گاستروشزی چیه؟
گاستروشزی چه بیماری هست؟
گاستروشزی (به انگلیسی Gastroschisis) یه نقص مادرزادی هست که در اون نوزاد با اندامهای خارج از بدنش دنیا میاد. به عبارتی دیگه، در این نقص مادرزادی روده کوچک، روده بزرگ و معده نوزاد از یه سوراخ 2 تا 5 سانتی‌متری (که کنار ناف اون قرار داره) خارج می‌شه. بد نیست بدونی که این اندام‌ها تو رحم مادر هم خارج از بدن جنین رشد می‌کنن؛ چرا که دیواره شکمی جنین تو رحم به صورت کامل تشکیل نمی‌شه. این شرایط در اغلب موارد در اوایل بارداری اتفاق میفته. ضمن این‌که این سوراخ معمولاً در سمت راست ناف نوزاد قرار داره.
در صورتی که دیواره شکم نوزاد به خوبی تشکیل نشه، دریچه‌ای برای خارج شدن اعضای بدن اون ایجاد می‌شه و نقص Gastroschisis به وجود میاد. در شرایطی که اندامهای نوزاد تو شکم اون قرار ندارن، تو رحم مادر در مایع آمونیاک شناور می‌شن. این موضوع باعث تحریک و تورم اندام‌ها شده و باعث پیچ‌خوردگی و یا کوتاه شدن اون‌ها می‌شه. واضحه که قرار گرفتن اندامهای شکمی در محیط خارجی خطرناکه و باید به سرعت درمان بشه.
Gastroschisis و امفالوسل چه تفاوتی با همدیگه دارن؟
به طور کلی، گاستروشزی و امفالوسل از جمله نقایص مادرزادی به شمار می‌رن که در هر دوی این نقص‌ها نوزاد با اندامهای شکمی خارج از بدن به دنیا میاد. پس چه فرقی بین این دو نقص وجود داره؟ در نقص امفالوسل یه کیسه از بند ناف نوزاد، روده‌های خارج از بدن اون رو می‌پوشونه و از اون اندام‌ها محافظت می‌کنه. در حالی که در نقص Gastroschisis هیچ غشایی برای محافظت از اندامهای نوزاد وجود نداره. بد نیست بدونی که این تفاوت معمولاً در سونوگرافی پیش از تولد قابل تشخیص هست.
گاستروشزی چه علائمی داره و چطور تشخیص داده می‌شه؟
به جرات می‌شه گفت گاستروشزی به دلیل ضعف تو عضلات دیواره شکم جنین و در نزدیکی بند ناف ایجاد می‌شه. تو دوران بارداری هیچ علائمی وجود نداره که بشه از طریق اون تشخیص بدی نوزاد به این نقص مبتلا هست یا نه. با این حال برخی نشونه‌ها تو سونوگرافی می‌تونه نشان‌دهنده این نقص باشه. باید بدونی که نازک شدن دیواره رحم هم می‌تونه تو به وجود اومدن این نقص موثر باشه. نوزادانی که با نقص گاستروشزی به دنیا میان ممکنه تو طول زندگی خودشون با یه سری مشکلات مواجه بشن. تولد زودتر از موعد نوزاد می‌تونه ناشی از این نقص باشه. به همین خاطر خانوم‌ها باید تو دوران بارداری انجام سونوگرافی و آزمایش‌های مربوطه رو جدی بگیرن و اون‌ها رو تو زمان درست انجام بدن. این علائم عبارتند از:
- مشاهده معده، روده بزرگ و یا روده کوچک خارج از بدن جنین
- تشخیص روده‌های متورم
- پیچ‌خوردگی در روده‌های جنین
- دمای پایین بدن (هیپوترمی)
درمان Gastroschisis
علت نقص گاستروشزی در نوزادان هنوز به طور دقیق مشخص نیست؛ اما این نقص احتمالاً به علت ترکیبی از ژن‌ها و سایر عوامل ایجاد می‌شه. برخی عوامل تو دوران بارداری ممکنه احتمال ابتلا به این نقص رو در نوزادان بالا ببره. این‌که مادر تو طول بارداری با چه چیزهایی در تماس هست، چی می‌خوره، چی می‌نوشه و یا حتی داروهایی که مصرف می‌کنه تو به وجود اومدن این اختلال تاثیرگذار هست. بنابراین ممکنه این اختلال تو دوران بارداری برای هر شخصی اتفاق بیفته. مطالعات و بررسی‌ها نشون می‌ده که گاستروشزی تو خانوم‌هایی که تو سن پایین باردار می‌شن و افرادی که تو طول بارداری از تنباکو و یا الکل استفاده می‌کنن، شایع‌تر هست. با این حال باید بدونی که Gastroschisis یه نوع اختلال نادر هست و تو هفته‌های چهارم تا هشتم بارداری ایجاد می‌شه.
اگرچه تشخیص نقص گاستروشزی تو دوران بارداری ممکنه، اما درمان اون پیش از تولد نوزاد ممکن نیست. برای قرار دادن اندامهای نوزاد در داخل بدن اون بسیار ضروری و مهم هست. تو این جراحی دکتر سوراخ نزدیک ناف نوزاد رو ترمیم می‌کنه تا از بیرون‌زدگی مجدد اندام‌ها جلوگیری کنه. ناگفته نمونه که گاهی اوقات نوزادانی که به گاستروشزی مبتلا هستن ممکنه تو شیر خوردن، هضم غذا و جذب مواد مغذی با مشکل مواجه بشن. بنابراین شدت بیماری و تعداد اندام‌هایی که خارج از شکم نوزاد قرار دارن تو موفقیت‌آمیز بودن جراحی موثر هستن. گاهی اوقات ممکنه بیماری گاستروشزی پیچیده باشه. در این صورت نوزاد به ترمیم مرحله‌ای نیاز داره. از عوارض جراحی گاستروشزی می‌شه به موارد زیر اشاره کرد:
- ایجاد عفونت تو محل جراحی
- بروز مشکل در غذا خوردن
