Motion Sickness چیست؟
قراره چی بدونیم:
- تعریف بیماری حرکت یا ماشین‌زدگی
- چرا ماشین‌زدگی در کودکان شایع‌تره؟
- انواع بیماری حرکت
- راهکارهای پیشگیری و درمان ماشین‌زدگی کودکان
بیماری حرکت چیست؟ چرا کودکان دچار ماشین‌زدگی می‌شن؟
سفر با کودکان برای برخی از والدین، چالش‌هایی مانند ماشین‌زدگی کودک رو به همراه داره. بیماری حرکت (ماشین‌زدگی) می‌تونه کل تجربه‌ی سفر رو برای کودک و پدر و مادرش تحت تاثیر قرار بده. ماشین‌زدگی وضعیتی هست که با علائمی مانند تهوع، سرگیجه و استفراغ همراهه، و بروزش در کودکان شایع‌تره. در این مقاله، به بررسی علل، انواع، و روش‌های پیشگیری و درمان بیماری حرکت در کودکان می‌پردازیم.
بیماری حرکت (Motion Sickness)
بیماری حرکت یا ماشین‌زدگی زمانی رخ می‌ده که مغز سیگنال‌های متناقضی از سیستم‌های حسی دریافت می‌کنه. برای مثال، در حین حرکت خودرو، گوش داخلی حرکت رو حس می‌کنه اما چشم‌ها ممکنه ثابت بودن محیط داخلی خودرو رو به مغز گزارش بدن. این تضاد اطلاعاتی باعث ایجاد علائمی مانند تهوع و سرگیجه می‌شه.
چرا کودکان دچار ماشین‌زدگی می‌شن؟
بنابر دلایلی که در ادامه آورده شده، ماشین‌زدگی و بروز بیماری حرکت در کودکان بسیار شایع‌تر از بزرگسالان هست:
توسعه‌نیافتگی سیستم تعادل
سیستم تعادل در کودکان هنوز به‌طور کامل توسعه پیدا نکرده، که همین موضوع اون‌ها رو نسبت به بزرگسالان در برابر ماشین‌زدگی حساس‌تر می‌کنه.
کودکان به‌دلیل قد کوتاه‌تر، دید محدودی به بیرون از خودرو دارن، که همین می‌تونه تضاد بین سیگنال‌های حسی رو افزایش بده.
اگر یکی از والدین سابقه بیماری حرکت داشته باشه، احتمال ابتلای کودک نیز افزایش پیدا می‌کنه.
انواع بیماری حرکت
بیماری حرکت یا Motion Sickness می‌تونه در شرایط مختلفی ایجاد بشه و بسته به نوع وسیله‌ی نقلیه یا محیط، علائم بیماری شدت و نوع متفاوتی داره:
ماشین‌زدگی، شایع‌ترین نوع بیماری حرکته که در حین سفر با خودرو رخ می‌ده. دریازدگی (در حین سفر با قایق یا کشتی، به‌ویژه در آب‌های مواج) و هواپیمازدگی (در حین پرواز به‌ویژه در مواقعی که دید به بیرون محدوده)، از انواع دیگر بیماری حرکت هستن.
گاهی نیز در شهربازی استفاده از چرخ‌و‌فلک و بازی‌هایی که حرکت چرخشی دارن، می‌تونه باعث بیماری حرکت بشه.
علائم بیماری حرکت در کودکان
بیماری حرکت معمولا به صورت ناگهانی و با شدت‌های مختلف ظاهر می‌شه و بسته به سن کودک و شرایط می‌تونه متفاوت باشه. اما مهم‌ترین نشونه‌های بروز بیماری، این موارد هستن:
تهوع و استفراغ
سرگیجه و سردرد
تعریق سرد
خستگی و بی‌حالی
بی‌قراری و رنگ‌پریدگی
راهکارهای پیشگیری از ماشین‌زدگی در کودکان
پیشگیری از ماشین‌زدگی در کودکان با رعایت چند نکته‌ی ساده اما موثر، امکان‌پذیره:
نشستن در این موقعیت‌ها برای کودک دید بهتری به بیرون فراهم می‌کنن و تضاد سیگنال‌های حسی رو کاهش می‌دن.
تمرکز بر روی اشیاء ثابت می‌تونه تضاد بین حس حرکت و دید رو افزایش بده.
باز کردن پنجره‌ها یا استفاده از سیستم تهویه می‌تونه به کاهش بروز علائم کمک کنه.
خوردن غذاهای سبک و اجتناب از غذاهای چرب یا سنگین قبل از سفر توصیه می‌شه.
برنامه‌ریزی سفر در زمان‌هایی که کودک معمولا می‌خوابه، می‌تونه از بروز ماشین‌زدگی جلوگیری کنه.
داروهایی مانند دیمن‌هیدرینات می‌تونه در پیشگیری از علائم موثر باشه.
درمان ماشین‌زدگی در کودکان
اگر کودک دچار ماشین‌زدگی شد، از برخی اقدامات ساده تا مصرف داروی مناسب، می‌تونن روش‌های درمانی موثری برای کاهش و کنترل علائم ماشین‌زدگی باشن:
استراحت و دراز کشیدن
در صورت بروز علائم، کودک‌تون رو به دراز کشیدن و استراحت تشویق کنید.
نوشیدن آب یا مایعات شفاف به مقدار کم می‌تونه به کاهش تهوع کودک کمک کنه.
داروهایی مانند دیمن‌هیدرینات یا مکلیزین می‌تونن در فروکش کردن بیماری موثر باشن.
برخی روش‌های جایگزین مانند استفاده از زنجبیل یا دستبندهای فشاری ممکنه در برخی افراد موثر واقع بشن.
آیا چسب زدن روی ناف از ماشین‌زدگی جلوگیری می‌کنه؟
این باور که چسب زدن روی ناف کودک می‌تونه از ماشین‌زدگی و بروز بیماری حرکت جلوگیری کنه، احتمالا ریشه در طب سنتی یا روش‌های عامیانه داره. بعضی والدین تصور می‌کنن که فشار بر ناحیه‌ی ناف یا پوشاندن ناف، ممکنه روی تعادل داخلی بدن تاثیر بذاره، اما این باور فقط یک حدسه و از لحاظ علمی اثبات نشده. چسب زدن روی ناف بی‌ضرر به نظر می‌رسه اما چون اثربخشی این روش اثبات نشده، نباید به‌عنوان جایگزین روش‌های علمی و اثبات شده ازش استفاده کرد.
نتیجه‌گیری
بیماری حرکت در کودکان یک واکنش طبیعی به تضاد سیگنال‌های حسیه و معمولا با رشد کودک کاهش پیدا می‌کنه. با آگاهی از علل بروز این بیماری و استفاده از روش‌های پیشگیری و درمان مناسب، می‌شه تجربه سفرهای خانوادگی رو برای کودکان هم لذت‌بخش‌تر کرد.
