سلسله تاپیک های جامع مهاجرت تحصیلی (۶)

فاند و ساپورت مالی:

فاند یک اصطلاح کلی هست که به تمام ساپورت های مالی و کمک هزینه هایی که به دانشجو طی دوران تحصیلش داده میشه اطلاق داره. فاندها انواع خیلی متنوعی دارن و می تونن پارشال باشن (یعنی فقط بخشی از مخارجتون رو تامین کنن) یا فول باشن (ساپورت مالی صد در صدی).

منابع فاند ها متنوع هست: گرنت استاد راهنما، منابع مالی دانشگاه، خود دولت اون کشور، نهاد ها و سازمان های خصوصی که به دلایل مختلف حاضرن از ریسرچ شما حمایت مالی بکنن.

واژه بورسیه که تو ایران خیلی رایج تره، در حقیقت زیر مجموعه فانده. یعنی نوع خاصی از فاند محسوب میشه که مبلغ و شرایطش از پیش در قالب یک برنامه تحصیلی خاص تعیین شده و کسایی که صلاحیتش رو دارن می تونن براش اپلای کنن. 

بورسیه ها تقریبا همیشه منبعی غیر از استاد راهنما دارن. یعنی استاد از جیب خودش پولی نمی ده و این وظیفه دانشگاه یا دولته که به شما مقرری ماهانه پرداخت کنه. 
با این حال رایج ترین شکل فاند، همون نوعی هست که شما در حقیقت از استاد راهنما می گیرید. با توجه به قیمت کنونی دلار اقلیت کمی از ایرانیا هستن که بتونن با سلف فاند (تامین مالی از جیب خود)، مهاجرت کنن. حتی توی سالهای ۹۳، ۹۴ هم که دلار ۳ هزار تومن بود باز می شد از جیب خورد، اما الان برای دانشجوهای ایرانی این امکان دیگه چندان وجود نداره.

بنابراین گرفتن فاند بخش حیاتی از پروسه اپلای دانشجوهای ایرانیه. پذیرش گرفتن خشک و خالی فایده نداره و دانشجو باید اطمینان حاصل کنه که کشور مقصد بهش بودجه ای رو اختصاص می ده. همین پروسه هم هست که پروسه اپلای رو بیش از پیش برای ایرانیا دشوار کرده چون خیلی از استادا اگر بدونن باید از گرنتشون پول بدن به دانشجو، یا منصرف میشن کلا یا رزومه خیلی قوی تری از دانشجو طلب می کنن.

اینارو نگفتم که دلسرد بشید، اینارو گفتم که سعی کنم یه تصویر واضح تر از شرایط کنونی اپلای و اهمیت رزومه براتون ایجاد کنم. هنوز هر ساله صدها دانشجوی ایرانی موفق به گرفتن فاند میشن و این اصلا کار شاق یا غیرممکنی نیست. فقط زمان، حوصله و تلاش نیاز داره‌. 

چطوری فاند بگیریم؟

همونطور که گفتم رایج ترین شیوه دریافت پول از خود استاده. اما تو تاپیک قبلی اشاره کردم که اصلا تو ایمیل اولیه حرفی از فاند به استاد نزنید. این موضوعیه که تو ایمیل چهارم پنجم یا تو مصاحبه های ویدیویی با استاد باید مطرح بشه. یعنی به طور کلی باید صبور باشید و اول به خود استاد فرصت بدید که ببینید اصلا این موضوع رو مطرح می کنه یا نه (نود و نه درصد اساتید خودشون به بحث فاند دیر یا زود اشاره می کنن، مخصوصا اگر بدونن ایرانی هستید). ولی حالا اگر به هر دلیلی استاد حسابی خودشو زد به کوچه علی چپ، شما بیارینش به کوچه علی راست! (هار هار هار!!)

موضع اساتید در برابر فاند سه نوعه:
۱. تو اولین ایمیلی که در جواب به شما می فرستن تکلیف رو مشخص می کنن.

۲. از رزومه شما باخبر میشن بعد حرف فاند رو می زنن.

۳. کلا حرفشو نمی زنن تا خودتون بزنید.

گاهی وقت ها بسته به دانشگاه، قدرت اساتید در این زمینه و همچین پذیرش دادن به شما کمتره و کنترل اصلی دست هیئت مدیره دانشگاه هست. در این مواقع استادی اگر از رزومه شما خوشش بیاد بهتون میگه که اپلای بکنید و در صورت پذیرش از طرف دانشگاه و هیئت اش بهتون فاند مشخصی تعلق می گیره. تو این جور مواقع اگر استادی واقعا رزومتون رو دوست داشته باشه توی جلسه تصمیم گیری ازتون حمایت می کنه و سعی می کنه هیئت مدیره رو قانع کنه که شما رو بپذیرن (معمولا تاثیر استاد بسیاااار بالاست). 

همچنین دانشگاه های مختلف ممکنه بورسیه ها و فلوشیپ های مختلفی رو ارائه بدن. برای اون ها هم می تونید جداگانه اپلای و شانستون رو امتحان کنید.

خارج از دانشگاه هم گرفتن فاند و بورسیه امکان پذیره. بسته به حوزه پژوهشی شما ممکنه شرکت های خصوصی و یا حتی وزارت علوم اون کشور شما رو ساپورت مالی کنه (خود من الان همین نوع بورسیه رو دارم. یعنی مستقیما حقوق بگیر وزارت علوم ژاپن هستم تا پایان دوره دکترام).

بورسیه های دولتی کم دردسر ترن چون با استاد و دانشگاه نیاز نیست سر امور مالی سروکله بزنید و استادا از خداشونه دانشجویی بگیرن که فاندش از یه منبع دیگه میاد. اما در عین حال یه عیب مهم دارن بورسیه های دولتی و اونم اینکه بسیاااار رقابتی هستند و گرفتنشون چندین برابر سخت تر از فاند گرفتن از استاده.

برای همین اگر فرصت اپلای برای یک بورسیه دولتی براتون پیش اومد حتما اقدام کنید اما در عین حال روش خیلی حساب باز نکنید و بیشتر به عنوان تیری در تاریکی در نظرش بگیرید.

علاوه بر فاند اصلی اگر در طول دوره تحصیلتون بتونین پوزیشن TA (دستیار استاد)یا RA (دستیار پژوهش)هم دریافت کنید یه مبلغیربه صورت ماهانه بهتون تعلق می گیر چون این پوزیشن ها تو اکثر کشور ها (نه همه جا) حکم شغل پاره وقت رو دارن.

خیلی ها در مورد سلف فاند رفتن می پرسن که نظر شخصی من اینه:
این کار بدترین گزینه اس مگر اینکه جز قشر پولدار ایران باشید که از دست دادن چند میلیارد براش چندان اهمیتی نداشته باشه.

 سلف فاند شامل هزینه شهریه و خوابگاه و خورد و خوراک و رفت و امد و خرید های روزانه و ماهانه میشه. یعنی حدودا سالی ۳۰ هزار دلار تا ۵۰ هزار دلار (بسته به شهریه دانشگاهی که پذیرش می گیرید). یعنی کم کمش سالی یک میلیارد خرج زندگی بسیار ساده و بدون ریخت و پاش خارج از ایران میشه. این پولی نیست که بتونید باهاش اقامت بگیرید یا سرمایه گذاری کنید. صرفا پول خورد و خواب و رفت و امد یکسال یک نفره. یعنی صرفا سالی یه میلیارد خرج گوشت و مرغ و اجاره میشه. چیزی برای پس انداز تو دستتون نمی مونه و فقط سرمایه تون رو از دست می دید. بنابراین به نظر من بهترین کار اینه که فاندتون از جای دیگه ای تامین بشه و ارزش اصل پولتون رو جور دیگه ای حفظ بکنید. 

تو تاپیک بعدی بحث ویزای تحصیلی رو به طور کامل باز می کنم. ترجیح می دادم اون رو هم همین جا مطرح کنم اما وقت کمی تنگه این روزا.

شاد و موفق باشید!