نکات مهم در مصرف دارو برای کودکان دو تا چهار ساله

کودکان نسبت به بزرگسالان حساسیت بیشتری نسبت به عوارض دارویی دارند، به‌ویژه در سنین پیش‌دبستانی که احتمال خوردن تصادفی داروها بیشتر است. بنابراین در استفاده از داروهای بدون نسخه و حتی داروهای گیاهی باید دقت فراوانی به خرج داد.

داروهایی که هرگز نباید به کودکان دو تا چهار ساله داده شوند

آسپرین و ترکیبات حاوی آن

هرگز آسپرین یا داروهای حاوی سالیسیلات (ماده مشابه آسپرین) را بدون تجویز پزشک به کودکان ندهید. آسپرین می‌تواند باعث بروز سندرم رای (Reye’s Syndrome) شود؛ بیماری نادری ولی کشنده که در کودکان پس از مصرف آسپرین در حین یا پس از بیماری ویروسی ایجاد می‌شود. همیشه برچسب دارو را برای اطمینان از عدم وجود آسپرین یا سالیسیلات بخوانید و در صورت شک با داروساز یا پزشک مشورت کنید.

جایگزین‌های مناسب برای تب و درد

استامینوفن (پاراستامول) و ایبوپروفن بهترین گزینه‌ها برای کنترل تب و درد در کودکان هستند. دوز مناسب را حتما طبق وزن و سن کودک رعایت کنید. قبل از استفاده از ایبوپروفن، اگر کودک استفراغ می‌کند، کم‌آب است، آسم دارد، بیماری کلیوی یا مزمن دیگری دارد، حتما با پزشک مشورت کنید. در صورت بیماری کبدی، مصرف استامینوفن نیز باید تحت نظر پزشک باشد.

داروهای سرماخوردگی و سرفه بدون نسخه

داروهای رایج سرماخوردگی و سرفه که بدون نسخه عرضه می‌شوند، برای کودکان دو تا چهار سال معمولاً مؤثر نیستند و حتی می‌توانند مضر باشند. مصرف بیش از حد این داروها می‌تواند عوارضی مانند خواب‌آلودگی، تهوع، جوش‌های پوستی، افزایش ضربان قلب، تشنج و حتی مرگ ایجاد کند. بنابراین از دادن این داروها به کودکان خردسال خودداری کنید.

داروهای ضد تهوع

داروهای ضد تهوع بدون نسخه را هرگز به کودکان ندهید، مگر با تجویز پزشک. اغلب تهوع در کودکان کوتاه‌مدت است و بدن کودک به طور طبیعی آن را کنترل می‌کند.

داروهای مخصوص نوزادان و بزرگسالان

داروهای مخصوص نوزادان دارای غلظت و دوز متفاوتی نسبت به داروهای کودکان بزرگ‌تر یا بزرگسالان هستند. استفاده نادرست از این داروها می‌تواند خطرناک باشد. اگر دوز دارو بر اساس سن یا وزن کودک درج نشده، از دادن آن به کودک خودداری کنید.

داروهای تجویزی برای افراد دیگر یا بیماری‌های دیگر

استفاده از داروهایی که برای شخص دیگری یا بیماری دیگری تجویز شده‌اند، می‌تواند علاوه بر بی‌اثر بودن، عوارض جدی در کودک ایجاد کند.

داروهای تاریخ مصرف گذشته

هر دارویی که تاریخ مصرف آن گذشته باشد، باید فوراً دور انداخته شود. داروهای تاریخ گذشته ممکن است اثر درمانی نداشته باشند و باعث بروز عوارض ناخواسته شوند. تغییر رنگ دارو نیز نشانه غیرقابل استفاده بودن آن است. داروهای دور ریخته شده را به گونه‌ای معدوم کنید که کودک به آن‌ها دسترسی نداشته باشد.

مراقبت در مصرف استامینوفن

بسیاری از داروهای ترکیبی ضد درد و سرماخوردگی حاوی استامینوفن هستند. مصرف همزمان چند داروی حاوی استامینوفن ممکن است به دوز بالای این دارو منجر شود که خطرناک است. تا زمانی که مطمئن نشده‌اید مصرف استامینوفن در حد مجاز است، از دادن آن به کودک خودداری کنید.

شربت ایپکاک (ایمیتیک)

این شربت که باعث استفراغ می‌شود، پیش‌تر برای پیشگیری از مسمومیت استفاده می‌شد، اما امروزه توصیه نمی‌شود، زیرا شواهد کافی برای اثربخشی آن وجود ندارد. بهتر است این دارو را در منزل نگهداری نکنید و مواد سمی را از دسترس کودک دور کنید.

مراقبت در مصرف قرص‌های جویدنی و داروهای خوراکی

کودکان چهار ساله معمولاً می‌توانند قرص‌های جویدنی را تحمل کنند، مخصوصاً اگر به سرعت در دهان حل شوند. اما در کودکان کوچکتر که جویدن کامل ندارند باید دقت شود. برخی پزشکان اجازه می‌دهند قرص‌ها را در غذاهای نرم مانند ماست مخلوط کنید، اما باید مطمئن باشید کودک همه غذا را خورده است تا دوز کامل دارو دریافت شود.

جمع‌بندی

مصرف دارو در کودکان نیازمند دقت و آگاهی بالاست. هرگز دارویی بدون مشورت پزشک یا داروساز به کودک ندهید، دوز داروها را دقیقاً بر اساس سن و وزن رعایت کنید و از داروهای مخصوص کودکان استفاده کنید. پیشگیری از مسمومیت و محافظت کودک در برابر دسترسی به داروها اهمیت فراوان دارد.


​​​​​​​​​​​​​​🔄آخرین به روز رسانی : 14 مرداد 1404