تهرانیها در سراشیبی آلودگی؛ مدارس ۴ و ۵ آذر بهدلیل آلودگی هوا غیرحضوری شد!
نکات مهم:
- عوارض آلودگی هوا برای کودکان چیست؟
- چگونه کودکان را در مقابل آلودگی هوا محافظت کنیم؟

تهرانیها در سراشیبی آلودگی؛ مدارس ۴ و ۵ آذر بهدلیل آلودگی هوا غیرحضوری شد!
در پی تشدید آلودگی هوا در تهران، کمیته اضطرار آلودگی هوای استان تهران در جلسهای ویژه تصمیم گرفت که مدارس در پایتخت در روزهای سهشنبه و چهارشنبه، مصادف با ۴ و ۵ آذر ۱۴۰۴ به صورت غیرحضوری برگزار شود. این تصمیم با هدف کاهش مواجهه دانشآموزان، به خصوص کودکان، با آلایندههای خطرناک اتخاذ شد.
بر اساس گزارش ایرنا، وزارت بهداشت نیز در این جلسه حضور داشت و هشدار داده بود که شرایط آلودگی تا پایان این دوره ادامه خواهد داشت.افکارنیوز نیز اعلام کرده است که علاوه بر تهران، چند شهر دیگر نیز در این بازه زمانی با تصمیم مشابه مواجه شدهاند و ادارات نیز در برخی مناطق به تعطیلی یا فعالیت محدود خواهند پرداخت.
این تعطیلیها نشاندهنده جدیت مقامات در مواجهه با آلودگی هوا است و تأکیدی است بر تاثیرات سلامتمحور این بحران زیستمحیطی، به ویژه بر گروههای حساس مانند کودکان است.
عوارض آلودگی هوا برای کودکان چیست؟
آلودگی هوا یکی از جدیترین تهدیدات زیستمحیطی برای سلامت کودکان است. کودکها از جهات مختلف آسیبپذیری بیشتری نسبت به بزرگسالان دارند، سیستم تنفسی، ایمنی و رشد آنها در حال تکامل است، بنابراین تأثیر ذرات آلاینده میتواند عوارض بلندمدت و جدی به همراه داشته باشد.
حساسیت بیشتر کودکان به آلودگی
- طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، آلودگی محیطی و خانگی منجر به عفونتهای تنفسی در کودکان شده است.
- کودکان نسبت به بزرگسالان بیشتر هوای آلوده را تنفس میکنند زیرا در مقایسه با وزن بدنشان، نیاز تنفسیشان بیشتر است و دستگاه ایمنی آنان به طور کامل شکل نگرفته است.
- گزارش یونیسف نیز نشان میدهد آلودگی هوا در طولانیمدت میتواند منجر به بروز آسم، سرطان و اثرات منفی بر رشد ذهنی کودکان شود.
مشکلات تنفسی و بیماریهای ریوی
- تحقیقات نشان میدهد آلودگی هوا با افزایش شیوع عفونتهای حاد تنفسی، کاهش عملکرد ریه و بروز آسم در کودکان مرتبط است.
- طبق گزارش ایایای (آژانس محیط زیست اروپا)، آلودگی میتواند باعث ابتلا به آلرژی، کاهش حجم ریه و عفونت مزمن تنفسی در کودکان شود.
تأثیرات عصبی و شناختی آلودگی هوا
- طبق گزارش (WHO)، آلودگی هوای محیطی میتواند بر رشد مغز و توانایی شناختی کودکان تأثیر منفی داشته باشد؛ این آسیبها ممکن است در طولانیمدت بر عملکرد تحصیلی و توانایی یادگیری آنها تأثیر بگذارد.
- مطالعات دیگر نشان دادهاند که مواجهه زودهنگام با برخی آلایندهها (مثل ازن) میتواند خطر ابتلا به آسم را افزایش دهد و بر توان شناختی تأثیر بگذارد.
اثرات آلودگی هوا بر سیستم ایمنی و عمومی کودکان
- آلودگی هوا ممکن است سیستم ایمنی کودکان را تضعیف کند، آنها را بیشتر در معرض عفونتها قرار دهد و روند بهبود بیماریها را کندتر کند.
- همچنین، ذرات ریز معلق میتوانند از راه تنفسی وارد جریان خون شوند و بر عملکرد کلی بدن تأثیر بگذارند، که میتواند به بیماریهای مزمن در آینده منجر شود.
چگونه کودکان را در مقابل آلودگی هوا محافظت کنیم؟
در شرایط آلودگی هوا، والدین، مدارس و انجمنها نقش حیاتی در کاهش مواجهه کودکان با آلایندهها دارند. در ادامه راهکارهایی موثر و علمی برای محافظت از کودکان در این دوران ارائه شده است:
کمتر در معرض هوای آلوده قرار بگیرید.
- محدود کردن فعالیت در بیرون: در روزهایی که شاخص آلودگی بالا است، بهتر است کودکان در خارج از خانه فعالیت نداشته باشند. اگر شاخص آلودگی در وضعیت خطرناک است، از بردن کودکان به بیرون خودداری شود.
- استفاده از وسایل نقلیه پاکتر: در منزل، تشویق استفاده از وسایل نقلیه عمومی، دوچرخه یا پیادهروی سالم به کاهش منبع آلایندهها کمک میکند. همچنین مصرف انرژی کمتر در خانه (خاموش کردن لوازم غیرضروری) تاثیر مثبتی دارد.
فیلتر هوای داخل منزل
- نصب دستگاه تصفیه هوا با فیلتر HEPA در اتاق کودک توصیه میشود. این فیلترها قادرند ذرات معلق خطرناک را بهطور مؤثری کاهش دهند.
- گردگیری منظم سطح وسایل بازی، اسباببازیها و مبلمان با پارچه نمدار هم مهم است تا ذرات معلق روی سطح از بین بروند.
- اطمینان از بسته بودن پنجرهها در ساعات اوج آلودگی نیز بسیار حیاتی است. اگر پنجره باز باشد، آلایندهها راحتتر وارد فضای داخلی میشوند.
استفاده از ماسک مناسب
- هنگام خروج کودک از خانه، استفاده از ماسک مناسب اهمیت زیادی دارد. ماسکهایی مانند N95 برای فیلتر ذرات معلق بسیار مؤثرتر هستند.
- برای کودکان، ماسکهای مخصوص با سایز مناسب صورتشان انتخاب شود تا هم راحت باشند و هم اثربخشی خوبی داشته باشد. آموزش استفاده صحیح ماسک به آنها نیز ضروری است.
تغذیه و تقویت سیستم ایمنی
- تغذیه سالم با میوهها و سبزیجات غنی از آنتیاکسیدانها میتواند به تقویت سیستم ایمنی کودک کمک کند و مقداری از اثرات منفی آلایندهها را کاهش دهد.
- ایجاد روتین خواب خوب، فعالیتهای آرامشبخش مانند خواندن کتاب یا گوش دادن به موسیقی ملایم در داخل خانه نیز میتواند تنش ناشی از آلودگی را کاهش دهد.
جمعبندی
تعطیلی مدارس تهران در ۴ و ۵ آذر ۱۴۰۴ به دلیل آلودگی هوا، زنگ خطری است که نشان میدهد سلامت کودکان در اولویت قرار دارد. کودکان به دلیل حساسیت بیشتر به ذرات معلق، آلرژنها و دیگر آلایندهها، در خطر بیشتری هستند و عوارض آلودگی هوا برای آنها میتواند جدی و بلندمدت باشد. بنابراین، علاوه بر تصمیمات مقطعی مثل تعطیلی مدارس، نیاز است که والدین، مدارس و مسئولان شیوههای محافظتی مؤثرتری را اجرا کنند:
- رعایت توصیههای بهداشتی برای کاهش مواجهه
- استفاده از ماسک مناسب در زمان آلودگی
- تصفیه هوای منزل
- تغذیه سالم و تقویت سیستم ایمنی
با این رویکرد ترکیبی، میتوان سلامت نسل آیندگان را در برابر تهدید آلودگی هوا محافظت کرد.
منابع: