بله، کروموزوم Y انسان به دلیل نقص ذاتی در نحوه انتقالش، در حال کوچک شدن و تضعیف شدن است و در طول میلیونها سال آینده احتمال ناپدید شدن آن وجود دارد [1، 2]. این فرآیند به دلیل عدم امکان نوترکیبی ژنتیکی در این کروموزوم رخ میدهد، که باعث از بین رفتن ژنهای آسیبدیده میشود. با این حال، این به معنای انقراض مردان نیست، زیرا ژن تعیینکننده جنسیت (SRY) به کروموزوم دیگری منتقل خواهد شد و احتمالاً مکانیسمهای جدیدی برای تعیین جنسیت تکامل خواهند یافت.
چرا کروموزوم Y در حال ناپدید شدن است؟
نقص در نوترکیبی ژنتیکی:
برخلاف کروموزوم X که از هر دو والدین به ارث میرسد و امکان آمیختگی ژنها از دو نسخه را فراهم میکند، کروموزوم Y فقط یک نسخه از پدر به پسر منتقل میشود و این مانع از نوترکیبی ژنتیکی میشود.
از دست دادن ژنها:
این عدم امکان نوترکیبی باعث میشود که ژنهای مضر و آسیبدیده روی کروموزوم Y تجمع یافته و با گذشت زمان از بین بروند و در نهایت از ژنوم حذف شوند.
پیامدهای ناپدید شدن کروموزوم Y چیست؟
انقراض مردان محتمل نیست:
حتی اگر کروموزوم Y ناپدید شود، به معنای پایان نسل مردان نیست.
تکامل ژن تعیینکننده جنسیت:
ژن تعیینکننده جنسیت (SRY) میتواند به کروموزوم دیگری منتقل شود و مانند گذشته وظیفه تعیین جنسیت را بر عهده بگیرد [5، 12].
تغییر در تولیدمثل:
ممکن است در آینده با استفاده از فناوریهای مهندسی ژنتیک، عملکرد ژنهای کروموزوم Y جایگزین شود و امکان تولید مثل طبیعی برای زوجهای همجنس فراهم شود.
آیا زمان کافی برای یافتن راهحل وجود دارد؟
با توجه به تخمینها، کروموزوم Y حدود 4.6 میلیون سال دیگر ناپدید خواهد شد [2، 4]. این زمان طولانی، فرصت کافی برای تکامل ژنهای جدید و سازگاری با این تغییرات را فراهم میکند [5، 12