روش مراقبت kmc از نوزاد
نکات مهم:
- روش مراقبت KMC چیست؟
- اهداف روش مراقبت KMC
- فواید علمی روش مراقبت KMC
- نحوه اجرای روش مراقبت KMC
- شرایط لازم برای اجرای روش مراقبت KMC
- KMC در کشورهای در حال توسعه
مراقبت آغوشی مادرانه (KMC)
روش مراقبت KMC یا Kangaroo Mother Care، یک روش علمی و تأیید شده برای مراقبت از نوزادان نارس یا کم‌وزن است. این شیوه اولین بار در دهه ۱۹۷۰ در کلمبیا معرفی شد و امروزه در سراسر دنیا، به عنوان یکی از بهترین روش‌های حمایت از سلامت نوزاد شناخته می‌شه. در این روش، تماس پوست به پوست بین مادر (یا پدر) و نوزاد، نقش اصلی را در تنظیم دما، تنفس و حتی رشد عاطفی کودک ایفا می‌کنه.
روش مراقبت KMC چیست؟
روش مراقبت KMC یعنی قرار دادن نوزاد بدون لباس یا با حداقل لباس، در تماس مستقیم با پوست قفسه سینه مادر یا پدر، به گونه‌ای که سر نوزاد به یک سمت متمایل باشه و تنفسش به راحتی انجام بشه. این حالت شبیه به موقعیتی است که بچه کانگورو در کیسه مادرش قرار می‌گیره. این روش، یک جایگزین یا مکمل برای انکوباتور (دستگاه گرم‌کننده نوزاد) به حساب میاد، به‌خصوص در جاهایی که امکانات بیمارستانی محدود است.
اهداف روش مراقبت KMC
اصلی‌ترین اهداف روش مراقبت KMC عبارتند از:
- تنظیم دمای بدن نوزاد بدون نیاز به دستگاه
- بهبود شیردهی و افزایش مدت زمان مکیدن شیر
- کاهش عفونت‌های بیمارستانی
- افزایش پیوند عاطفی بین نوزاد و والدین
- کاهش اضطراب و استرس در والدین
- حمایت از رشد عصبی و شناختی نوزاد
فواید روش مراقبت KMC نوزاد
نتایج مطالعات علمی اثبات کرده که روش مراقبت KMC مزایای متعددی داره که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
۱. تنظیم دمای بدن
تماس پوست به پوست کمک می‌کنه دمای بدن نوزاد ثابت بمونه و خطر هیپوترمی (کاهش دمای بدن) کم بشه.
۲. بهبود عملکرد قلب و تنفس
این روش باعث می‌شه ضربان قلب نوزاد منظم‌تر بشه و الگوی تنفسی پایدارتر شکل بگیره.
۳. افزایش وزن و رشد بهتر
به دلیل دسترسی آسان‌تر به شیر مادر، نوزادان تحت مراقبت KMC معمولا سریع‌تر وزن می‌گیرن و رشد بهتری دارن.
۴. کاهش عفونت‌ها
محیط بدن مادر امن‌تر از محیط بیمارستان هست و تماس پوست به پوست، خطر ابتلا به عفونت‌های بیمارستانی رو کاهش می‌ده.
۵. حمایت روانی از والدین
والدین با انجام KMC احساس مشارکت فعال در مراقبت از نوزاد پیدا می‌کنن و این باعث کاهش اضطراب و افزایش اعتماد به نفس‌شون می‌شه.
نحوه اجرای روش مراقبت KMC
اجرای روش مراقبت KMC نیاز به رعایت چند مرحله داره:
- آماده‌سازی نوزاد
- نوزاد باید فقط با پوشک و کلاه کوچک باشه تا تماس پوست به پوست کامل انجام بشه.
- پوشاندن یک پتوی سبک روی پشت نوزاد توصیه می‌شه.
- نوزاد باید فقط با پوشک و کلاه کوچک باشه تا تماس پوست به پوست کامل انجام بشه.
- وضعیت مادر یا پدر
- نوزاد بین سینه‌ها و روی قفسه سینه قرار می‌گیره.
- سر نوزاد کمی به یک سمت متمایل باشه و راه تنفسش باز بمونه.
- نوزاد بین سینه‌ها و روی قفسه سینه قرار می‌گیره.
- مدت زمان انجام KMC
- بهتره در روزهای اول چندین بار و هر بار حداقل یک ساعت انجام بشه.
- با گذشت زمان، مدت و دفعات تماس رو می‌شه افزایش داد.
- بهتره در روزهای اول چندین بار و هر بار حداقل یک ساعت انجام بشه.
- شیردهی در حین KMC
شرایط لازم برای اجرای روش مراقبت KMC
برای این که KMC ایمن و مؤثر باشه، باید به نکات زیر توجه بشه:
- نوزاد باید نسبتا پایدار از نظر علائم حیاتی باشه.
- والدین باید آموزش ببینن که موقعیت بدن نوزاد درست باشه.
- محیط باید آرام و با دمای مناسب باشه.
موارد احتیاط
هرچند روش مراقبت KMC فواید زیادی داره، اما در موارد زیر باید با احتیاط انجام بشه یا تحت نظر پزشک باشه:
- نوزادانی که مشکل تنفسی حاد دارن.
- نوزادان با وزن خیلی کم (کمتر از ۱۰۰۰ گرم)
- مادرانی که از نظر جسمی یا روانی قادر به نگهداری طولانی مدت نوزاد نیستن.
KMC در کشورهای در حال توسعه
در کشورهایی که امکانات بیمارستانی محدود است، روش مراقبت KMC می‌تونه جایگزین مؤثری برای انکوباتور باشه. سازمان جهانی بهداشت (WHO) اجرای این روش رو به ویژه در بخش‌های نوزادان توصیه کرده چون علاوه بر کاهش مرگ‌ومیر، باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های درمانی می‌شه.
حرف آخر
روش مراقبت KMC از نوزاد یک رویکرد علمی و کم‌هزینه برای مراقبت از نوزادان نارس یا کم‌وزن است که بر پایه تماس پوست به پوست بین والدین و نوزاد انجام می‌شه. این روش نه تنها رشد جسمی و تنظیم علائم حیاتی نوزادان رو بهتر می‌کنه، بلکه باعث تقویت پیوند عاطفی و روانی بین والدین و نوزاد هم می‌شه. با توجه به شواهد علمی و توصیه سازمان جهانی بهداشت، استفاده گسترده از این روش به‌ویژه در محیط‌های با امکانات محدود، می‌تونه به شکل چشمگیری سلامت نوزادان رو ارتقا بده.
