بندگی و عبادت حق، سبب رشد و كمال و خير و سعادت و حيات طيبه و به دست آوردن بهشت است.
كلام نورانی حضرت امام صادق عليه السلام بيان می كند كه:
بدان كه او محتاج خدمت تو نيست و بی نياز از عبادت و دعای توست، و اين كه تو را خوانده است از روی فضل و كرم اوست، تا در حق تو رحمتی نمايد و از عقوبت خويش دورت نمايد و از بركات رحمت بسيارش بر تو نازل گرداند، تو را به راه (جلب) رضايتش رهنمون گردد و در مغفرت را به رويت بگشايد.
مصباح الشريعة: 87، باب 39؛ بحار الأنوار: 81/ 230، باب 16، حديث 3.
روايت شده كه خدای متعال در برخی از كتابهای آسمانی اش فرموده:
ای فرزند آدم، من زنده ای هستم كه نمیميرم، در آنچه تو را به آن فرمان داده ام مرا اطاعت كن، تا تو را زنده ای كه نمیميرد قرار دهم.
ای فرزند آدم، من به چيزی میگويم: «باش» بی درنگ موجود میشود، مرا بندگی كن تا تو را اينگونه قرار دهم كه به چيزی بگويی: «باش» پس بی درنگ موجود شود.
مستدرك الوسائل: 11/ 258، باب وجوب طاعة اللّه، حديث 12928.
امام علی )(علیه السلام) در بعضی از مناجات خود میفرمود:
خدايا، برايم همين عزّت بس، كه عبدی برای تو باشم، و برايم اين افتخار بس، كه تو پروردگار من باشی. تو آنگونه هستی كه من میپسندم، پس مرا آنگونه كن كه خود میپسندی.
مجموعة ورّام: 2/ 111؛ بحار الأنوار: 74/ 402، باب 15، حديث 23.
و نماز را برای ياد من برپا دار. طه (20): 14.
آگاه باشيد، دلها فقط به ياد خدا آرام میگيرد. رعد (13): 28.
ذكري كه مايه آرامش دلهاست، نماز است و ثمره اش اطمينان قلب است.
حال اگر كسی نماز را به پاداشت و در اقامه آن كوشيد، به اطمينان قلبی دست می يابد كه ثمره آن چنين است:
به سوی پروردگارت در حالی كه از او خشنودی و او هم از تو خشنود است، بازگرد.
پس در ميان بندگانم درآی و در بهشتم وارد شو.
فجر (89): 27- 30.
از مهمترين آثار و بركات ذكر، اين است كه اگر كسی به مقام ذاكران حقيقی رسيد خدای متعال نيز ذاكر او میشود.
پس مرا ياد كنيد تا شما را ياد كنم. بقره (2): 152.
مرحوم «علامه مجلسی رحمه الله» ذيل آيه فوق، روايت بسيار زيبايی را از وجود مبارك حضرت رسول اكرم صلی الله عليه و آله نقل كرده است كه:
حضرت رسول خدا صلی الله عليه و آله نزد اصحابش آمد و فرمود: در باغهای بهشت بگرديد و بهره ببريد. پرسيدند: ای رسول خدا، باغهای بهشتی كدام است؟
فرمود: مجالس ذكر، باغهای بهشتی هستند. در صبح و شام ذكر خدای نماييد، هر كس دوست دارد كه جايگاه خود را نزد خدا بداند، نگاه كند ببيند خدای تعالی چه جايگاهی نزد او دارد؛ زيرا خدای تعالی بنده را در جايگاهی مینشاند كه بنده، خدای تعالی را در آن جايگاه نشانده است.
و بدانيد كه بهترين و پاكترين اعمال شما نزد صاحب اختيارتان، و بالا برنده ترين اعمال به درجات بهشتی، و بهترين چيزی كه خورشيد بر آن طلوع كرده است، ذكر خدای تعالی است؛
زيرا خدای تعالی از خود خبر داده است و فرموده: من همنشين كسانی هستم كه مرا ياد كنند.
و فرمود: «مرا ياد كنيد تا شما را ياد كنم» به اين معنی: مرا به طاعت و عبادت ياد كنيد تا شما را به نعمت دادن و احسان و رحمت و رضايت ياد كنم.
عدّة الداعی: 253، باب 5، حديث 17؛ بحار الأنوار: 90/ 163، باب 1، ذيل حديث 43.
و آنان كه به كتاب [آسمانی ] چنگ میزنند [و عملا به آياتش پایبندند] و نماز را برپا داشته اند، [دارای پاداشند] يقيناً ما پاداش اصلاحگران را ضايع نمی كنيم. اعراف (7): 170.
نماز را دو طرف روز و ساعات اول شب به پا دار، زيرا خوبیها گناهان را از بين میبرد.
هود (11): 114.
عارف بزرگوار، عالم پرهيزكار، «ملا محسن فيض كاشانی رحمه الله» در كتاب بسيار مهم وافی در باب تعقيبات نماز از معصوم عليه السلام روايت میكند:
«اگر شخص نمازگزار پس از ادای نماز واجب، سر به سجده شكر گذارد و نعمتهايی كه خدای مهربان به او عطا كرده، يك به يك به ياد آورد و شكر كند از سوی حضرت حق به فرشتگان خطاب شود: ای فرشتگان، بنده ام نماز واجبش را ادا كرد و به شكرگذاری من مشغول شد، با او چه معامله ای كنم؟
فرشتگان میگويند: حوائجش را روا كن. خطاب رسد: روا كردم، ديگر چه كنم؟ گويند: به او نجات در آخرت را عطا كن. خطاب رسد: عطا كردم، ديگر چه كنم؟ گويند: وسعت رزق به او عنايت فرما. خطاب رسد: عنايت كردم، ديگر چه كنم؟ گويند: فرزندان شايسته نصيب او كن. خطاب رسد: نصيب كردم.
وقتی نمازگزار در سجده، شكرگذاری میكند خدا خطاب میفرمايد و فرشتگان دعا میكنند تا جايی كه فرشتگان میگويند: پروردگارا، ما آنچه از امور خير بود از پيشگاهت برای او خواستيم و تو عنايت فرمودی، ديگر چيزی نمیدانيم. خطاب رسد: شما نمیدانيد من میدانم، او شكرم را به جا آورد، من هم از او سپاسگزاری میكنم و سپاس من اين است كه درب نعمت را به رويش باز میكنم».
مضمون اين حديث در من لا يحضره الفقيه: 1/ 331؛ التهذيب: 2/ 110 نقل شده است.
هنگامی كه به نماز ايستادی و به سوی قبله رو كردی و فاتحة الكتاب و هر آنچه از سوره های قرآن كه ميسر بود خواندی، سپس به ركوع رفتی و ركوع و سجود را به اتمام رساندی و تشهد خواندی و سلام دادی، همه گناهان بين تو و بين نمازی كه به جا آوردی تا نماز آينده، مورد آمرزش قرار میگيرد.
الأمالی «صدوق»: 549، حديث 22؛ ميزان الحكمة: 7/ 3096، باب الصلاة، حديث 10556.
امير المؤمنين عليه السلام درباره نماز در رواياتی فرموده است:
غرر الحكم: 175، حديث 3341؛ ميزان الحكمة: 7/ 3092، باب الصلاة، حديث 10532.
منبع: شرح دعای کمیل علامه حسین انصاریان.
جلوه هایی از رحمت و مهربانی واسعه الهی:
