اثرات ماساژ پرینه
قراره چی بدونیم:
- ناحیه پرینه کجای بدن قرار داره؟
- ماساژ پرینه چیست؟
- فواید مهم ماساژ پرینه
- نحوه انجام ماساژ پرینه مرحله به مرحله
- چه کسانی نباید ماساژ پرینه انجام دهند؟
فواید ماساژ پرینه و نحوه انجام آن
با نزدیک شدن به زمان زایمان، یکی از دغدغه‌های مهم مادران باردار، نگرانی از پارگی پرینه یا نیاز به برش جراحی (اپیزیوتومی) در حین زایمان طبیعی هست. ماساژ پرینه یکی از روش‌های ساده، کم‌هزینه و بدون عارضه‌ای محسوب میشه که می‌تونه به کاهش این آسیب‌ها کمک کنه. اما آیا واقعاً ماساژ پرینه مؤثره؟ چه زمانی و چطور باید انجام بشه؟ در این مقاله با نگاهی علمی و دقیق به بررسی همه‌ی ابعاد این موضوع می‌پردازیم.
ناحیه پرینه کجاست؟
پرینه ناحیه‌ای بین دهانه واژن و مقعد هست که بخشی از عضلات کف لگن رو تشکیل می‌ده. این ناحیه حین زایمان فشار زیادی رو تجربه می‌کنه، به‌خصوص در زایمان اول. پاره شدن پرینه یا انجام اپیزیوتومی می‌تونه باعث درد طولانی‌مدت، عفونت، مشکلات در رابطه جنسی و حتی بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع بشه. معمولا زایمان‌های اول بیشتر نیاز به اپیزیوتومی یا همان برش زمان زایمان پیدا می‌کنن، ماساژ و آمادگی قبلی پرینه نیاز به انجام این برش یا پارگی‌های خودبه‌خودی رو کمتر می‌کنه.
ماساژ پرینه چیست؟
ماساژ پرینه (Perineal massage) به معنای تحریک ملایم این ناحیه با حرکات خاص و استفاده از روغن‌های گیاهی (مثل روغن نارگیل یا ویتامین E) برای نرم‌تر شدن بافت‌هاست. این کار معمولاً از هفته‌ی ۳۴ بارداری شروع میشه و هفته‌ای ۳ تا ۴ بار یا حتی روزانه انجام میشه.
بعضی از مادران ترجیح می‌دن که همسرشون در این فرآیند کمکشون کنه. این موضوع نه تنها از نظر فیزیکی مفیده، بلکه به تقویت ارتباط عاطفی بین زوج‌ها هم کمک می‌کنه. البته باید با دقت، احترام و هماهنگی کامل انجام بشه.
فواید اثبات شده ماساژ پرینه
ماساژ پرینه یکی از روش‌های مؤثر و طبیعی برای حمایت از بدن در زمان زایمان هست که می‌تونه تأثیرات مثبت قابل توجهی روی آمادگی جسمی و روانی داشته باشه. با شناخت بهتر این روش و تأثیراتش، میشه قدمی مهم در جهت کاهش استرس و افزایش کنترل در طول زایمان برداشت. از مهم‌ترین فواید ماساژ پرینه:
۱. کاهش پارگی‌های شدید پرینه
بر اساس یک مطالعه در (Cochrane Database 2013) که روی بیش از ۳۴۰۰ زن باردار انجام شد، ماساژ پرینه در هفته‌های آخر بارداری باعث کاهش قابل‌توجه پارگی‌های درجه ۳ و ۴ در مادرانی شد که زایمان اول رو تحربه می‌کردن. این پارگی‌ها عمیق و شامل عضلات مقعد هستن که می‌تونن عواقب طولانی‌مدتی داشته باشن.
۲. کاهش نیاز به اپیزیوتومی
مطالعه‌ای که در Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada در سال 2020 چاپ شد، نشان داد ماساژ پرینه تا ۲۵٪ نیاز به اپیزیوتومی رو کاهش می‌ده. این یعنی احتمال برش ناحیه تناسلی برای خروج راحت‌تر نوزاد کمتر میشه.
۳. بهبود اعتماد به نفس و کاهش ترس از زایمان
تحقیقات نشان داده زنانی که ماساژ پرینه انجام دادن، احساس کنترل بیشتر، آمادگی ذهنی بهتر و ترس کمتر از زایمان داشتن. این تأثیر روانی مثبتی بر روند زایمان می‌ذاره و حتی با کاهش نیاز به داروهای ضد درد همراه میشه.
۴. تسریع در بهبودی بعد از زایمان
منعطف‌تر و نرم‌تر بودن بافت پرینه باعث میشه که اگر هم پارگی کوچیکی ایجاد بشه، زمان ترمیم کوتاه‌تر و درد کمتری تجربه بشه. این مورد در بررسی‌های بعد از زایمان مشخص شده که مادران کمتر نیاز به داروهای ضد التهاب داشتن.
تکنیک صحیح انجام ماساژ پرینه (ماساژ پرینه مرحله به مرحله)
در این قسمت با مراحل و فرآیند ماساژ پرینه به ترتیب آشنا می‌شیم:
- آماده کردن محیط و استفاده از آینه برای دیدن محل دقیق پرینه کمک زیادی به یادگیری حرکت‌ها می‌کنه.
- گرم کردن بدن قبل از ماساژ (مثلاً با حمام گرم یا کمپرس گرم روی پرینه) باعث بهبود گردش خون و اثربخشی بهتر میشه.
- آماده‌سازی دست و ناحیه پرینه (دست‌ها کامل شسته بشه و ناخن‌ها کوتاه باشن.)
- از روغن‌هایی با پایه طبیعی مثل روغن بادام شیرین، روغن زیتون، روغن نارگیل یا ژل مخصوص پرینه استفاده بشه.
- انگشت شست (یا دو انگشت) ۲.۵ تا ۴ سانتی‌متر (حدود یک بند انگشت) داخل دیواره‌ی پشتی واژن (سمت مقعد) قرار بگیره.
- حرکت U شکل انگشت به‌صورت آرام و کششی، از ساعت ۳ تا ۹ روی دیواره‌ی واژن انجام بشه. یعنی حرکتی U شکل از چپ به راست و بالعکس.
- هر جلسه حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه زمان می‌بره و تمرکز روی آرامش عضلات کف لگن باشه.
ماساژ پرینه در چه شرایطی ممنوعه؟
اگر شرایط زیر رو داری، ممکنه ماساژ پرینه در این وضعیت‌ها ممنوع باشه پس قبل از انجام ماساژ با پزشک خودت مشورت کن:
- سن بارداری قبل از هفته ۳۴
- سابقه‌ی زایمان زودرس یا دردهای زودرس زایمانی
- عفونت واژینال فعال یا دهانه رحم
- سابقه‌ی جفت سرراهی (Placenta Previa)
- خونریزی واژینال
- پارگی کیسه آب (PROM)
- تب و علائم عمومی عفونت
- دهانه رحم کوتاه یا باز شده زودهنگام
- داشتن سابقه جراحی‌های ناحیه تناسلی
حرف آخر
ماساژ پرینه یکی از روش‌های موثر، ساده و طبیعی برای کاهش آسیب‌های زایمانی به ناحیه پرینه هست. بر اساس مطالعات معتبر جهانی، این ماساژ می‌تونه خطر پارگی‌های شدید، نیاز به اپیزیوتومی و مشکلات بعد از زایمان رو به‌طور قابل‌توجهی کاهش بده. همچنین باعث آمادگی ذهنی، آرامش بیشتر و افزایش اعتماد به نفس مادر زمان زایمان میشه. با مشورت با پزشک و رعایت تکنیک صحیح، می‌تونی این روش رو با خیال راحت امتحان کنی.
