😍🌹جواب چند پرسش از دکتر الهی قمشه ای

آیا لعن و نفرین‌های ذکر شده در زیارت عاشورا مغایر با سبک و سیاق دین اسلام در برخورد با ظالمان و ستمگران نیست؟

در قرآن حکیم آمده است که بدی را به نیکی دفع کنید؛ چنانکه دفع و لعن تاریکی روشن کردن چراغ است نه تاریکی را نفرین کردن. البته می‌توان بطور کلی لعن و دورباش خدا را بر همه ستمکاران از این حیث که ستم می‌کنند اعلام کرد و این دورباش خود توجه به این نکته است که ظلم و تجاوز و تعدی و فریب موجب دوری از رحمت خدا و دوری از همه خوبی‌ها و زیبایی‌هاست و انسان‌های بد به فرمان تکوینی خداوند از همه برکت‌ها محروم هستند؛ بنابراین لعن، عملی است که ما باید انجام دهیم و آن کاری در خلاف جهت بدکاران است و تنها با کار خوب می‌توان کار بد را لعن کرد و این کار زبان نیست.

عشق آمدنی است یا آموختنی؟

هم درست است که عشق آمدنی است؛ یعنی عطا و موهبت الهی است که زمینه رسیدن به آن را در ذات فراهم کرده است و هم آموختنی است؛ به معنی آنکه می‌توان اسرار و اطوار عشق را از بزرگان جهان آموخت. از جمله مولانا بیش از همه از عشق سخن گفته است.

آیا مرگ باعث جدایی همیشگی افراد از نزدیکان خود می‌شود؟

یکی از نام‌های روز قیامت یوم‌الجمع است؛ به این معنی که انسان از هر کسی که جدا شده است و شوق دیدار او را دارد، به دیدار او خواهد رسید.

اگر دنیا، برزخ، آخرت و... را به شکل یک سیستم ببینیم، آیا راه خروجی از این سیستم وجود دارد؛ به شکلی که هنوز ماهیت خود را به عنوان یک انسان حفظ کرده باشیم؟

آری. آدمی می‌تواند از همه مدارج هستی و از همه سیستم‌ها بیرون جهد و به قول نظامی خطاب به انسان گوید:

دور تو از دایره بیرون‌تر است

از دو جهان قدر تو افزون‌تر است

در کتاب «در قلمرو زرین» و نیز در کتاب«در صحبت مولانا» در گوشه و کنار آن به این نکته مکرر اشاره شده است که آدمی به تعبیر شکسپیر موجودی شگفت و نامتناهی است و هیچ حد و مرزی برای پرواز او وجود ندارد.

محبوب‌ترین آیه شما در قرآن و محبوب‌ترین غزل‌ها و مهم‌ترین توصیه‌های شما چیست؟

توصیه اینجانب این است که شما با کتاب‌های جوانان و فرهنگ جهانی که چهار جلد آن با عنوان‌های «در صحبت سعدی»، «قلمرو زرین»، «در صحبت مولانا» و «در صحبت قرآن» است آشنا شوید؛ زیرا در این کتاب‌ها من مجموعه‌ای از محبوب‌ترین قطعات ادب فارسی و انگلیسی و همچنین محبوب‌ترین آیات قرآنی را گرد آورده‌ام؛ از این رو گمان دارم اگر این کتاب‌ها را بخوانید از شیوه نگارش می‌توانید خودتان به بهترین‌ها دست یابید؛ زیرا ممکن است چندین بهترین وجود داشته باشد که هر یک به جهتی بهترین هستند؛ برای مثال فقط یک آیه از قرآن را که شاید بیشترین حکمت علمی و عملی در آن مندرج باشد ذکر کنم و آن آیه 110 سوره کهف است و شما را به خواندن تفسیر این آیه در کتاب در صحبت قرآن، قطعه 169 با عنوان شرط رسیدن به دیدار خداوند توصیه می‌کنم.

.

خواهش می کنم، هنوزم هست... دارم سعی می کنم بذارم 

برای کسی که خودکشی می‌کند بعد از مرگ چه اتفاقی می‌افتد؟

خودکشی کردن در بیشتر موارد گریز از معرکه زندگیست. و‌ ای بسا که گریزنده از امکانات و ثروت خود کاملا بی‌خبر است و نمی‌داند که بودنش تا چه اندازه سودمند است و این آگاهی پس از مرگ آکنده از پشیمانی خواهد بود. تجربه نشان داده که گریز از معرکه زندگی عموما از بی‌خبری از توانایی‌های موجود نشان دارد. اگر آن گریزنده با دانایی مشورت کند آن دانا ممکن است او را چنان به زندگی خود مشتاق گرداند که حتی از قصد گریز شرمنده شود. چه بسیار جوان‌ها در افسردگی هستند و هنگامی‌که کسی آنها را از ثروت جوانی‌شان با خبر کرده، چراغ هزار امید را در دلشان زنده کرده و با شوق به زندگی بازگشته‌اند. بخصوص نسل جوان امروز بیش از هر زمان نیاز دارد که بداند، برغم همه مشکلات و محدودیت‌های نامعقول چقدر دستشان برای تجربه‌های بدیع و لذت بخش در زندگی باز است. البته جوان باید به پیروی از عقل با هر آن چه نامعقول است درگیر شود و در رفع آن بکوشد و اگر هیچ دلیل دیگری آدمی برای زندگی نداشته باشد همین کافیست که می‌تواند در راه روشن کردن چراغ خرد و دانایی و زیبایی و نیکویی قدمی بردارد.

از چه روش یا روش‌هایی برای بالابردن تمرکزم استفاده کنم؟

برای تقویت تمرکز باید هر چه بیشتر عشق را در خود پرورش داد، عشق به آن چه خوب و زیباست علاوه بر تمرکز، حافظه انسان نیز در اثر عشق افزون می‌شود؛ زیرا آنچه را دوست می‌دارد با شوق و رغبت و به آسانی در ذهن نگه می‌دارد.

معنای رزق و روزی که در قرآن آمده چیست و اینکه خداوند در قرآن فرموده ما بعضی از شما را تنگ‌روزی و برخی از شما را وسیع‌روزی می‌کنیم در ارتباط با تلاش انسان برای کسب درآمد چگونه تفسیر می‌شود. مثلا اگر خداوند نخواهد من وسیع روزی باشم؛ یعنی من هرچه تلاش کنم نمی‌توانم درآمد کسب کنم و کارم با شکست روبه‌رو می‌شود؟

بحث جبر و اختیار و قضا و قدر پیوسته در طول تاریخ معرکه آرا و نظریات گوناگون بوده است و قرن‌هاست که طرفین این گفت‌وگو یعنی جبریان و اختیاریان نتوانسته‌اند یکدیگر را کاملا قانع کنند.

در میان جبری و اهل قدر

همچنین تا حشر بحث است ای پسر

اما بزرگان جهان که به هیچ یک از دو جانب میل نکرده‌اند؛ بلکه در هر دو طرف حقیقتی می‌بینند. گویند که ما از مشیت الهی بی‌خبریم و نمی‌دانیم که روزی‌ها را وسیع خواسته‌اند یا تنگ اما می‌دانیم که در این عالم قوانینی حاکم است و اگر در راهی تلاش کنیم بدون اثر نخواهد بود. ای بسا که خداوند خواسته باشد تا از مجرای تلاش‌های ما، ما روزی بیشتر بخشد؛ بنابراین ما تلاش خود را بجا می‌آوریم و منتظر رحمت خداوند هستیم. اما تاکیدی که بعضی از قدیسان بر مبنای خود قرآن روی این نکته کرده‌اند که ما باید روزی را از جانب خداوند بدانیم بدین خاطر است که اگر هدف آدمی از کار صرفا کسب روزی بیشتر و بیشتر باشد ممکن است هزار اندیشه اهریمنی به او روی آورد و به خاطر زر، تزویر کند و دروغ بگوید و به مال دیگران تجاوز کند؛ در حالیکه اگر کار را به عنوان وظیفه بر خود بشناسد، آن را به کمال انجام می‌دهد و خداوند هم به او روزی دلخواه را می‌بخشد. همه ما دائما از محصول کار دیگران بهره می‌گیریم، از تلفن همراه که در جیب ماست و جام جهان‌نما (تلویزیون) که پیش روی ماست و هواپیما که بر فراز سر ما پرواز می‌کند و رایانه‌ای که به وسعت دریا‌ها آگاهی و اطلاع در اختیار ما می‌گذارد همه محصول کار دیگران است؛ پس ما نیز باید کاری کنیم که به درد دیگران بخورد و باید شرمنده باشیم اگر از سفره جامعه این همه بهره گیریم و خود هیچ طعامی بر آن سفره نگذاریم؛ بنابراین ما کار را برای کسب روزی نمی‌کنیم، بلکه وظیفه و تعهد اجتماعی خود را بجا می‌آوریم و آن گاه در دل معتقد هستیم که خداوند به ما کمتر یا بیشتر روزی خواهد داد. این اعتقاد می‌تواند جامعه اقتصادی جهان را از هزاران آلودگی پاک گرداند