«يَا بَنِيَّ اذْهَبُوا فَتَحَسَّسُوا مِنْ يُوسُفَ وَ أَخِيهِ وَ لَا تَيْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ ۖ إِنَّهُ لَا يَيْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْكَافِرُونَ» آیه شریفه ۸۷ از سوره مبارکه یوسف علیه السلام
پسرانم! بروید، و از یوسف و برادرش جستجو کنید؛ و از رحمت خدا مأیوس نشوید؛ که تنها گروه کافران، از رحمت خدا مأیوس میشوند!»
تنها کافران از رحمت خدا مأیوس می شوند: پس از شرک و کفر به خدا که بزرگ ترین گناه است، نومیدی از رحمت خدا و در امان دانستن خویش از عذاب خدا، از بزرگ ترین گناهان شمرده شده است. از آیات قرآن و روایات استفاده میشود که انسان مؤمن باید خود را همیشه بین ترس از عذاب الهی و امید به رحمت او نگه دارد؛ نه چنان خود را از عذاب خدا ایمن بداند که به هر خلافی آلوده گردد و نه از رحمت الهی مأیوس شود که در اثر این یأس از حرکت و خودسازی باز بماند. اگر انسانی از رحمت خدا مأیوس شود - چنان که آیه از قول یعقوب میفرماید - به خدا کافر شده است؛ زیرا قدرت نامحدود خدا را محدود کرده و پنداشته است که دیگر خداوند نمیتواند او را ببخشد و رحمت و لطف بی پایانش را شامل او کند. در روایات، به تعبیرات بسیار شدیدی درباره نومیدی از رحمت الهی برخورد میکنیم. برای مثال در روایتی از امام صادق (ع) میخوانیم: «بزرگترین گناهان، شرک به خداوند است... و بعد از آن، یأس از رحمت خدا... سپس خود را از عذاب خدا ایمن دانستن.»