### **عوامل تشدیدکننده رشد سلولهای سرطانی (پرهیز کنید!)**
#### **1. مواد غذایی مضر:**
- **گوشتهای فرآوری شده** (سوسیس، کالباس، هاتداگ) → حاوی نیترات و نیتریت سرطانزا.
- **غذاهای سوخته یا کبابشده در دمای بالا** (جوجهکباب ذغالی، نانسوخته) → تولید **آکریلآمید** و **هیدروکربنهای آروماتیک**.
- **شکر و شیرینیهای مصنوعی** (نوشابه، آبمیوههای صنعتی) → التهاب و چاقی (سرطانهای پستان، کولون).
- **روغنهای هیدروژنه و ترانس** (روغن نباتی جامد، فستفودها) → افزایش استرس اکسیداتیو.
- **نمک زیاد و غذاهای شور** (ترشیجات صنعتی، کنسروها) → خطر سرطان معده.
#### **2. سبک زندگی ناسالم:**
- **سیگار و الکل** → اصلیترین عوامل سرطانهای ریه، حنجره، کبد و سینه.
- **چاقی و کمتحرکی** → افزایش هورمونهای مرتبط با سرطان (انسولین، استروژن).
- **استرس مزمن و کمخوابی** → تضعیف سیستم ایمنی و التهاب.
- **مواجهه طولانی با آلودگی هوا و اشعه UV** → آسیب DNA سلولی.
---
### **عوامل بازدارنده سرطان (مفیدها!)**
#### **1. مواد غذایی ضدسرطان:**
- **سبزیجات چلیپایی** (کلم بروکلی، گلکلم، کلم پیچ) → حاوی **سولفورافان** (کاهش رشد تومور).
- **میوههای رنگی** (انار، تمشک، زغالاخته) → آنتیاکسیدانهای قوی مثل **رسوراترول**.
- **سیر و پیاز** → ترکیبات گوگردی ضدالتهاب.
- **چای سبز** → **EGCG** (کاهش رشد عروق تومور).
- **مغزها و دانهها** (گردو، بذر کتان) → اسیدهای چرب امگا-۳ ضدالتهاب.
#### **2. سبک زندگی محافظتی:**
- **ورزش منظم** (حداقل ۳۰ دقیقه روزانه) → کاهش التهاب و تنظیم هورمونها.
- **کاهش استرس** (مدیتیشن، یوگا) → تقویت سیستم ایمنی.
- **خواب کافی (۷-۸ ساعت)** → ترمیم DNA.
- **اجتناب از مصرف پلاستیک در غذاخوری** (بهویژه ظروف داغ) → جلوگیری از نفوذ مواد شیمیایی مثل **بیسفنول A**.
---