مادر و پدر شدن این روزها دیگر به‌سادگی دوران گذشته نیست. نسل امروز به‌خوبی می‌داند باید برای هر چیزی دقیق حساب‌وکتاب کند و تنها با تماشای یک کوچولوی بامزه در آغوش همسایه یا دوست و فامیل، هوس بچهدار شدن به سرش نزند؛ چون در درازمدت مراقبت و حمایت از فرزند نیاز به صرف هزینه‌هایی دارد که تأمین آن با شرایط اقتصادی امروز جامعه چندان آسان نیست. با توجه به شرایط فعلی جامعه سؤال اینجاست که اگر خانواده‌ای قصد بچهدار شدن داشته باشند، باید کدام نکات را درباره مسائل مالی در نظر بگیرند؟ برای گرفتن جواب این سؤال با خانم «بهاره گائینی» کارشناس مدیریت
هزینه‌های مالی خانواده، گپ و گفتی انجام داده‌ایم که در ادامه آن را می‌خوانید.
- تعریف شما از شرایط مناسب برای بچهدار شدن چیست؟
زندگی در دنیای امروز با نوسانات بازار و بحران‌های اقتصادی که هرازگاهی گریبان گیر کشورها می‌شود، نیاز به دانش مالی دارد. ما باید با سلاح دانش مالی، چالش‌های اقتصادی را به‌خوبی مدیریت کنیم. همان‌طور که امروزه دانستن هر چیزی نیاز به علم دارد برای مدیریت هزینه‌ها نیز باید دانش و اطلاعات آن را داشته باشید. در غیر این صورت میزان درآمدتان کمکی به شما نمی‌کند. چه‌بسا کسی که درآمد بالایی دارد با عدم مدیریت درست نتواند از عهده مخارج خود بربیاید و شخصی دیگر با درآمدی بسیار پایین‌تر علاوه بر مدیریت هزینه‌های ضروری به اموری مانند پس‌انداز یا تفریح و سرگرمی هم بپردازد که این وجه تمایز در مدیریت هزینه‌ها، نمود عینی دارد؛ بنابراین باید گفت هزینه بچهدار شدن نسبت به نوع نگرشی که هر خانواده نسبت به مدیریت هزینه‌ها و درست خرج کردن پول دارد با یکدیگر متفاوت است.
-
خانواده‌ها قبل از بارداری باید چه شرایطی را مد‌نظر داشته باشند؟
بگذارید با یک مثال به این سؤال جواب بدهم. فرض کنید می‌خواهید به یک سفر طولانی‌مدت در شهری دور بروید. آیا بدون تجهیزات کامل و برآورد هزینه‌ها در طول مدت سفر به‌راحتی چمدان سفرتان را می‌بندید؟ علاوه بر این ممکن است در طول سفر اتفاقات غیرقابل‌پیش‌بینی برایتان بیفتد؛ به همین دلیل مقداری بیشتر از معمول پول برمی‌‌دارید یا تجهیزات ایمنی بیشتری در اتومبیلتان قرار میدهید. با ترس هم نمی‌شود زندگی کرد. اینکه از اتفاقات غیرقابل‌پیش‌بینی یا مشکلاتی مانند گرانی هتل یا غذاهای آن شهر ناآشنا بخواهید خودتان را از سفر محروم کنید هم کمی بی‌انصافی است. در این شرایط بهترین راهکار این است که به‌جای اقامت در یک هتل بسیار مجلل و گران در یک متل اقامت کنید یا با خودتان یک چادر مسافرتی همراه ببرید. هزینه بچهدار شدن هم کمی شبیه مثالی است که برایتان گفتم. ممکن است از عهده هزینه‌های یک بیمارستان خصوصی برنیایید یا نتوانید برای فرزندتان از یک برند خاص لباس بخرید؛ اما باید توانایی مدیریت هزینه‌های معمول بچهدار شدن را داشته باشید. برای این منظور بعدازاینکه از لحاظ روحی و روانی زن و شوهر به تفاهم اخلاقی دست پیدا کردند و تصمیم به بچهدار شدن گرفتند، لازم است از قبل با یکدیگر یا با کمک مشاور، هزینه‌های ریزودرشت بچهدار شدن را محاسبه کنند که خیلی کار سختی نیست. هزینه‌هایی مانند ویزیت پزشک، آزمایش‌های ویژه بارداری، هزینه تغذیه مادر در طول بارداری، هزینه زایمان، تهیه ملزومات مربوط به نوزاد مثل کریر یا کالسکه، هزینه شیر خشک، پوشاک بچه یا تخت نوزاد را می‌توان با یک پرس‌وجوی ساده از کسانی که به‌تازگی باردار شده‌اند یا با یک جستجوی کوتاه در فضای مجازی به دست آورد. درواقع شما به‌عنوان مادر و پدر در زمینه بارداری، زایمان، نگهداری نوزاد و برای تمام سلسله‌مراتب یک زندگی موفق ابتدا باید دانش و اطلاعات خود را به روز کنید و سپس برای هر بخش زندگی چه جزئی و چه کلی برنامه داشته باشید. بدون نقشه راه، گام برداشتن در هر مسیری مساوی با شکست است.
- آیا در این هزینه‌های ضروری هم می‌شود صرفه‌جویی کرد؟
قطعاً. اگر دانش مدیریت درست هزینه‌ها را بدانید به‌راحتی می‌توانید حتی در هزینه‌های ضروری بچهدار شدن هم صرفه‌جویی کنید. شما می‌توانید به‌آسانی با یک مشاور و برنامه‌ریز مالی خانواده در ارتباط باشید. به‌عنوان مثال برای خرید تخت یا کمد نوزاد یا حتی کالسکه حتماً لازم نیست که به دنبال برندهای خاص یا حتی نو بروید. خوشبختانه این روزها تنها با یک کلیک یا تماس می‌توان انواع لوازم دست‌دوم را با کمترین نرخ و بالاترین کیفیت تهیه کرد. مخصوصاً این لوازم چیزهایی هستند که استهلاک زیادی ندارند و در یک دوره خاص مورداستفاده قرار گرفته است. اگر هم فرزند دوم یا سوم قرار است به خانواده پا بگذارد، می‌توان از لباس‌های نوزادی بچه‌های بزرگ‌تر استفاده کرد. نوزاد در ماه‌های اول خیلی سریع رشد می‌کند و ممکن است از بعضی لباس‌ها تنها یک یا دو ماه استفاده کند.
- چه هزینه‌هایی را می‌شود محدود یا حتی قطع کرد؟
همان‌طور که گفتم هزینه بچهدار شدن از یک خانواده تا خانواده دیگر با یکدیگر متفاوت است. بعضی از هزینه‌ها را نمی‌توان قطع یا حتی محدود کرد؛ برای مثال بی‌توجهی به تغذیه مادر و عدم سلامت روانی و عاطفی زوجین، اثرات به‌مراتب مخرب‌تری نسبت به مسائل اقتصادی روی مادر و فرزند دارد، چه در دوره بارداری و چه بعد از زایمان. مثال دیگر سرسری گرفتن آزمایش‌های مربوط به مادر در 9 ماه بارداری است که بسیار غلط است؛ اما تشخیص اینکه چه هزینه‌ای غیرضروری و کدام ضروری است، بیشتر به خود افراد بستگی دارد. اگر با وجود شرایط اقتصادی نامناسب، همچنان تصمیم به بچهدار شدن گرفته‌اید باید از هزینه‌هایی که نبود آن تهدید خاصی برایتان ایجاد می‌کند، کم کنید. برای مثال اگر اتومبیلتان هزینه زیادی برایتان به وجود می‌آورد، می‌توانید به‌جای اتومبیل شخصی، رفت‌وآمدتان را با وسایل نقلیه عمومی انجام دهید. یا به‌جای صرف شام بیرون خانه این هزینه را برای مراقبت و حمایت کودکان پس‌انداز کنید. به‌طور مثال یکی از برندهای بیمه‌‌ای در کشور وجود دارد که کاملاً طرح‌های اروپایی دارد و برنامه‌ریزی مالی به‌منظور اشاعه فرهنگ، مشاوره و خدمات مالی را به رایگان در اختیار عموم قرار می‌دهد و خانواده‌ها را راهنمایی می‌کند که کدام هزینه برایشان ضروری و کدام غیرضروری است؛ اما با توجه به هزینه بچهدار شدن در جامعه امروزی به‌صورت میانگین باید چیزی بین 500 تا 600 هزار تومان در ماه، مازاد بر هزینه‌های دیگر خانواده در نظر داشت که این مبلغ هم باز به نوع سبک زندگی خانواده‌ها بستگی دارد و ممکن است کمی بیشتر یا کمتر باشد.
- خانواده‌ها در جهت آرامش ذهنی خود می‌توانند چه اقدامی برای بچه‌ها انجام دهند؟
از همان زمانی که تصمیم به بارداری می‌گیرید باید یک برآورد کلی در مورد هزینه بچهدار شدن انجام دهید. این برآورد فقط مربوط به تغذیه، پوشاک و تفریحات نیست؛ بلکه باید چشم‌انداز بزرگ‌تری را ببینید. برای مثال هزینه آموزش‌وپرورش استعدادها، هزینه تحصیلات عالیه و حتی ازدواج فرزندتان و شروع یک کسب‌وکار جزو مواردی است که باید برایش برنامه‌ریزی کرد. فرزند شما فقط با این خواسته‌های محدود باقی نمی‌ماند و در آینده از شما انتظارات بیشتری خواهد داشت.
پیشنهاد من این است که از همان بدو تولد، برای آتیه فرزندتان نقشه راهی را ترسیم کنید و آینده‌ای طلایی و تضمین‌شده را به او هدیه دهید. به فرزندتان در مورد اهمیت پس‌انداز و مدیریت مالی آموزش دهید. با تدابیر سنجیده شما، فرزندی مسئول و با هوش مالی بالا تحویل جامعه داده خواهد شد. بیمه آتیه فرزندان هم یکی از راهکارهای بسیار عملی و مفید برای تأمین آرامش خانواده‌ها و تأمین آینده فرزندان است. طرح‌های بسیاری در مورد بیمه کودکان وجود دارد که با یک جست‌وجو در گوگل می‌شود به تمام آن دست پیدا کرد و بر اساس توان اقتصادی و شرایط خود می‌توان یکی از آن‌ها را انتخاب کرد.
با تمام این تفاسیر، باید بگویم با مدیریت اصولی هزینه‌ها می‌توان به‌راحتی می‌توان لذت داشتن فرزند را حتی در دوران رکود اقتصادی تجربه کرد.
