بیماریهای معده
استاد تبریزیان :
در طب اسلامی اساس کل بیماریها معده است، حتی بیماریهای میکروبی هم از طریق معده وارد بدن میشوند، پیامبر (ص) میفرمایند: «المعدة بيت الداء»[1] یعنی «معده خانه بیماریها است» همچنین در قرآن در راستای معرفی طب آمده: ﴿كُلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلاَ تُسْرِفُواْ﴾[2] یعنی «بخورید و بنوشید ولی اسراف نکنید.» اگر اسراف کنیم معده و دستگاه گوارش آسیب میبیند و به دنبال آن بقیه بیماریها به وجود میآیند. اگر معده سالم باشد و غذا را خوب هضم کند انسان به بسیاری از بیماریها دچار نمیشود مانند دیابت. در طب امروزی قلب را اساس سلامتی میدانند و میگویند ضربان قلب آهنگ سلامتی است، البته قلب مهم است ولی اساس نیست. تا وقتیکه معده سالم باشد و غذای انسان هم سالم و از طیبات باشد بدن انسان هم سالم خواهد بود، ازاینرو چیزی که معده را سالم نگه دارد یا تقویت کند و بهطورکلی گوارش اهمیت ویژهای دارد.
تعابیر بکار روفته درباره معده
در مورد معده و بیماریهای معده تعابیر مختلفی در روایات آمده است، برای مثال آمده که فلان چیز معده را تقویت میکند، یا معده را دباغی میکند، یا سبب رشد پرز معده است، یا سبب نرمی معده است، از این روایات میتوان به مشکلات و نیازهای معده پی برد.
دباغی معده، اینکه دباغی معده دقیقاً چیست هنوز بهطور قطعی معلوم نشده ولی در اصل دباغی در مورد پوست حیوانات و چرم انجام میشود، در این کار ابتدا رطوبت اضافی پوست را میگیرند و عفونت و آلودگی آن را برطرف میکنند، شاید در معده هم همین اتفاق میافتد. کار دیگری که در دباغی انجام میشود این است که ورم و پوف پوست را میگیرند تا صاف و یکدست و نازک و درعینحال مستحکم شود. شاید در معده هم همین کار صورت میگیرد و معده صاف و مستحکم میشود. وقتی پوست دباغی شود و به چرم تبدیل شود بسیار مقاوم است و در شرایط سخت و در زمان طولانی دوام میآورد، از طرفی معده هم عضوی پرکار است و فعالیت و حرکت زیادی دارد و باید مقاوم باشد، همچنین رطوبت و آلودگی هم نداشته باشد.
1- اولین چیزی که معده را دباغی میکند خوردن باقلا باپوست است.
2- دومین مورد آویشن است، در روایت آمده: «ان الصعتر يدبغ المعدة»[4] یعنی «آویشن معده را دباغی میکند.» البته روایاتی که درباره آویشن آمده بیشتر گفتهاند آویشن سبب رویش پرز معده میشود.
3- سومین مورد پیه انار است، در روایت آمده: «كلوا الرمان بشحمه فإنه يدبغ المعدة ويزيد في الذهن.»[6] یعنی «انار را با پیه آن بخورید زیرا معده را دباغی میکند و ذهن (هوش) را زیاد میکند.»
4- چهارمین مورد به است، در روایت آمده: «السفرجل يدبغ المعدة، يشد الفؤاد»[12] یعنی «به معده را دباغی میکند و قلب را تقویت میکند.»
5- پنجمین مورد سیب است، امام علی (ع) میفرمایند: «كلوا التفاح فإنه يدبغ المعدة.»[13] یعنی «سیب بخورید زیرا این معده را دباغی میکند.»
6- ششمین مورد سنجد است، در روایت آمده: «يسخن الكليتين ويدبغ المعدة»[14] یعنی «(سنجد) کلیهها را گرم میکند و معده را دباغی میکند.» افرادی که مشکلات کلیوی دارند ازجمله تنبلی، دفع پروتئین یا دفع گلوکز، خوب است از سنجد استفاده کنند.
7- هفتمین مورد نان برنجی است، امام صادق (ع) میفرمایند: «أطعموا المبطون خبز الأرز فما دخل جوف المبطون شئ أنفع عنه، أما إنه يدبغ المعدة ويسل الداء سلا.»[15] یعنی «به کسی که اسهال دارد نان برنجی بدهید، کسی که اسهال دارد برای او چیزی مفیدتر از نان برنجی وجود ندارد و اینکه نان برنجی معده را دباغی میکند و بیماری را از بدن بیرون میکشد بیرون کشیدنی.»
8- هشتمین مورد شیر گاو است.
9- نهمین درمان گلابی است.
منبع :eshia.ir