهدویت / جلسه ۱۸


✅ مخفی بودن ولادت امام زمان (ع) امر بدیع و جدیدی نیست که فقط در مورد ایشان رخ داده باشد بلکه در مورد برخی از انبیاء گذشته هم اتفاق افتاده است. مانند: ابراهیم (ع)، موسی (ع)


🖌 آیت الله صافی کتابی در «منتخب الأثر» می‌نویسند:

«راز مخفی نگه داشتن ولادت مهدی (عج) این بود: خلفاء #بنی_عباس، از طریق روایاتی که پیامبر (ص) و ائمه طاهرین (ع) نقل شده بود، می‌دانستند دوازدهمین امام، همان مهدی است که زمین را پر از #عدل وداد می‌کند و دژهای گمراهی و فساد را در هم می‌کوبد. دولت جباران را سرنگون می‌سازد و طاغوت را به قتل می‌رساند و خود، امیر مشرق و مغرب جهان می‌شود. چون این امر را می‌دانستند، در صدد  برآمدند تا این #نور را خاموش کنند و او را به قتل رسانند. از این رو، جاسوسان و مراقبانی چند گماشتند؛ حتی قابله‌هایی را مأمور کردند تا داخل منزل امام عسکری (ع) را زیر نظر بگیرند. لیکن خداوند، در هر حال، نور #هدایت را پاینده خواهد داشت. این بود که خدا به اراده خویش، دوران بارداری مادر او را پنهان ساخت. مورخان گفته‌اند: معتمد عباسی به قابله‌ها امر کرده بود تا وقت و بی وقت، سرزده، وارد خانه #سادات شوند {به ویژه خانه امام حسن عسکری(ع)} و در درون خانه بگردند و تفتیش کنند و از حال همسر او باخبر گردند و گزارش دهند. اما آنان از هیچ چیز آگاه نگشتند. خداوند در باره حضرت مهدی (عج)، همان کار را کرد که در باره موسی (ع) کرد؛ چنان که دشمنان حضرت مهدی (عج) نیز، همان روش فرعونی و سیاست فرعونی را دنبال کردند.»


⭕️ مخالفین ولادت امام زمان (ع) نمی‌توانند به اختفای ولادت ایشان متعرض شوند و شرایط مادر ایشان را در زمان بارداری مستمسک قرار دهند.


✅ دومین دلیلی که مخالفین ذکر می‌کنند #طول_عمر حضرت است. مسلماً این اشکال بیهوده‌ای است چون تا به حال رخ داده و هم از نظر مبانی عقلی و علمی منعی برای طول عمر وجود ندارد.


💠 سوره نساء آیه ۱۵۷ و ۱۵۸ می‌فرماید: «و به سبب گفتارِ [سراسر #دروغ] شان که ما عیسی بن مریم فرستاده خدا را کشتیم. در صورتی که او را نکشتند و به دار نیاویختند، بلکه بر آنان مُشتبه شد [به این خاطر شخصی را به گمان اینکه عیسی است به دار آویختند و کشتند]؛ و کسانی که درباره او اختلاف کردند، نسبت به وضع و حال او در #شک هستند، و جز پیروی از #گمان و #وهم، هیچ آگاهی و علمی به آن ندارند، و یقیناً او را نکشتند. بلکه خدا او را به سوی خود بالا برد؛ و خدا همواره توانای شکست ناپذیر و حکیم است.»


👈 بنابراین جناب عیسی (ع) اکنون زنده هستند و بیش از ۲۰۰۰ سال از عمر مبارکشان می‌گذرد. هیچ کس اینجا را اشکال نمی‌کند.


📌 نمونه دیگر در مورد دشمن خدا #شیطان است و در سوره حجر آیات ۳۷ تا ۳۹ آمده است. از زمان آدم تا کنون که ده هزار سال گذشته است و در این مدت زندگی می کند.


👈 اکثر مفسرین می‌گویند مراد از «یومِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ» در آیات بالا، #ظهور امام زمان (عج) است.


🔸 حضرت خضر (ع) نیز به حسب روایات مؤید این مطلب است که بیش از ۲ هزار سال عمر دارند و هنوز هم زنده‌اند.


🔸 قرآن دوران رسالت حضرت نوح را ۹۵۰ سال بیان می‌کند. عمرش را در روایات ۲۵۰۰ سال نقل کرده‌اند.


💢 حضرت عزرائیل (ع) بعد از ۲۵۰۰ سال که به محضر حضرت نوح رسید و از او سؤال کرد که زندگی‌ات را چگونه دیدی؟ پاسخ داد: مثل یک خانه‌ای است که از یک درب وارد شدم و از درب دیگر خارج می‌شوم.


🔆 بنا بر آنچه گفته شد، در #قرآن به طول عمر اشاره شده  و انکار نشدنی است.


📚 #معرفی_کتاب:


📖 کتاب «امکان طول عمر تا بی‌نهایت برگرفته از قرآن و حدیث» که در آن، کسانی که طول عمر پیدا کرده‌اند را ذکر کرده است.


📖 کتاب «دادگستر جهان» از آیت الله امینی است که از صفحه ۱۷۳ تا ۲۰۰ به تحقیقات علمی درباره طول عمر اشاره دارد.

________

حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی

گزیده جلسه ۱۸، #مهدویت

@Fares_ir

🔴 مجموعه مباحث #مهدویت / جلسه ۱۹


✅ یکی از موضوعات مهم پیرامون امام عصر (عج) بحث تبارشناسی ایشان است.


🔸 تبار ایشان از طریق پدر به پیامبر اسلام (ص) بر می‌گردد.


💠 پیامبر (ص) فرمودند: مهدی پسر من است نامش نام من، کنیه‌اش کنیه من و شبیه‌ترین مردم به من از جهت خَلق و خُلق است.


🔆 سلمان فارسی می‌گوید: روزی حسین (ع) در دامن رسول اکرم (ص) نشسته بود و حضرت او را می‌بوسیدند و می‌فرمودند: تو بزرگی و پدرِ بزرگان هستی،‌ تو امامی و پسر #امام و پدر امامان، تو حجت خدایی و پسر #حجت خدای و پدر حجت‌های خدای، و آن حجت‌های خداوند ۹ نفرند که از نسل تو هستند و نهمین آنان قائم آل محمد است.


🔹 انتساب امام عصر (ع) را به پیامبر و سیدالشهدا (ع) را بیان کردیم. روایت دیگر نیز ایشان را به حضرت امیر (ع) و حضرت فاطمه (س) منتسب کرده است و نیز روایاتی داریم که حضرت را به ترتیب از نسل امام سجاد (ع) و امام باقر (ع) و دیگر ائمه مطرح و معرفی می‌کند.


🔸 ضرورت‌ها و اهمیت‌های #شناخت_امام از آیه ۱۴۴ سوره آل‌عمران برمی‌آید و خط بطلان بر دورانی به نام #جاهلیت کشیده می‌شود.


⭕️ این جاهلیت اختصاص به سرزمین حجاز ندارد و ما از چه شاخصه‌هایی باید بفهمیم که بعد از پیامبر (ص) به جاهلیت ورود پیدا نکرده‌ایم؟

👈 شاخصه‌ای که بدانیم بعد از پیامبر (ص) به دوران جاهلیت بازنگشته‌ایم بحث از #امامت است.


💠 پیامبر (ص) فرموده‌اند: هر کس بمیرد و امام زمانش را نشناسد به #مرگ_جاهلیت مرده است.


✳️ شناخت اسمی امام که تبارشناسی ایشان است لازم بوده و شناخت وصفی که در زیارات غدیریه و #جامعه_کبیره آمده است نیز #واجب است.


📌 شناخت اسمی یا تبارشناسی برای دفع اشکال است.


📚 در بعضی کتب #اهل_سنت امام زمان (ع) را از فرزندان امام حسن (ع) می‌دانند که قول ضعیفی است چرا که ما روایاتی متواتر داریم که ایشان از صلب امام حسین(ع) هستند.


📚 در برخی از مصادر غیر اصیل اهل سنت، از پیامبر (ص) نقل می‌کنند که امام زمان (ع) را منسوب به عباس عموی پیامبر می‌کند. و حال آنکه اگر امام زمان (ع) از بنی‌عباس بود چرا آنان این همه امام کشی کردند؟


🔆 تبارشناسی اینجا به درد ما می‌خورد و اثبات می‌کند که بنی‌عباس این احادیث را جعل کرده‌اند تا مسیر امامت را منحرف کنند.

________

حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی

گزیده جلسه ۱۹، #مهدویت

@Fares_ir

🔴 مجموعه مباحث #مهدویت / جلسه ۲۰


✅ در این جلسه به تبار امام زمان (ع) از جهت مادر ایشان می پردازیم.


🔸 در مورد فرزند حضرت نوح، قرآن می‌فرماید: «لَیْسَ مِنْ أهْلِکَ؛ او از نسل تو نیست»

👈 در حالی که پدرش پیامبر خداست و نمی‌توان در #نظام_تربیتی و #لقمه_حلال وی شبهه کرد. اما طبق آیات قرآن مادر او گمراه بوده است. پس مادر در نظام تربیتی عنصر مهمی است.


⭕️ همسران ناصالح برخی بزرگان و امامان مثل لوط، نوح، امام حسن (ع) و امام جواد (ع) و چرایی ازدواج این بزرگواران با آن‌ها بحث مفصلی دارد که در جای خود به آن خواهیم پرداخت.


🖌 بحث #وراثت علمی بوده و اصلی است که باید تبار #خانواده و اصالت و شرافت و خلقیات خانوادگی طرف مقابل را در ازدواج مورد توجه قرار داد چرا که در فرزند تأثیرگذار است.


🔆 برای مادر امام زمان (ع) ۸ اسم در کتب تاریخی و تراجم نقل شده است: ملیکه، خمط (نوعی درخت میوه)، حکیمه، صقیل، ریحانه، سوسن، مریم و نرجس (که مشهورترین نام ایشان بوده) از اسامی آن حضرت است.


✅ حضرت نرجس خاتون در یک ویژگی با مادران همه ائمه (ع) شباهت دارند.

💠 در زیارات می خوانیم: «أَشْهَدُ أَنَّکَ کُنْتَ نُوراً فِی الْأَصْلابِ الشَّامِخَةِ وَ الْأَرْحَامِ الْمُطَهَّرَةِ، لَمْ تُنَجِّسْکَ الْجَاهِلِیَّةُ بِأَنْجَاسِهَا؛ شهادت می‌دهم که تو نوری بودی در صلب‌های شامخ و رحم‌های پاکیزه، #جاهلیت با ناپاکی‌هایش، آلوده‌ات نکرد».

👈 زندگانی مادران حضرات ائمه (ع) هرگز مانند #دوران_جاهلیت نبوده است.


💢 جاهلیت مقطع زمانی خاصی نیست که بگوییم فقط قبل از #اسلام بوده است بلکه نپذیرفتن #دین است. کسی که #حق را نمی پذیرد در دوران جاهلیت زندگی می‌کند.


🔹 در رابطه با سرگذشت آن بانوی عُظمی چهار دسته روایت وجود دارد. یک دسته از روایات ایشان را شاهزاده رومی و اسیر معرفی می‌کنند که در اینجا شبهه‌ای اتفاق می‌افتد که اگر ایشان اسیر شده باشند باید جنگی نیز رخ داده باشد و نحوه آمدن ایشان به بغداد مشخص باشد.


📚 در کتاب‌های تاریخی مثل تاریخ یعقوبی، مقدمه ابن خلدون، الکامل فی التاریخ نوشته ابن اثیر، آمده که در بین سال‌های ۲۴۵ تا ۲۵۴ هجری قمری درگیری‌های متفاوتی بین رومی‌ها و مسلمانان گزارش شده است. از جمله دو درگیری مهم در ۲۴۹ و ۲۵۳ اتفاق افتاده است که می‌تواند زمینه‌ساز اسارت طایفه‌ای از رومیان شده باشد. بنابراین شاهزاده بودن و اسیر بودن ایشان را کتاب‌های تاریخی جنگِ در آن مقطع را تأیید می‌کند. اما اینکه بانو در جنگ اسیر شده‌اند یا اینکه خود را در بین اسرا وارد کرده‌اند در کتاب‌های تاریخ اختلاف وجود دارد ولی مسلم این است که به عنوان اسیر وارد بغداد می‌شوند.


🖌 بزرگان محدثین ما مثل شیخ صدوق، شیخ طوسی این داستان را نقل کرده‌اند.


📖 شیخ صدوق در کتاب کمال‌الدین و تمام‌النعمة و کتب دیگری داستان اسارت و وارد شدن نرجس خاتون به بغداد و در نهایت نائل شدن به مقام خدمتگزاری #اهل_بیت (ع) را نقل می‌کنند.


📎 افراد بسیاری این #روایت را نقل کرده‌اند و قعطاً جعلی نیست و این بزرگان وقتی این روایت را نقل کرده‌اند یعنی قابل استناد است.


📍راوی روایت شخصی است به نام بشربن‌سلیمان که از ارادتمندان امام هادی (ع) و امام عسکری (ع) و همسایه ایشان در شهر سامرا است.


🔆 در جلسات دیگر به بررسی سه دسته دیگر از این روایات خواهیم پرداخت.

________

حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی

گزیده جلسه ۲۰، #مهدویت

@Fares_ir

🔴 مجموعه مباحث #مهدویت / جلسه ۲۱


✅ بحث درباره تبارشناسی امام عصر (ع) بود که در جلسات قبل به این موضوع پرداخته و یک دسته از روایات درباره مادر امام زمان (ع) را بررسی نمودیم.


🔸 دسته دوم روایات که یکی از آن‌ها در کتاب کمال الدین به آن اشاره شده، راوی آن محمد ابن عبدالله تَهَوی است که از حکیمه خاتون روایت می‌کند که نرجس خاتون کنیزی در خانه او بوده است. این روایات با روایات دسته اول منافاتی ندارد و این دو هم‌پوشانی دارند.


🔸 دسته دیگر از روایات وجود دارد که مسعودی در اثبات الوصیه این نکته را اضافه می‌کند که جناب نرجس خاتون کنیزی بودند که در خانه خواهر امام به دنیا آمده و اهل روم نبوده‌اند.


📌 جمع بین این دو روایت این است که نرجس خاتون چه از روم آمده باشد و چه در خانه حکیمه خاتون به دنیا آمده باشد، کنیز و تحت تربیت #اهل_بیت (ع) بوده‌اند و ازدواج ایشان با حضرت عسکری (ع) اتفاق افتاده و امام عصر (ع) فرزند ایشان است و تعارض جدی بین روایات وجود ندارد.


✅ اسلام به برده‌داری بها نداد و خداوند مادر برخی از ائمه را از برده‌ها قرار داد تا ارزش و بهای بردگان و اسیران نزد همگان معلوم شود. وقتی مادر #امام از بردگان قرار می‌گیرد به این معنی است که «إنَّ أکْرَمَکُم عِندَ اللّهِ أتْقاکُم؛ گرامی‌ترین افراد نزد خداوند باتقواترین آن‌هاست»


👈 اینکه در منزل امامان ما بردگانی وجود داشته است غرض #تربیت بوده و آنها به کار گرفته نمی‌شدند. امام رضا (ع) با تمام اهل خانه و خادم‌ها سر یک سفره می‌نشستند. ائمه آن‌ها را می‌خریدند اما هرگز کنیز یا برده‌ای را به کسی نفروختند بلکه بعد از #تربیت_اسلامی در راه خدا آزادشان می‌کردند.


✅ ۵ سال اول زندگی، سخت ترین دوران زندگی امام زمان (ع) است. از طرفی #حکومت_عباسی به دنبال این است که اگر جانشین امام عسکری (ع) را ببیند، بُکشد. از طرفی امام عسکری (ع) مسئولیت دارند که امام بعد خود را به شیعیان معرفی کنند تا در مرگ جاهلی قرار نگیرند.


💠 احمد بن اسحاق اشعری قمی از بزرگان #شیعیان است. او می‌گوید به خدمت امام حسن عسکری (ع) رسیدم ومی‌خواستم درباره #جانشین آن حضرت سؤال کنم. امام فرمودند: خداوند از روزی که آدم را آفریده، لحظه‏‌ای زمین را خالی از #حجت نگذاشته، و تا #قیامت هرگز بندگان خودش را بی‏‌حجت نخواهد گذاشت. خداوند به برکت حجت خود بلاها را از اهل زمین دفع می‌کند و به خاطر او باران را فرو می‌‏فرستد و برکات زمین را خارج می‏‌کند. پرسیدم: امام و جانشین بعد از شما کیست؟ امام (ع) از جای برخاسته و شتابزده وارد خانه شدند و چون بازگشتند کودک سه ساله‌ای بر دوش خود داشتند که صورتش همچون ماه شب چهاردهم می‏‌درخشید. آنگاه به من فرمودند: ای احمد بن اسحاق، اگر تو در پیش خدا و حجت‌های او عزیز نبودی، پسرم را به تو نشان نمی‌دادم. او هم نام پیامبر خدا (ص) و هم کنیه آن حضرت است. اوست که زمین را پر از #عدل و داد می‌کند، چنان که پر از #ظلم و #جور و #ستم شده باشد.


💠 در ادامه حضرت به #غیبت طولانی ایشان اشاره نموده و می‌فرمایند:

به خدا سوگند طولانی بودن غیبت او تا آنجا است که بیشتر کسانی که به #امامت او قائل بودند از #عقیده خود برگردند و کسی بر این عقیده باقی نماند مگر آن کس که خداوند از او پیمان #ولایت ما را گرفته و #ایمان را در دل او جایگزین و با روح خود، او را حمایت و تأیید کرده باشد.

________

حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی

گزیده جلسه ۲۱، #مهدویت

@Fares_ir

🔴 مجموعه مباحث #مهدویت / جلسه ۲۲


💠 محمد‌بن‌عثمان نایب دوم امام عصر (عج) می‌گوید: ما چهل نفر در خدمت امام حسن عسکری (ع) بودیم، #امام فرزندشان را به ما نشان داده و فرمودند: این بعد از من بر شما امام است، از وی #تبعیت کنید و اگر مفارقت نمایید، در #دین هلاک خواهید گردید. بدانید که بعد از امروز او را نخواهید دید. (راوی) می‌گوید: ما از منزل بیرون شدیم و پس از چند روز حضرت درگذشتند.


💠 عبداللّه بن جعفر حمیری می‌گوید از محمد‌بن‌عثمان عمری پرسیدم که آیا صاحب این امر را دیده‌ای‌؟ گفت: آری، آخرین بار که او را دیدار کردم، کنار بیت اللّه الحرام بود، در حالی که می‌گفت: خدایا به آنچه مرا #وعده دادی وفا کن.


✅ در کتاب‌های روایی برای امام عصر (ع) ۴ یا ۵ اسم بیان کرده‌اند.


💠 امام صادق(ع) می‌فرمایند: رسول خدا (ص) فرمودند: مهدی‌ از فرزندان من است. اسم او اسم من و کنیۀ او کنیۀ من است. از نظر خَلق و خُلق شبیه‌ترین #مردم به من است، برای او #غیبت و حیرتی است تا زمانی که مردم از ادیانشان گمراه شوند. آنگاه مانند شهاب ثاقب پیش آمده و زمین را پر از #عدل و داد می‌کند همان گونه که پر از #ظلم و جور شده باشد.


🔸 روایاتی در کتاب های #اهل_سنت مانند المعجم الکبیر طبرانی، صحیح ابن حبان، مسند احمد ابن حنبل نیز است.


💠 عبدالله ابن مسعود می‌گوید پیامبر (ص) فرمودند: شب و روز نمی‌گذرد مگر اینکه مردی از #اهل_بیت من که هم نام من است زمین را پر از عدل می‌کند همانگونه که پر از ظلم شده است.


🔸 از روایات مشخص است که نام امام زمان (ع) هم نام با پیامبر (ص) است.


📌 امام عسکری (ع) نام فرزندشان را «م ح م د» فرموده‌اند. آیا این مطلب الآن هم باید مورد توجه قرار گیرد و به صورت مقطعه ذکر کنیم؟ چهار دسته روایت در جواز نام بردن از امام زمان (ع) داریم.


🔆 دسته اول این است که به طور مطلق هیچ کس در هیچ زمانی نباید این اسم را ببرد.


🔆 دسته دوم از روایات نام بردن از حضرت تا هنگام #ظهور جایز نیست.


💠 از امام کاظم (ع) در مورد امام زمان (ع) سؤال شد، حضرت فرمودند: کسی که ولادتش بر مردمان پوشیده و ذکر نامش بر آنان روا نیست تا آن گاه که خدای تعالی او را ظاهر ساخته و زمین را پر از عدل و داد کند، همان گونه که از ظلم و جور پرشده باشد.


🔹 دو دسته دیگر از روایات باقی می‌ماند که در جلسه بعد ذکر خواهیم کرد.

________

حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی

گزیده جلسه ۲۲، #مهدویت

@Fares_ir

🔴 مجموعه مباحث #مهدویت / جلسه ۲۳


✅ بحث ما پیرامون نام‌های امام عصر (ع) بود. نام اول «محمد» است. درباره نام بردن #امام، چهار دسته روایت وجود دارد. یک دسته از روایات دلالت بر #حرمت می‌کرد که مطلقاً نام نبرید. دسته دیگری از روایات می‌گوید تا زمان #ظهور از ایشان نام نبرید.

👈 این روایات را در جلسه قبل خواندیم و به آن اشاره کردیم.


🔆 دسته سوم از روایات می‌فرماید که نام را نبرید مادامی که #خوف وجود داشته و در #تقیه باشیم.


🔆 دسته چهارم از روایات می‌گوید که جایز است اسم امام زمان (ع) یعنی همان نام «محمد» را ببریم.


✳️ این نام بردن به پنج شکل در متون ما دیده شده است:


۱. قبل از ولادت امام عصر (ع)

۲. در زمان ولادت امام زمان (ع) به آن اشاره شده که طبیعتاً از امام عسکری (ع) است

۳. در کلام دانشمندان #شیعه مانند: شیخ صدوق، مرحوم اربلی و دیگر بزرگان که به مناسبت گاهی به نام محمد اشاره کرده‌اند.

۴. در کتب شیعه مانند: شیخ مفید در الرسالة فی غیبة، سید مرتضی در #اعتقادات شیعه، جناب اربلی در کتاب کشف الغمة، مصباح کفعمی، بلد الأمین، علامه مجلسی در نقل زیارت آل یس، و ...

۵. در گفتار دانشمندان اهل سنت مانند: ابن کثیر در البدایة و النهایة، ذهبی در سیر اعلام النبلاء، سنن ابی داوود، اسم مبارک حضرت مهدی (ع) را به نام محمد آورده‌اند.


📌 برخی از این روایات تأکید داشت که نباید اسم برده شود، بعضی از روایات قائل به این بودند که تا ظهور نباید اسم برده شود، برخی دیگر می‌گفتند که باید تقیه کرد، دسته دیگر هم به جواز اسم بردن اشاره می‌کردند.


🖌 جمع چهار دسته روایات مذکور این است که مجاز نبودن نام بردن از حضرت مربوط به آن تقیه است. یعنی اگر ترسی وجود داشته باشد، نباید نام بُرد و اگر ترسی وجود نداشته باشد مثل دوره ما، به راحتی می‌شود اسم حضرت را به زبان جاری کرد.


✅ #شناخت امام سطح بندی دارد.

🔸 گام اول شناخت امام، اسمی است.

🔸 گام بعدی، #معرفت به اوصاف و ویژگی‌های امام است که بدانیم امام چه کسی است و جایگاهش چیست.

📎 در #زیارت_جامعه_کبیره و #زیارت غدیریه این اوصاف و ویژگی‌ها آمده است.


🔖 اگر بحثی را در مورد اسم امام و نحوه خاص در نام بردن ایشان داریم به این خاطر است که اولین مرتبه #شناخت_امام، معرفت اسمی امام است.

_____

حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی

گزیده جلسه ۲۳، #مهدویت

@Fares_ir

🔴 مجموعه مباحث #مهدویت / جلسه ۲۴


✅ نام اول حضرت هم نام با پیامبر (ص) است. برای ایشان چهار اسم دیگر هم وجود دارد.


🔸 بنا بر روایتی از امیرالمؤمنین (ع) اسم دوم احمد است و در روایت امام صادق (ع) نام سوم #مهدی است.


🔸 در کتاب #غیبت_طوسی روایتی درباره نام‌های حضرت آمده است که چهارمین نام امام (ع) را عبدالله معرفی می‌کند.


🔸 در همین کتاب در روایتی از امام عسکری (ع) پنجمین اسمی که برای حضرت گفته شده مُؤَمَّل است.

💠 وقتی که حضرت به دنیا آمد، امام عسکری (ع) ‌فرمودند گمراهان #فکر کردند که مرا می‌کشند و نسل من قطع می‌شود. اینها چطور #قدرت خدا را تصور کرده‌اند؟ و او را مُؤَمَّل نامیدند.


✅ اولین لقبی که برای امام عصر (ع) وجود دارد «بقیة الله» است.

💠 در دعای #ندبه می‌خوانید: «أَیْنَ بَقِیَّةُ اللَّهِ الَّتِی لا تَخْلُو مِنَ الْعِتْرَةِ الْهَادِیَةِ»


🔸 لقب دوم «حجت» و به معنای دلیل و #برهان است.

📌 از دیدگاه #شیعه آخرین حجت الهی، امام عصر (ع) هستند و به همین دلیل ایشان به «حجة‌ابن‌الحسن» نیز مشهورند.


🔸 یکی دیگر از القاب «حجة الله» است.


🔸 یکی دیگر از القاب مهم و مشهور امام(ع)، «قائم» است.


🔆 وقتی نام قائم می‌آید برخی می‌ایستند و دست بر سر هم می‌نهند، آیا این مستند شرعی دارد؟


📖 دعبل قصیده‌ای در محضر امام رضا (ع) می‌خواند و به ابیاتی که مختص به امام عصر (ع) رسید. امام رضا (ع) دست بر سر نهاده و به حالت تواضع ایستادند و برای #فرج اودعا کردند.


💠 از حضرت صادق (ع) درباره علت ایستادن هنگام یاد شدن نام «قائم» سؤال شد، امام (ع) فرمودند: از رسوم و ادب این است که غلام هنگام نظر انداختن مولای بزرگوار خود، بایستد و #خضوع کند و از خداوند فرج و #ظهور او را تمنّا کند.


🔸 لقب دیگر طبق روایتی از امام حسین (ع) «قائم به حق» است.

______

حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی

گزیده جلسه ۲۴، #مهدویت

@Fares_ir

🔴 مجموعه مباحث #مهدویت / جلسه ۲۵


✅ در جلسه گذشته درباره لقب «قائم» صحبت کردیم.


🔸 معنای مشهور #قائم یعنی قیام کننده. قیام کرده و زمین را پر از #عدل و داد می‌کنند.


🔆  تقریبا ۲۷ لقب برای امام زمان (ع) از متون #اهل_سنت وجود دارد.


⭕️ بحث های برخی معاصرین اهل سنت بر این است که اصلاً چیزی به نام #مهدی وجود ندارد و این اختراع #شیعه است. کتاب‌های آن‌ها القاب امام ما را بیان کرده‌اند.


🔹 یکی از القاب امام، #غریم است. غریم به معنای طلبکار و بدهکار هردو هست.

👈 این در زمان #تقیه رمزی بین شیعه و وکلای #امام بوده است. هرگاه می‌خواستند به امام وجه مالی پرداخت کنند می‌گفتند این مال مربوط به غریم (طلبکار) است.


📌 شیخ مفید می‌فرماید این لقب بیشتر در ارتباطات مالی #شیعیان در طول #غیبت_صغری به کار می‌رفته است.


🔹 یکی از القاب حضرت، غلام است که زیاد در روایات آمده است.

👈 مراد از غلام به معنی جوان است و به این دلیل است که هرگاه #ظهور می‌کنند به صورت یک جوان هستند.


🔹 یکی از القاب #منتظر (به فتح ظاء یعنی انتظار کشیده شده) است.


🔹 شیخ طوسی در کتاب #غیبت یکی از القاب امام را #منتقم آورده است.


🔹 لقب دیگر حضرت طبق روایتی از امام صادق (ع)، #صاحب‌الزمان است.


🔹 یکی از القاب حضرت، مأمول (به معنی مایه #امید) است.


🔹 صاحب‌الامر، طرید و شرید از دیگر القاب آن حضرت است.

👈 طرید یعنی رانده شده و شرید یعنی آواره. این به جهت زندگی حضرت در دوران #غیبت_کبری است نه اینکه ما تصور کنیم امام (ع) خرابه نشین هستند.


🔹 صاحب‌الدار، خلف‌الصالح، طاهر، سید، #خاتم‌الاوصیاء، #خاتم‌الائمة، وارث‌المرسلین، حجة رب‌العالمین، المهدی، امام‌المؤمنین از دیگر القاب است.


🔹 در #زیارت آل یس هم این القاب آمده است: آل یس، داعیَ الله و ربانی آیاته، «باب الله و دیّان دینه، خلیفة الله و ناصر حقه، حجة الله و دلیل ارادته، وَعدَ‌الله و...


🔹 یک روایت نیز حمید، حامد، حمد، محمد و محمود را به نام‌های حضرت اضافه می‌کند و می‌گوید کنیه آن حضرت مانند ابالقاسم، اباجعفر، #اباصالح و تمام کنیه‌هایی که یازده امام گذشته داشته‌اند برای امام عصر (عج) هم هست.


📚 ۶۶ لقب است که در بین کتب ادعیه، روایات و زیارات از امام عصر به این القاب یاد شده است که بخشی از آن‌ها را ذکر کردیم.

___________________

حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی

گزیده جلسه ۲۵، #مهدویت

@Fares_ir

🔴 مجموعه مباحث #مهدویت / جلسه ۲۶


✅ #غیبت اختصاص به #اسلام و امام زمان (ع) ندارد. در امم گذشته برای برخی از انبیاء نیز اتفاق افتاده است.


📌 ادریس، نوح، هود، عیسی، موسی، یوسف و صالح علیهم السلام از پیامبرانی بودند که دارای غیبت بودند.


🔆 حضرت نوح بعد از طوفان، امت خود را جمع می‌کند و به #جانشین خودش و پیامبری جناب هود بشارت می‌دهد. در تمام نقل‌های معتبر بین نوح (ع) و هود (ع) ۴۰۰ سال است که این پیامبر الهی در غیبت به سر می برد. حضرت نوح ۹۵۰ سال #رسالت داشت و ۸۶ نفر به کشتی سوار شدند. خداوند دوباره آن ۸۶ نفر را #امتحان کرد.


📚 مرحوم علامه مجلسی در کتاب بحارالانوار روایاتی را می‌آورند که مشابهت #امت_اسلامی در حوادث پیش آمده در امم گذشته را نشان می‌دهد و احادیث محکمی است.


👈 مثلا اگر #سقیفه در اسلام اتفاق افتاد، شبیه اتفاقی است که حضرت موسی قرار بود ۳۰ روز نباشد و ۱۰ روز به آن اضافه شد و در این ده روز سامری آمد و مردم را گمراه نمود.


🔸 غیبت امام عصر (عج) در امت اسلامی یک پدیده نوظهور نبوده بلکه در امت‌های قبل هم اتفاق افتاده است.


💠 پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: هر موضوعی که در ملت‌های قبل از من، جاری شده در امت من هم اجراء خواهد شد.


💠 حنان‌ابن‌سدیر از پدرش از امام صادق (ع) نقل می‌کند که فرمودند: #قائم ما غیبتی دارد که طولانی می‏‌شود. عرض کردم: علت آن چیست؟ فرمودند: خداوند نمی‌خواهد این امر انجام شود، مگر اینکه تمام سنت‌هایی را که پیامبران در غیبت‌هایشان داشته‏‌اند، درباره او جاری کند و  ناچار است که مدت غیبت همه پیغمبران را به سر برد. خداوند می‏‌فرماید: «َلتَرْکبُنَّ طَبَقاً عَنْ طَبَقٍ؛ که بی‏‌تردید شما حالی را پس از حالی خواهید پیمود» یعنی #سنت کسانی که پیش از شما بوده‌‏اند [در مورد شما جاری خواهد شد]


🔸 به هر ترتیب باید گفت #نماز خواندن امام عصر (عج) بر بدن پدر بزرگوارشان و خارج شدن ایشان از میان جمعیت، آغاز #غیبت_صغری است.


🖌 کمتر مسئله‌ای نظیر غیبت را پیدا می‌کنید که تمام معصومین از پیامبر (ص) تا امام عسکری (ع) درباره آن #روایت داشته باشند.

_______________

حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی

گزیده جلسه ۲۶، #مهدویت

@Fares_ir

ارسال نظر شما
این تاپیک قفل شده است و ثبت پست جدید در آن امکان پذیر نیست

کاربر گرامی جهت ارسال پست شما ملزم به رعایت قوانین و مقررات نی‌نی‌سایت می‌باشید

2790
2778
2791
2779
2792
پربازدیدترین تاپیک های امروز
داغ ترین های تاپیک های امروز