ارتداد، ابراز و اظهار خروج از دین است، و غالباً به تبلیغ دیگران به خروج از دین میانجامد. مجازات مرتد شامل کسى که از دین خارج شده، ولى آنرا به دیگران ابراز و اظهار نکرده است نمیشود. بنابراین، مجازات مرتد به دلیل جرم و گناه اجتماعى او است نه عقیده شخصى وى.
مرتد، حق عمومى مردم را در حفظ روحیه دینى جامعه میشکند، و تدین مردمى را که کارشناس در دین نیستند تهدید میکند. در صدر اسلام نیز عدهاى از دشمنان اسلام نقشه کشیدند که به ظاهر اسلام بیاورند و سپس مرتد شوند تا با این کار، ایمان مسلمانان را تضعیف کنند.
اسلام براى جلوگیرى از این تهدید، مجازات سنگینى را براى ارتداد قرار داده است، اگرچه راه اثبات آنرا نیز سخت کرده است، به گونهاى که تنها عده محدودى در صدر اسلام به این مجازات محکوم شدند؛ از اینرو اثر روانى این مجازات بیش از خود آن، توانسته است فضاى سالمى براى عموم مردم فراهم سازد.