درمان اضطراب در کودکان 

اضطراب در کودکان چیست و چرا اهمیت دارد؟

اضطراب یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که سلامت روان کودکان را تهدید می‌کند. این وضعیت، اگر در زمان مناسب تشخیص داده نشود، می‌تواند باعث بروز مشکلاتی مانند افسردگی، انزوا، افت تحصیلی و کاهش شدید اعتماد به نفس شود. توجه والدین و مربیان به علائم اضطراب، نقش مهمی در پیشگیری و درمان آن دارد.

نقش وابستگی در ایجاد اضطراب

یکی از ریشه‌های مهم اضطراب در کودکان، وابستگی‌های ناسالم است. کودکانی که به اشیاء، اشخاص یا موقعیت‌های خاصی وابستگی افراطی دارند، هنگام جدایی از آن‌ها دچار اضطراب شدید می‌شوند. در مقابل، وابستگی معنوی به خداوند می‌تواند منبعی آرامش‌بخش برای کودک باشد. آشنایی با مفاهیم خودشناسی و خداشناسی از سنین پایین به رشد روانی کودک کمک زیادی می‌کند.

تربیت مقدم بر آموزش

در فرآیند تعلیم و تربیت، ابتدا باید کودک را از نظر روحی، شخصیتی و عاطفی پرورش دهیم و سپس وارد مرحله آموزش شویم. کودکی که از اعتماد به نفس، نشاط و اراده برخوردار باشد، بهتر یاد می‌گیرد و در زندگی آینده موفق‌تر خواهد بود. اما کودکی که فاقد این ویژگی‌ها باشد، حتی اگر استعداد بالایی داشته باشد، نمی‌تواند از توانایی‌هایش به‌خوبی استفاده کند.

علائم و نشانه‌های اضطراب در کودکان

• آشفتگی چهره، تعریق بیش از حد

• مشکلات تنفسی، ناراحتی‌های گوارشی، تهوع، خستگی یا بی‌اشتهایی

• احساس دلهره، ناامنی، بی‌اعتمادی، ترس‌های بی‌دلیل

• بی‌قراری، بهانه‌گیری، افسردگی، یأس، بغض، خشم ناگهانی

• تیک‌های عصبی، سرفه‌های غیرعادی، ضعف جسمی یا خواب آشفته

• افکار وسواسی، پرسش‌های بی‌وقفه، سماجت و انجام رفتارهای تکراری

• کاهش تمرکز، ضعف حافظه، تمایل به انزوا یا فرار از مسئولیت

عوامل ایجاد اضطراب در کودکان

1. درگیری و تنش در خانواده: خانه‌ای پر از بحث، جدل یا بی‌ثباتی عاطفی، کودک را از امنیت روانی محروم می‌کند. کودکانی که نگران طرد شدن یا طلاق والدین هستند، بیش از دیگران دچار اضطراب می‌شوند.

2. سرزنش و انتقاد مداوم: کودکانی که دائماً مورد انتقاد، قضاوت یا بازخواست قرار می‌گیرند، به مرور اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهند و از ترس شکست، دچار اضطراب می‌شوند.

3. قوانین سخت‌گیرانه و محدودیت زیاد: عدم استقلال در تصمیم‌گیری‌های ساده، مانند انتخاب لباس یا انجام تکالیف، کودک را وابسته، بی‌اراده و مضطرب می‌سازد.

4. مشکلات جسمی یا ظاهری: کودکانی که ظاهری متفاوت دارند یا دچار بیماری‌های جسمی هستند، اغلب از جمع فاصله می‌گیرند و احساس حقارت می‌کنند.

5. بیماری‌های مکرر: کودکی که مرتباً بیمار می‌شود، به دلیل ضعف جسمانی، احساس ناتوانی و نادیده گرفته‌شدن، دچار اضطراب و کاهش اعتماد به نفس می‌شود.

راهکارهای درمان اضطراب و تقویت اعتماد به نفس کودک

• کودک را از محیط‌های تنش‌زا دور کرده و فضای خانه را آرام و گرم نگه دارید

• به کودک احساس ارزشمندی بدهید و او را همان‌طور که هست بپذیرید، نه آن‌طور که دوست دارید باشد

• نیازهای جسمی، عاطفی و روانی او را بشناسید و تا حد امکان پاسخ دهید

• برای انجام کارهای شخصی به او استقلال دهید تا حس مسئولیت‌پذیری و خوداتکایی را تجربه کند

• از تحقیر، مقایسه، تنبیه و سرزنش مستقیم پرهیز کنید

  

• فرصت‌هایی برای تخلیه هیجانات کودک از طریق بازی، نقاشی، گفت‌وگو یا ورزش فراهم کنید

• با استفاده از کلمات مثبت، جملات امیدبخش و داستان‌های انگیزشی، روحیه کودک را بالا ببرید

• اجازه دهید کودک در تصمیم‌گیری‌های ساده مشارکت داشته باشد و اشتباه کند تا از آن یاد بگیرد

• کودک را در موقعیت‌های اجتماعی سالم قرار دهید تا با دوستان خوش‌رفتار و مثبت تعامل کند

• در صورت نیاز، از کمک مشاور کودک یا روانشناس استفاده کنید تا از تکنیک‌های تخصصی بهره‌مند شوید

نتیجه‌گیری

درمان اضطراب کودکان نیازمند توجه، صبوری و همراهی خانواده و مدرسه است. با ایجاد محیطی آرام، ارتباط مثبت و شناخت نیازهای کودک، می‌توان پایه‌ای محکم برای رشد شخصیتی و آرامش روانی او بنا کرد. این مسیر، کلید آینده‌ای سالم، مطمئن و شاد برای فرزندان ماست.

🔄آخرین به روز رسانی : 7 مرداد 1404