نهج البلاغه و یاد از طبیعت حضرت علی (علیه السلام) در میان سخنان خویش به طبیعت نیز توجّه داشته و آن را به عنوان یک از راه های خداشناسی معرفی کرده است. آن حضرت به تدبّر بر آفرینش ها توصیه فرموده اند تا بدین وسیله پی به آفرینش گر و صانع برده شود. «پس اندیشه کن در آفتاب و ماه، درخت و گیاه، آب و سنگ، اختلاف شب و روز، جوشش دریاها و فراوانی کوه ها و بلندی قله ها و گوناگونی لغت ها و تفاوت زبان ها که نشانه های روشن پروردگارند پس وای بر آن کس که تقدیر کننده را نپذیرد و تدبیر کننده را انکار کند! گمان کردند که چون گیاهانند و زارعی ندارند و اختلاف صورت هایشان را سازنده ایی نیست، بر آنچه ادعا می کنند حجت و دلیلی ندارند و در آنچه در سر می پرورانند تحقیقی نمی کنند. آیا ممکن است ساختمانی بدون سازنده و یا جنایتی بدون جنایتکار باشد؟ » (نهج البلاغه دشتی خطبه 185)
طبیعت و حال امروز آن طبیعت به معنای قدیم آن در اذهان امروز دیگر جایی ندارد. طبیعت دیگر محل نیایش و عبادت و یاد از خدا نیست. دیگر کسی از طبیعت معنای تجلی خداوند را نمی فهمد. امروزه طبیعت جز منبعی برای رفع نیازها معنای دیگری ندارد. بشر امروزی برای تسهیل رفع نیازهای خود به ماشین و تکنولوژی روی آورده و با این کار سرعت تخریب طبیعت را بالا برده. بشر با کشف چگونگی کنترل آتش اولین قدم در آلودگی هوا را برداشت، آلودگی هایی از قبیل افزایش حرارت زمین، آلودگی صوتی و .... و این قصه هنوز ادامه دارد. دیروز بشر از شنیدن صدای باد در درختان و زمزمه جویبارها لذت برده و احساس آرامش می کرد ولی امروز صدای چکش های مکانیکی، اتومبیل ها، رادیو و ضبط صوت همسایه آرامش را از بشر امروز سلب کرده است. صدای رادیو و تلویزین جایگزین صدای روزنامه فروش (فوق العاده، فوق العاده آخرین خبر) شده است. از آلودگی های شیمیایی نیز موجودی در طبیعت نیست که در امان باشد. و اینها همگی ثمره تسلط و چیرگی بشر بر طبیعت است! گویی طبیعت همچون اسب وحشی است که انسان باید آن را رام خویش سازد. همّ و غم انسان امروز تسلط هر چه بیشتر بر طبیعت است تا نهایت استفاده را از آن برد و در این سیر وجود خویش را به فراموشی سپرده و در مسیر تخریب هستی خویش قدم بر می دارد. انسان امروز خود را جدا از طبیعت تصور کرده و خود را موجودی فرض می کند که طبیعت برای خدمت به او کمر بسته باید او را به اسارت گرفت. انسان امروز طبیعت را به خاطر خود طبیعت خواستار است نه برای شکوفا کردن هستی حقیقی خویش و رسیدن به تعالی. طبیعت در گذشته علاوه بر وجهه مادی بُعد متعالی نیز نزد آدمی داشت امّا امروزه چیزی بیش از برآورده کردن خواسته های مادی از طبیعت انتظار نمی رود.
محیط زیست چیست؟ 
محیط زیست به همه محیط‌هایی که در آنها زندگی جریان دارد گفته می‌شود. مجموعه‌ای از عوامل فیزیکی خارجی و موجودات زنده که با هم در کنش هستند محیط زیست را تشکیل می‌دهند و بر رشد و نمو و رفتار موجودات تأثیر می‌گذارند. حفاظت محیط زیست در قرن بیست و یکم به عنوان یکی از هشت هدف توسعه هزاره و یکی از سه پایهٔ توسعهٔ پایدار شناخته می‌شود.
محیط زیست به همه محیط‌هایی که در آنها زندگی جریان دارد گفته می‌شود. مجموعه‌ای از عوامل فیزیکی خارجی و موجودات زنده که با هم در کنش هستند محیط زیست را تشکیل می‌دهند و بر رشد و نمو و رفتار موجودات تأثیر می‌گذارند. حفاظت محیط زیست در قرن بیست و یکم به عنوان یکی از هشت هدف توسعه هزاره و یکی از سه پایهٔ توسعهٔ پایدار شناخته می‌شود.
تعریف 
محیط زیست طبیعی عبارت ترکیبی از دانشهای متفاوت در علم است از مجموعه عوامل زیستی و محیطی در غالب محیط زیست و غیر زیستی (فیزیکی، شیمیایی) که بر زندگی یک فرد یا گونه تأثیر می‌گذارند و از آن تأثیر می‌بینند. امروزه این تعریف غالباً به انسان و فعایت‌های او مرتبط می‌شود و می‌توان محیط زیست را مجموعه‌ای از عوامل طبیعی کرهٔ زمین، همچون هوا، آب، اتمسفر، صخره، گیاهان و غیره، که انسان را احاطه می‌کنند خلاصه کرد. تفاوت محیط زیست با طبیعت در این است که تعریف طبیعت شامل مجموعه عوامل طبیعی، زیستی و غیر زیستی می‌شود که منحصراً در نظر گرفته می‌شوند، در حالی که عبارت محیط زیست با توجه به برهم‌کنش‌های میان انسان و طبیعت و از دیدگاه وی توصیف شده‌است.
محیط زیست طبیعی عبارت ترکیبی از دانشهای متفاوت در علم است از مجموعه عوامل زیستی و محیطی در غالب محیط زیست و غیر زیستی (فیزیکی، شیمیایی) که بر زندگی یک فرد یا گونه تأثیر می‌گذارند و از آن تأثیر می‌بینند. امروزه این تعریف غالباً به انسان و فعایت‌های او مرتبط می‌شود و می‌توان محیط زیست را مجموعه‌ای از عوامل طبیعی کرهٔ زمین، همچون هوا، آب، اتمسفر، صخره، گیاهان و غیره، که انسان را احاطه می‌کنند خلاصه کرد. تفاوت محیط زیست با طبیعت در این است که تعریف طبیعت شامل مجموعه عوامل طبیعی، زیستی و غیر زیستی می‌شود که منحصراً در نظر گرفته می‌شوند، در حالی که عبارت محیط زیست با توجه به برهم‌کنش‌های میان انسان و طبیعت و از دیدگاه وی توصیف شده‌است.
عناصر تشکیل دهنده محیط زیست انسانی 1.آب 2.خاک 3.هوا عوامل موثر در ایجاد زیست بوم‌ها تنوع آب و هوایی، نوع خاک، اختلاف ارتفاع و نا همواری‌ها.
زیستگاه‌های جهان سطح کرهٔ زمین به طور کلی به ۴ بخش تقسیم می‌شود که عبارت‌اند از سنگ‌کره (لیتوسفر)، آب‌کره (هیدروسفر)، هواکره (اتمسفر) و بیوسفر. بعضی از دانشمندان یخ‌کره را نیز جزء این تقسیم‌بندی می‌دانند. هر کدام این بخش‌ها شامل اکوسیستمهایی گوناگون هستند که به طور کلی محیط زیست را تشکیل می‌دهند. اکوسیستم‌های اصلی آبی زیستگاه‌های مرز بین خشکی و دریا زیستگاه‌های اصلی خشکی زیستگاه‌های اصلی هواکره بیوسفر 
تأثیرات انسان بر محیط زیست بر اساس گزارش سازمان همکاری اقتصادی و توسعه در سال ۲۰۰۱، تقریباً تمامی عوامل تشکیل‌دهندهٔ محیط زیست تحت تأثیر فعالیت‌های انسان قرار گرفته‌اند.
اکوسیستم چیست؟ 
اکوسیستم عبارت از محیط بیولوژیکی ایست که متشکل از همهء موجودات زنده و غیر جاندار فیزیکی و کیمیاویی مانند هوا، آب، خاک و روشنایی آفتاب در یک محیط و یا مکان مشخص می شود، که بالای هم به طور متقابل تاثیر گذاشته، از هم متاثر می شوند. اکوسیستم عبارت از مجموعهء موجودات زنده و غیر زنده در یک محیط مشخص است. به عبارت دیگر مجموعهء موجودات بیولوژیک و محیط فزیکی محیط مشخص، یک اکوسیستم را تشکیل می دهد.
اکوسیستم عبارت از محیط بیولوژیکی ایست که متشکل از همهء موجودات زنده و غیر جاندار فیزیکی و کیمیاویی مانند هوا، آب، خاک و روشنایی آفتاب در یک محیط و یا مکان مشخص می شود، که بالای هم به طور متقابل تاثیر گذاشته، از هم متاثر می شوند. اکوسیستم عبارت از مجموعهء موجودات زنده و غیر زنده در یک محیط مشخص است. به عبارت دیگر مجموعهء موجودات بیولوژیک و محیط فزیکی محیط مشخص، یک اکوسیستم را تشکیل می دهد.
محیط زیست کرهء زمین عمدتاً از اکوسیستم های آتی تشکیل شده است: · اکوسیستم های مناطق آبی · اکوسیستم های که در سرحد بین آب ها و مناطق خشکه قرار دارند · اکوسیستم های مناطق خشکه · اکوسیستم های اتمسفیر زمین
یک مثال ساده برای تعریف اکوسیستم فرض کنید وسط یک بیابان یا دشت ایستاده اید و به اطراف خود نظر می کنید. چه می بینید؟ خاک بیابان ، شاید پستی و بلندهایی در دور دست، آسمان باز یا ابری ، کوهی که در مقابلتان است، رودخانه ای که از کنارتان عبور می کند، دریا یا دریاچه ، یک مرتع بزرگ یا یک جنگل. خلاصه یک یا چند تا از عناصر گفته شده را می بینید. در همان حال به زیر پای خود نگاه می کنید. مورچه ای راه می رود. سوسماری تند می لغزد، ممکن است سوسک هایی در رفت و آمد باشند. بوته های گوناگون ، خاربوته ها، شاید تعدادی درخت و غیره. و بعد بالای سرتان پرنده ای پرواز می کند ، عقابی در دور دست آسمان بال گشوده ، کلاغی روی درختی نشسته ، سگی لنگ لنگان می رود، و خیلی چیز ها را نمی بینید. مثل میکروب ها و قارچ هایی که در دل خاک مشغول فعالیت هستند. وقتی دقیق تر نگاه کنید می بینید که در مقابل شما چندین مجموعه قرار دارد. هر یک از این مجموعه ها یک اکوسیستم یا نظام زیست بومی است.
اکو کلمه ای است که ریشه لاتین دارد و معنای آن لانه ، آشیانه ، زیستگاه یا بوم است. اکوسیستم هم یعنی مجموعه ای از موجودات که با هم و با فضای اطراف در ارتباطند. کوه با مجموعه گیاهان و حیوانات و موجودات ذره بینی تحت حمایت خود یک اکوسیستم است. جنگل نیز با تمام درختان و حیوانات و موجودات ذره بینی خود یک اکوسیستم است. دریاچه هم اکوسیستم است . هم در آن گیاه وجود دارد هم حیوان و هم پرندگان بر روی آن پرواز می کنند و شکار می کنند و زندگی می کنند، و زندگی و حیات همه آنها به یکدیگر و به فضا و هوا و نور و مواد شیمیایی موجود در آن بستگی دارد . شهر نیز یک اکوسیسم است که در آن همه عوامل فوق یافت می شود.
هر اکوسیستم ( که در فارسی به آن نظام زیست بومی می گوییم ) محیطی است که از بخش های غیر زنده – یعنی فضا و عناصر فیزیکی و شیمیایی مثل نمک و گوگرد و ازت و اکسیژن و غیره- و بخش های زنده – یعنی گیاهان و جانوران و میکروب ها و غیره- تشکیل شده است. همه این عوامل زنده و غیر زنده بر یکدیگر تاثیر دارند و انرژی و مواد غذایی به اشکال مختلف در بین آنها می چرخد. این گردش مواد بین عوامل مختلف را چرخه مواد یا چرخه غذایی نام گذاشته اند. همه این موجودات با هم و بافضای اطراف پیوند دارند و بدون هم نمی توانند زندگی کنند یا حداقل زندگی آنها بسیار مشکل می شود. اما چرا؟
سوال : چه چیزی موجودات را به هم پیوند می دهد؟ جواب : غذا در یک اکوسیستم همه موجودات با هم زندگی می کنند و غذا و مواد مورد نیاز هر یک به دیگری وابسته است. گیاهان از نور آفتاب و آب و موادی که از خاک می گیرند رشد می کنند. بعضی جانوران گیاهان را می خورند. برخی ریزه مانده گیاهان را ازروی زمین جمع می کنند و می خورند . بعضی شکارچی هستند و حیوانات دیگر را می خورند. برخی هم خرده غذاهای مانده شکارچیان را می خورند . انسان نیز هم گیاه می خورد و هم حیوان. خلاصه زندگی همه به هم وصل است و هیچ چیز در طبیعت بلا استفاده نمی ماند. ما غذا می خوریم تا هم زنده بمانیم و هم رشد کنیم. غذا به ما نیرو و انرژی می دهد . ضمنا غذا به ما مواد لازم برای حفظ پیکر و اندام هایمان را می رساند. بدون غذا امکان ادامه حیات برای ما و نیز برای هیچ موجود دیگری وجود ندارد. 
هر موجود زنده به تنهایی یک سیستم یا مجموعه منظم است و در عین حال ممکن است از سیستمهای کوچکتر تشکیل یابد. وقتی موجودات زنده اجتماع و تشکل می‌یابند، روتبط نظام‌مندی بین آنها پدیدار می‌شود و در نهایت وقتی همه موجودات زنده در یک محیط قرار می‌گیرند، یک سیستم بزرگتر را تشکیل می‌دهند که به دلیل وجود روابط قانونمند و هدفدار بین محیط و جانداران ، این مجموعه سیستم اکولوژیک یا اکوسیستم نامیده می‌شود. استقرار پایدار هر اکوسیستم منحصرا به مشارکت همه اجزای اصلی در ساختمان آن بستگی دارد. بدیهی است اگر مثلا عوامل غیر زنده لازم وجود نداشته باشد، پایداری اکوسیستم هم ، غیر ممکن خواهد بود. بر این اساس اکوسیستم از اجزای زیر تشکیل یافته است. 
با تعریف هایی که از طبیعت و محیط زیست و اکو سیستم داشتیم به این نتیجه می رسیم که هر کاری که با محیط زیستمون(اب، خاک ،گیاه ،هوا حیوانات) انجام می دیم در نهایت تاثیرش دوباره به خود ما بر می گرده به اصطلاح دودش تو چشم خودمون می ره! برای این که بتونیم از بازگشت تاثیرات منفی طبیعت و محیط زیست جلوگیری کنیم در ابتدا لازمه با عناصر طبیعت و با الوده گی ها واسیب ها و نحوه رفتار با اون عنصر اشنا بشیم.
ارسال نظر شما
تاپیک های به روز شده
1 دقیقه پیش
1 دقیقه پیش
1 دقیقه پیش
پربازدیدترین تاپیک های امروز
داغ ترین های تاپیک های امروز
