قضاوت نکردن دیگران یعنی چی

پس یعنی چی که میگن قضاوت نکنید؟

قضاوت نکردن، یعنی درسته که ما ناخودآگاه طبق معیار دینی و عقلی و اخلاقی که داریم، هر چیزی را نمره ای می دهیم؛ مثلا به یک کاری (مثل سقط جنین) نمره منفی می دهیم،

(و این، اصلا اختیاری نیست، دست خودمون نیست، همه ی ما هر چیزی را ناخودآگاه با معیارهای خودمان می سنجیم و نمره می دهیم، حتی اگر نخواهیم!)

اما باید در عین حال، وقتی نظر به شخصی می کنیم که اون کار را انجام داده، هرگز فکر نکنیم یا نگیم که «من مبرا هستم از اینکه چنین خبطی انجام بدهم!»

هرگز!

چرا؟

چون من هم مثل او، انسان هستم؛ پس وقتی او این خطا را مرتکب شد، یعنی من هم ممکنه عینا همین خطا را انجام بدهم! ولو اینکه غلط هم میدونم! اما ای چه بسا شرایط طوری پیش بره که من هم دست به چنین عملی بزنم! پس اولا پناه می برم به خدا؛ در ثانی دلم میسوزه برای اون فرد و از ته دل دعا میکنم توبه کنه؛

۲

پس من مبرا نیستم از این عمل، ولو اینکه حس کنم الان شرایطم خیلی فاصله داره با شرایطی که ممکنه دست به این عمل بزنم! کار خدا را چه دیدی؟! شاید بزودی حوادث طوری رقم بخورد که من هم عینا در همان شرایط امتحان شوم، و من هم مردود شوم! مثل همین فردی که الان در دلم یا زبانی، شماتت اش می کنم!

۳

در واقع چیزی که الان در ادبیات عامه بهش گفته میشه «قضاوت کردن» و مذموم و بد هست، همان «شماتت کردن» هست در چیزهای منفی (و در موارد مثبت، «حسادت کردن»)

که در ادبیات دینی ما هر دو شدیدا نهی شده: هم شماتت دیگران، هم حسادت به دیگران؛

حسادت هم مثل شماتت کردن هست؛ یعنی ما یک خوبی ای را در زندگی و عمل فردی می بینیم، و فکر می کنیم خوش به حالش... ما کجا و این خوبی کجا... و فکر می کنیم ما ذاتا قادر نیستیم به اون خوبی در زندگیمون برسیم!

و چون این مسأله را با عدالت الهی در تضاد می بینیم، شروع میکنیم به دشمنی کردن و جفت پا گرفتن برای اون فرد؛ حتی اگر عملی را هم انجام ندهیم، در ناخودآگاه از اینکه اون خوبی از اون فرد سلب بشه، خوشحال می شویم، چون از اولش غیرعادلانه می دانستیم که او حائز خوبی هایی (چه در عمل، چه در زندگی) باشد که ما ذاتا محروم هستیم از آن خوبی ها!

و دقیقا اینجا هم ما باز باید با دیدن خیر و خوبی در زندگی یا عمل هرکسی سریع از خدا بخواهیم که ما را هم به اون خوبی برساند؛ چرا؟ چون او هم مثل من انسان هست، پس وقتی او به اینجا رسیده، یعنی خدا رسانده؛ خدای او خدای من هم هست و من هم مثل او انسان هستم؛ پس خدا بخواهد، من هم می توانم به آن خوبی برسم؛

۴

کما اینکه خدا بخواهد، من هم (با هر قدر ادعای خوب بودن) ممکن است به بدترین گناه ها دست بزنم، کما اینکه حضرت یوسف گفتند «من نفس خودم را بری نمیدانم از اون خطایی که زلیخا کرد» یعنی اگر خدا مرا نگه نداشته بود، من هم مثل او به گناه میفتادم؛

۵

پس خلاصه، قضاوت نکردن، یعنی شماتت نکردن و حسادت نکردن دیگران؛ نه اینکه ما عمل زشتی ببینیم، ولی با وجدان و فطرت و عقلمان بجنگیم و بگیم «قضاوت نکن، شاید در شرایط او، بد نباشه این کار!»

(مثلا سقط جنین: خب هر طور حساب کنیم، شرعا حرامه، اخلاقا اوج بی رحمی که مادری بچه خودش را که پناهی بجز او ندارد از بین ببره، از نظر عقلی با قتل نفس هیچ فرقی نداره که بیایم بخاطر قضاوت نکردن بگیم نه! شاید در شرایط او، اینکار درست باشه!!! بلکه باید بگیم پناه بر خدا از اینکه دست من آلوده بشه به همچین گناهی... و اینطوری که نگاه کنیم، خودمون رو همدرد اون فرد خاطی میبینیم و دعا میکنیم توبه کنه)

۶

و الان متاسفانه الان باب شده که به اسم قضاوت نکردن، خیلی ها با اصول مسلم عقلی و شرعی و اخلاقی در میفتند!

نه! آن عمل قطعا مردود است، اما اون فرد که انجام داده، مثل من انسان هست، پس من هم قطعا احتمال دارد انجامش بدهم؛ پس به خدا پناه می برم که نگذارد من هم مثل او همچین کاری انجام دهم!

۷