حضرت امیر المؤمنین علیه السلام فرمود که:
«فقر نسبت به بعضی عقوبت است از جانب خداوند. و نسبت به بعضی کرامت.
و علامت آن فقری که کرامت است آن است که: صاحب خود را خوش خلق میکند. و مطیع پروردگار میگرداند. و شکایت از حال خود نمی کند. و خدا را بر فقر خود شکر میکند.
و علامت آن که عقوبت است آن است که: صاحب خود را بد خلق میکند. و معصیت پروردگار را مینماید. و شکایت میکند. و به قضای الهی راضی نیست». [۱]
[۱]: ۴۷. احیاء العلوم، ج ۴، ص ۱۷۸
و از این حدیث مستفاد میشود که: هر فقیری را بر فقر، ثواب نیست، بلکه ثواب و فضیلت از برای فقری است که:
صاحب آن راضی و شاکر باشد. و به قدر کفاف قانع باشد. و طول امل (آرزو) نداشته باشد. و اما آن که راضی نباشد، و مایل به بسیاری مال باشد، و آلوده به لت حرص و طمع
گردد، و به واسطه طمع و حرص، اخلاق او بد شود، و مرتکب اعمالی گردد که شیوه اهل مروت و آبرو نباشد، او را ثوابی نیست، بلکه گناهکار است.