حتما شنیده اید که تعریف و تمجید یکی از راه های تقویت عزت نفس کودکان است و این تقویت میتواند در کودکان و حتی در بزرگسالان اتفاق بیفتد.
توصیه شده که برای بالا بردن عزت نفس خودتان و دیگران از آنها تعریف و تمجید کنید؛ اما در تعریف کردن یک نکته ی ظریف وجود دارد، این تعریف ها میتواند در کنار بالا بردن عزت نفس در کودکان باعث بحران عاطفی و بد رفتاری در آنها شود.
علت این امر این است که وقتی کودک مرتکب خطایی میشود، این اشتباه را به خوبی احساس و درک میکند، به خصوص در دوران خردسالی متوجه کار اشتباه و حتی کار بدی که آگاهانه انجام میدهد، میشود؛ اما هنگامی که والدین کودک و دیگران دائم از او تعریف میکنند که: “چه پسر خوبی هستی، چه دختر خوبی هستی”، این خوب بودن را به تمام وجود کودک تعمیم میدهند.
بگذارید با یک مثال این مطلب را بیشتر توضیح دهم:
هنگامی که کودک به خواهر خود آسیبی میزند، خود او میداند که از روی حسادت قصد داشته است به خواهر خود آسیب بزند، بنابراین دچار گیجی میشود و این گیج شدن باعث اذیت کودک میشود و از طرفی به کودک احساس گناه میدهد، زیرا خود او کاملا آگاه است که قصد داشته است به خواهر خود آسیب بزند و خواهر خود را دوست نداشته است، به دلیل اینکه به او حسادت میکرده است.
بنابراین این تعریف و تمجید کلی از خوب بودن، به شخصیت کودک برمیگردد. شما با این کار دارید به او میگویید که در کل شخصیت او خیلی خوب است، در عین حال که خود کودک از رفتارها و افکار خود خبر دارد و میداند که قصد انجام کار بدی را در ذهن دارد و حتی کار بدی را انجام داده است؛ بنابراین دچار احساس گناه میشود و به دلیل اینکه به والدین خود نشان دهد که به میزانی که آنها میگویند خوب نیست، دست به رفتارهای بد بیشتری میزند که به آنها ثابت کند “من آنقدر خوب نیستم”، در این صورت چه اتفاقی می افتد؟
اشتباه گفتاری و کلامی والدین سبب میشود که یک سیکل معیوب انجام شود، بنابراین شاید این جمله را بارها و بارها شنیده اید که از عبارت های پسر خوب و دختر خوب استفاده نکنید، به جای این عبارات دقیقا روی آن رفتاری که آن لحظه اتفاق افتاده است و رفتار درستی بوده است، تاکید کنید.
به عنوان مثال به کودک بگویید:
چقدر اتاقت را خوب تمیز کرده ای، چقدر ماشین هایت را خوب کنار هم چیده ای، چقدر کتاب هایت را به ترتیب اندازه در قفسه کتاب هایت قشنگ چیده ای.
