تاثیر اضافه وزن بر میزان تستوسترون مردان
نکات مهم:
- رابطه چاقی با میزان تستوسترون
- چگونه چاقی بر بیضه ها و تولید تستوسترون تأثیر می گذارد؟
- اضافه وزن و مقاومت به انسولین؛ دشمن پنهان تستوسترون
- تأثیر چاقی بر باروری مردان
- کاهش وزن چگونه سطح تستوسترون را بالا می برد؟
- راهکارهای موثر برای کنترل وزن
اثرات چاقی و اضافه وزن بر میزان تستوسترون مردان
هورمون تستوسترون یکی از مهمترین هورمونهای مردانه به شمار میاد و نقش اساسی در حفظ توده عضلانی، انرژی روزانه، میل جنسی، خلقوخو و حتی باروری داره. کاهش سطح این هورمون میتونه زندگی فرد را از نظر جسمی و روانی تحت فشار قرار بده. یکی از مهمترین عواملی که طبق تحقیقات علمی با کاهش تستوسترون ارتباط مستقیم داره افزایش وزن و چاقی است.
رابطه چاقی با میزان تستوسترون
وقتی وزن بدن بالا میره، بهخصوص در ناحیه شکم و پهلو، سلولهای چربی در بدن افزایش پیدا میکنن. این سلولها فقط یک بافت ذخیرهای نیستن، بلکه ساختار فعال هورمونی دارن. چربی اضافه باعث افزایش آنزیمی به نام آروماتاز میشه. این آنزیم تستوسترون را به استروژن تبدیل میکنه. درنتیجه هرچه چربی بیشتر باشه، تستوسترون بیشتری از دست میره و سطح استروژن بالا میره.
این فرآیند میتونه چرخهای معکوس ایجاد کنه:
- چاقی: افزایش آروماتاز
- افزایش آروماتاز: کاهش تستوسترون
- کاهش تستوسترون: تجمع چربی بیشتر
در نتیجه بدن وارد چرخهای میشه که اگر کنترل نشه، سطح تستوسترون به مرور پایینتر میاد.
چگونه چاقی بر بیضه ها و تولید تستوسترون تأثیر می گذارد؟
تولید تستوسترون در بیضهها تحت کنترل محور هیپوتالاموس–هیپوفیز–گناد انجام میشه. افزایش وزن میتونه این مسیر هورمونی را مختل کنه و سیگنالهای عصبی که فرمان تولید تستوسترون صادر میکنن، کاهش پیدا کنن. به همین دلیل است که در مردان چاق معمولاً موارد زیر دیده میشه:
- کاهش میل جنسی
- افت انرژی و کاهش توان عضلانی
- کاهش کیفیت اسپرم
- افزایش احساس خستگی و بیحوصلگی
از طرفی چاقی شکمی باعث افزایش التهاب در بدن میشه. التهاب مزمن سطحی، عملکرد بیضهها را ضعیف میکنه و مانع ترشح کافی هورمونهای مردانه میشه.
اضافه وزن و مقاومت به انسولین؛ دشمن پنهان تستوسترون
مردانی که دچار اضافه وزن هستن، معمولاً مقاومت به انسولین هم دارن. مقاومت به انسولین روی کاهش تستوسترون تأثیر جدی داره. این مسئله باعث افزایش سطح قند خون و در نهایت سندرم متابولیک میشه. مطالعات نشان دادهاند که مردان مبتلا به سندرم متابولیک سطح تستوسترون بسیار پایینتری نسبت به افراد دارای وزن سالم دارند.
تأثیر چاقی بر باروری مردان
وقتی سطح تستوسترون پایین میاد، روند اسپرمسازی تحت تأثیر قرار میگیره. در مردان چاق معمولاً موارد زیر مشاهده میشه:
- کاهش تعداد اسپرم
- کاهش تحرک اسپرم
- افزایش اسپرمهای غیرطبیعی
این موضوع میتونه شانس باروری را کاهش بده و حتی باعث ناباروری بشه. بنابراین کنترل وزن نهتنها برای سلامت عمومی، بلکه برای افزایش توان باروری نیز ضروری است.
کاهش وزن چگونه سطح تستوسترون را بالا می برد؟
خبر خوب اینجاست که کاهش وزن، حتی در حد ۵ تا ۱۰ درصد وزن بدن، میتونه سطح تستوسترون را بهطور قابلتوجهی افزایش بده، تحقیقات نشان دادهاند:
- ورزشهای مقاومتی و هوازی چربیهای احشایی را هدف قرار میگیرن.
- کاهش چربی باعث کاهش فعالیت آروماتاز میشه.
- با کاهش چربی، سطح استروژن کاهش و تستوسترون افزایش پیدا میکنن.
بنابراین مردانی که بهدنبال بالا بردن تستوسترون طبیعی هستن، باید کاهش وزن را بهعنوان قدم اول در نظر بگیرن.
راهکارهای موثر برای کنترل وزن
- کاهش مصرف قند و غذاهای فرآوریشده
- افزایش پروتئین و سبزیجات در رژیم غذایی
- انجام حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش هوازی در هفته
- تمرینات قدرتی ۲ تا ۳ بار در هفته
- خواب منظم و کافی (کمخوابی خودش سطح تستوسترون را کم میکنه)
حرف آخر
چاقی و افزایش وزن یکی از مهمترین عوامل کاهش هورمون تستوسترون در مردان به شمار میاد و این کاهش نهتنها روی میل جنسی، بلکه روی انرژی روزانه، عضلهسازی، خلقوخو و باروری اثر مستقیم داره. از آنجا که کاهش وزن میتونه بهطور طبیعی سطح تستوسترون را بالا ببره، کنترل وزن باید بهعنوان یک درمان پایه برای مردان دارای اضافه وزن در نظر گرفته بشه.
