
اقدامات اولیه هنگام بریدگی و سوختگی کودک
نکات مهم:
- انواع بریدگی در کودکان
- اقدامات اولیه هنگام بریدگی در کودک
- انواع سوختگی در کودکان
- اقدامات اولیه هنگام سوختگی در کودک
- تفاوت مراقبت بریدگی و سوختگی کودک
- اقدامات پیشگیرانه برای والدین
در صورت بریدگی و سوختگی در کودکان چه کارهایی باید انجام دهیم؟
کودکان به دلیل کنجکاوی، بازیگوشی و بیتجربگی، بیشتر از بزرگسالان در معرض خطر آسیبهای پوستی مثل بریدگی و سوختگی قرار میگیرن. بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، سوختگیها پنجمین علت شایع آسیبهای غیرکشنده در کودکان هستن. همین موضوع نشان میده که اطلاع والدین از کمکهای اولیه و اقدامات لازم هنگام بریدگی و سوختگی کودک نهتنها ضروریه بلکه میتونه جلوی عوارض جدی مثل عفونت یا آسیب دائمی پوست رو بگیره.
در این مقاله بهطور کامل به معرفی انواع بریدگی و سوختگی در کودکان، اقدامات اولیه و مراقبتهای ضروری میپردازیم.
انواع بریدگی در کودکان
بریدگیها معمولاً به چهار دسته اصلی تقسیم میشن:
- خراش سطحی: زخمهای کمعمق روی لایه بیرونی پوست.
- پارگی یا زخم عمیق: بریدگیهایی که ممکنه به بخیه نیاز داشته باشن.
- زخم سوراخشده: ناشی از اجسام تیز مثل میخ یا چاقو.
- زخم آلوده: بریدگیهایی که با خاک یا اشیای کثیف در تماس بودن.
اقدامات اولیه هنگام بریدگی در کودک
وقتی کودک دچار بریدگی میشه، آرامش و حفظ خونسردی والدین اولین قدم مهم محسوب میشه، در ادامه مراحل زیر توصیه میشه:
- شستشو با آب تمیز: بریدگی باید بلافاصله با آب خنک و تمیز شسته بشه تا آلودگیها خارج بشن. استفاده از صابون ملایم مجازه ولی مواد محرک یا الکل مستقیم توصیه نمیشه.
- کنترل خونریزی: برای بریدگیهای سطحی، چند دقیقه فشار دادن با گاز استریل کافیه. اگر خونریزی بند نیامد، مراجعه فوری به پزشک لازمه.
- استفاده از پانسمان استریل: برای جلوگیری از ورود میکروبها، زخم باید با باند یا چسب زخم تمیز پوشونده بشه.
- بررسی علائم عفونت: قرمزی، تورم یا خروج چرک از علائم هشداردهنده است.
- مراجعه به پزشک: بریدگیهای عمیق، یا بریدگی در نواحی حساس مثل صورت، نیاز به بخیه دارن.
طبق گزارش مراکز کنترل بیماریها (CDC)، بریدگیها در کودکان اگر عمیق باشن و در صورت عدم بخیه مناسب میتونن دچار عفونت میشن.
انواع سوختگی در کودکان
سوختگیها به سه درجه اصلی تقسیم میشن:
- سوختگی درجه یک: فقط لایه سطحی پوست قرمز و دردناک میشه.
- سوختگی درجه دو: همراه با تاول و درد شدید.
- سوختگی درجه سه: آسیب عمیقتر که حتی عصبها رو هم درگیر میکنه.
آمارها نشان میده بیش از ۵۰ درصد موارد سوختگی کودک ناشی از تماس با مایعات داغ مثل آب جوش یا چای است.
اقدامات اولیه هنگام سوختگی در کودک
در مواجهه با سوختگی در کودکان، سرعت عمل خیلی مهمه و انجام مراحل زیر توصیه میشه:
- خنک کردن محل سوختگی: بلافاصله ناحیه سوخته باید زیر آب خنک (نه خیلی سرد) به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه قرار بگیره. این کار جلوی گسترش آسیب رو میگیره.
- پرهیز از استفاده از مواد سنتی: گذاشتن خمیردندان، روغن یا کره روی زخم نهتنها مفید نیست بلکه خطر عفونت رو بیشتر میکنه.
- پوشاندن سوختگی با پانسمان استریل: از باند تمیز یا گاز استریل استفاده بشه. نباید از پنبه استفاده کرد چون به پوست میچسبه.
- مدیریت درد: در صورت لزوم و با تجویز پزشک میشه از مسکنهای مناسب کودکان استفاده کرد.
- مراجعه فوری به پزشک: اگر سوختگی وسیع باشه یا صورت، دستها، پاها و اندام تناسلی رو درگیر کرده باشه، مراجعه فوری به پزشک ضروریه.
تفاوت مراقبت بریدگی و سوختگی کودک
- در بریدگیها، اولویت با توقف خونریزی و جلوگیری از عفونته.
- در سوختگیها، خنک کردن سریع ناحیه و کاهش درد اهمیت بالاتری داره.
- در هر دو مورد، پانسمان استریل و مراجعه به پزشک جزو اصول مشترک هستن.

اقدامات پیشگیرانه برای والدین
- دور نگه داشتن وسایل تیز مثل چاقو، قیچی و تیغ از دسترس کودک.
- استفاده از قابلمههای دستهبلند و چرخاندن دسته ظرفها به سمت داخل اجاق گاز.
- استفاده از محافظ پریز برق برای جلوگیری از سوختگی الکتریکی.
- آموزش به کودک درباره خطرات مایعات داغ و اشیای تیز از سنین پایین.
حرف آخر
وقتی صحبت از اقدامات اولیه در زمان بریدگی و سوختگی کودک میشه، نکاتی وجود داره که باید همهی والدین آگاهی کامل رو دربارهی آنها داشته باشن مثلا سرعت عمل والدین، نوع مراقبت و پیشگیری از عفونت و عوارض بعدی که اهمیت زیادی داره. بریدگیها با شستشو، فشار ملایم و پانسمان قابلکنترل هستن، درحالیکه سوختگیها نیاز به خنکسازی سریع و پوشاندن مناسب محل رو دارن. والدین با رعایت اصول ایمنی که اغلب ساده هستن میتونن جلوی خیلی از مشکلات بعدی رو بگیرن.