چگونه بفهمیم استخوان کودک خردسال شکسته است؟

استخوان‌های کودکان نسبت به بزرگسالان نرم‌تر و انعطاف‌پذیرتر هستند و بهتر می‌توانند ضربات را تحمل کنند، بنابراین شکستن آن‌ها به‌سادگی رخ نمی‌دهد. با این حال، فشار شدید می‌تواند منجر به شکستگی شود. تشخیص شکستگی استخوان در کودک ممکن است دشوار باشد اما شناخت علائم کلیدی به والدین کمک می‌کند.

علائم شایع شکستگی استخوان در کودکان

از جمله علائم مهم شکستگی می‌توان به صدای شکستن، کبودی شدید، ورم، حساسیت و درد شدید موضعی، کوفتگی، افزایش درد هنگام حرکت، و عدم توانایی یا تمایل به استفاده از عضو آسیب‌دیده اشاره کرد. همچنین هر گونه تغییر شکل عضو مانند کجی، انحراف یا خارج شدن از جای طبیعی، می‌تواند نشانه شکستگی باشد.

اگر کودک فقط ورم خفیف دارد و سایر علائم را نشان نمی‌دهد، می‌توانید ابتدا محل آسیب‌دیده را با یخ سرد کنید و در صورت عدم بهبود یا تشدید علائم، به پزشک مراجعه کنید. در موارد شک، بهتر است همیشه برای معاینه به پزشک متخصص مراجعه شود.

انواع شکستگی استخوان در کودکان

• شکستگی ترکه سبز (Greenstick fracture): بخشی از استخوان خم شده یا شکسته ولی طرف دیگر سالم مانده است. این نوع شکستگی در استخوان‌های بلند مثل بازو و پا شایع است.

• شکستگی توروس (Torus fracture): استخوان دچار فرو رفتگی یا له‌شدگی شده اما ترک کامل ندارد؛ بیشتر در کودکان دیده می‌شود.

• شکستگی کامل (Complete fracture): استخوان به طور کامل و از دو بخش جدا شده است.

• شکستگی بدون جابجاشدگی (Non-displaced fracture): استخوان شکسته اما قطعات در محل خود قرار دارند.

• شکستگی همراه با جابجاشدگی (Displaced fracture): قطعات استخوان در محل شکستگی از هم جدا شده‌اند.

• شکستگی بسته (Closed fracture): پوست سالم مانده و آسیب فقط به استخوان محدود است.

• شکستگی باز یا مرکب (Open fracture): استخوان شکسته از پوست بیرون زده و خطر عفونت بالا است.

• مو برداشتن یا ترک استخوان (Stress/Hairline fracture): ترک‌های ریز ناشی از فشار مکرر روی استخوان.

چه زمانی باید فوراً به اورژانس مراجعه کنیم؟

اگر جراحت به نواحی حساس مانند گردن، پشت، لگن یا جمجمه وارد شده است یا شکستگی باز وجود دارد، فوراً با اورژانس تماس بگیرید و کودک را بدون حرکت دادن به مرکز درمانی منتقل کنید. در شکستگی باز، خطر خونریزی و عفونت بسیار بالاست و باید محل جراحت را با گاز استریل پوشاند.

همچنین علائمی مانند تنفس سریع یا سطحی، نبض ضعیف یا نامنظم، پوست سرد یا کبود، گیجی یا بیهوشی، و خونریزی داخلی باید باعث تماس فوری با اورژانس شود.

اقدامات اولیه تا رسیدن به درمان

اگر دسترسی فوری به کمک پزشکی ندارید، می‌توانید از مسکن‌های مناسب سن کودک (مانند استامینوفن یا ایبوپروفن) برای کاهش درد استفاده کنید. سرما درمانی با یخ برای 20 دقیقه هر بار به کاهش تورم و درد کمک می‌کند.

باندپیچی یا فشار ملایم به ناحیه آسیب‌دیده ورم را کاهش می‌دهد، اما باید مراقب باشید که باند بیش از حد سفت بسته نشود. بالاتر قرار دادن عضو آسیب‌دیده نسبت به سطح قلب نیز به کاهش درد و ورم کمک می‌کند.

برای بی‌حرکت کردن عضو، از آتل‌های خانگی استفاده کنید؛ اشیایی مثل خط‌کش، مجله لوله‌شده یا تخته کوچک را با پارچه نرم بپوشانید و به وسیله باند یا پارچه محکم کنید.

نکات مهم آتل‌بندی در کودکان

• برای شکستگی پا، آتل‌ها را از کشاله ران تا پاشنه قرار دهید و با پارچه‌های نرم پوشش دهید.

• برای بازو و شانه، بازو را در یک بند حمایل قرار داده و به شانه طرف مقابل ببندید.

• انگشت شکسته را به انگشت کناری با یک تکه پارچه یا گاز وصل کنید.

آیا شکستگی استخوان در کودکان سریع‌تر درمان می‌شود؟

بله. استخوان‌های کودکان به دلیل متابولیسم بالا و وجود صفحه رشد، معمولاً سریع‌تر از بزرگسالان بهبود می‌یابند. البته شکستگی‌هایی که صفحه رشد را درگیر می‌کنند، نیاز به مراقبت و پیگیری طولانی مدت دارند تا از مشکلات رشدی جلوگیری شود.

چگونه می‌توان از شکستگی استخوان‌های کودک پیشگیری کرد؟

ایمن‌سازی محیط منزل، استفاده از صندلی ایمنی خودرو، پوشیدن تجهیزات محافظتی هنگام ورزش (کلاه ایمنی، زانوبند، آرنج‌بند) و آموزش نکات ایمنی به کودک، از مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه هستند. همچنین نظارت دقیق والدین در بازی‌ها و فعالیت‌های کودکان خردسال اهمیت زیادی دارد.


🔄آخرین به روز رسانی : 14 مرداد 1404