در اختلال شخصیت پارانوئید فرد با ظن و شک رفتار و اعمال دیگران را تفسیر می‌کند، او رفتار اطرافیان را تهدیدآمیز، تحقیرآمیز و آسیب‌زننده برداشت می‌کند.
افراد مبتلا به این اختلال شخصیت نمی‌توانند اعتراف کنند و یا بپذیرند که چه احساسات منفی به دیگران دارند، ترس از سوء استفاده و خیانت در آنها بسیار قوی است و حتی اگر مورد اعتماد بودن اطرافیان ثابت شود که بازهم اعتمادی به آنها ندارند.
معمولاً از رفتار و گفتار بسیار عادی و معمولی اطرافیان برداشت شخصی و غلطی دارند که باعث می‌شود رنجیده و خشمگین شوند و تا مدت‌ها این احساس را درون خود نگه‌داشته و حتی پرورش دهند.
اولین نشانه‌های این اختلال در اوایل بزرگ‌سالی با نشانه‌های مانند بدگمانی و سوءظنی که قابل‌اثبات نیست همراه است، سوءتعبیرهای مداوم از رفتار و نیت اطرافیان، بدجنس و بدخواه دانستن دیگران و نوعی بی‌اعتمادی مداوم بروز پیدا می‌کند.
علائم نشانه‌های اختلال شخصیت پارانوئید
• تصور می‌کنند اطرافیان قد سوء‌استفاده و یا فریب او را دارند.
• نسبت به تعهد یا وفاداری دیگران مشکوک هستند.
• از مسائل شخصی زندگی خود به دیگران چیزی نمی‌گویند، می‌ترسند دیگران علیه خودشان از این اطلاعات استفاده کنند.
• به کسی اعتماد نمی‌کنند.
• اطرافیانشان را نمی‌بخشند.
• کینه‌توز هستند.
• انتقاد ناپذیر و بسیار حساس هستند.
• با خشم و عصبانت واکنش نشان می‌دهند.
• هر چیزی را خیلی سریع تلافی می‌کنند.
• تصور می‌کنند دیگران قصد حمله به شخصیت آنها را دارند.
• بدون اینکه دلایل واقعی وجود داشته باشد به همسر خود شک کرده و به او خیانت‌کار می‌گویند.
• نگاه‌های تصادفی دیگران را بد تعبیر می‌کنند.
• روابط آنها با دیگران سرد است و فاصله خود را با دیگران حفظ می‌کنند.
• احتمال دارد شخصیتی کنترل کننده و حسود داشته باشند.
• همیشه حق با آنهاست و خود را مسئول هیچ مشکلی نمی‌دانند.
• نمی‌توانند آرام باشند.
• برخوردشان با دیگران خصمانه است.
• دعوایی هستند.
دارو درمانی اختلال شخصیت پارانوئید
ازآنجایی‌که دارو احساس سوءظن و بدگمانی را در بیمار افزایش می‌دهد و احتمال ترک درمان وجود دارد، دارودرمانی چندان توصیه نمی‌شود. ولی اگر با شرایط خاصی که عوارضی مانند اضطراب شدید و یا توهم زندگی عادی فرد با مشکل مواجه کند برخی داروها برای فرد تجویز می‌شود.
روان درمانی اختلال شخصیت پارانوئید
یکی از موفق‌ترین و بهترین روش های درمانی برای اختلال پارانوئید روان‌درمانی است. به دلیل مشکلاتی که در برقراری ارتباط با دیگران دارند باید درمان این افراد جدی گرفته شود.
درمان و معالجه می‌تواند در کنترل و بهبود شک و سوءظن موثر واقع شود، البته درمان چنین افراد بسیار دشوار است زیرا حتی به پزشک و درمانگر خود نیز شک می‌کنند. این اختلال اگر بدون درمان باقی بماند و یا نیمه رها شود مزمن می‌شود.
ایجاد اندکی اعتماد بین درمانگر و حفظ همین میزان اعتماد نیز کار پیچیده‌ای است و نیاز به تحمل و دقت بسیار زیادی می‌طلبد. در بسیاری از موارد درصدی از بیماری در فرد باقی می‌ماند و این افراد نیاز به درمانی همه جانبه تا پایان زندگی دارند.
