نکات مهم:

• الکل چطور بر سیستم تولیدمثل مردان اثر می‌ گذارد؟
• تأثیر مصرف الکل بر کیفیت اسپرم
• تأثیر مصرف الکل بر تستوسترون و میل جنسی
• تأثیر الکل بر ژنتیک اسپرم و سلامت نسل بعد
• ارتباط مصرف الکل با ناباروری مردان
• آیا ترک الکل می تواند اثرات مضر مصرف آن را جبران کند؟
• تفاوت بین مصرف گاه به گاه و مصرف مزمن الکل

تأثیر مصرف الکل بر باروری مردان

الکل یکی از موادی است که اثرش فقط محدود به مغز و کبد نیست، بلکه می‌تونه مستقیماً روی سلامت جنسی و باروری مردان هم تأثیر بگذاره. شاید خیلی‌ها فکر کنن چند لیوان نوشیدنی الکلی گاهی وقت‌ها بی‌ضرره، ولی مطالعات نشان دادن حتی مصرف متوسط هم ممکنه عملکرد اسپرم و سطح هورمون‌های مردانه را تغییر بده.

الکل چطور بر سیستم تولیدمثل مردان اثر می‌ گذارد؟

بدن مرد برای تولید اسپرم سالم، به تعادل دقیق هورمون‌ها، به‌ویژه تستوسترون نیاز داره. وقتی الکل وارد بدن می‌شه، کبد درگیر تجزیه‌ی آن می‌شه و این فرآیند باعث مختل شدن تعادل هورمونی می‌شه. در نتیجه، سطح تستوسترون کاهش پیدا می‌کنه و در مقابل، استروژن افزایش پیدا می‌کنه؛ یعنی درست برعکس چیزی که بدن مرد برای باروری نیاز داره.

از طرفی، مصرف زیاد الکل ممکنه به سلول‌های بیضه (سلول‌های لایدیگ و سرتولی) آسیب بزنه. این سلول‌ها مسئول تولید اسپرم و تستوسترون هستن و هر آسیبی بهشون، مستقیماً کیفیت اسپرم رو پایین میاره.

تأثیر مصرف الکل بر کیفیت اسپرم

تحقیقات نشان دادن بین مصرف الکل و کاهش کیفیت اسپرم رابطه‌ی مستقیم وجود داره. مردانی که الکل زیاد مصرف می‌کنن معمولاً دچار یکی از مشکلات زیر می‌شن:

• کاهش تعداد اسپرم
   
• کاهش تحرک اسپرم‌ها (یعنی اسپرم‌ها کندتر حرکت می‌کنن)
   
• افزایش تعداد اسپرم‌های غیرطبیعی از نظر شکل و اندازه
   
• افزایش احتمال شکستن DNA اسپرم‌ها

این تغییرات باعث می‌شن احتمال بارداری طبیعی کاهش پیدا کنه. حتی اگر بارداری اتفاق بی‌افته، خطر سقط جنین یا مشکلات ژنتیکی جنین هم ممکنه بیشتر بشه.

تأثیر مصرف الکل بر تستوسترون و میل جنسی

کاهش تستوسترون یکی از اصلی‌ترین اثرات الکل است. وقتی تستوسترون پایین بیاد، نه تنها میل جنسی کاهش پیدا می‌کنه، بلکه کیفیت اسپرم هم افت می‌کنه. گاهی هم مصرف زیاد الکل باعث اختلال نعوظ می‌شه، چون روی عملکرد عروق خونی و سیستم عصبی اثر منفی داره.

جالبه بدانید که حتی نوشیدن متوسط الکل (مثلاً ۳ تا ۵ بار در هفته) می‌تونه سطح تستوسترون رو تا ۷ تا ۱۰ درصد پایین بیاره. این کاهش ممکنه موقتی باشه، ولی اگر مصرف ادامه پیدا کنه، اثرش ماندگار می‌شه.

تأثیر الکل بر ژنتیک اسپرم و سلامت نسل بعد

چیزی که خیلی‌ها نمی‌دونن اینه که الکل فقط روی باروری فعلی اثر نمی‌گذاره، بلکه می‌تونه روی نسل بعد هم تأثیر منفی داشته باشه.
 تحقیقات جدید نشان دادن که الکل می‌تونه ساختار DNA اسپرم رو تغییر بده و باعث ایجاد جهش‌های ژنتیکی بشه. این جهش‌ها ممکنه خطر بیماری‌های مادرزادی یا مشکلات رشد در جنین رو افزایش بدن.

در واقع، مردانی که قبل از لقاح، برای مدت طولانی الکل مصرف می‌کنن، ممکنه اسپرم‌هایی تولید کنن که اطلاعات ژنتیکی آن‌ها تغییر پیدا کرده. این موضوع یکی از دلایلی است که پزشکان توصیه می‌کنن مردان حداقل سه ماه قبل از اقدام به بارداری، مصرف الکل رو قطع کنن.

ارتباط مصرف الکل با ناباروری مردان

سازمان جهانی بهداشت (WHO) ناباروری را به عنوان ناتوانی در بارداری بعد از یک سال رابطه‌ی بدون پیشگیری تعریف کرده. بر اساس مطالعات، حدود ۵۰٪ موارد ناباروری مربوط به عوامل مردانه است. یکی از این عوامل مهم، مصرف الکل به صورت مزمنه.

الکل باعث استرس اکسیداتیو در بدن می‌شه. این استرس یعنی افزایش رادیکال‌های آزاد که به سلول‌های اسپرم آسیب می‌زنن. وقتی این آسیب زیاد بشه، اسپرم‌ها قدرت باروری‌شون رو از دست می‌دهند.
 به همین دلیل، مردانی که برای درمان ناباروری مراجعه می‌کنن، معمولاً در کنار داروها، باید مصرف الکل رو هم کاملاً کنار بگذارن.

آیا ترک الکل می تواند اثرات مضر مصرف آن را جبران کند؟

خبر خوب اینه که بله! بدن توانایی بالایی برای ترمیم خودش داره. وقتی مصرف الکل متوقف می‌شه، سطح تستوسترون به تدریج به حالت طبیعی برمی‌گرده و کیفیت اسپرم هم بهبود پیدا می‌کنه.
 البته این روند زمان‌بره؛ معمولاً بین ۲ تا ۳ ماه طول می‌کشه تا اسپرم‌های جدید و سالم‌تر تولید بشن. چون چرخه‌ی تولید اسپرم حدود ۷۰ تا ۷۵ روزه.

برای اینکه روند ترمیم سریع‌تر پیش بره، توصیه می‌شه فرد از رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و مکمل‌هایی مثل ویتامین C، ویتامین E و زینک استفاده کنه، چون این مواد خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارن و به بازسازی سلول‌های اسپرم کمک می‌کنن.

تفاوت بین مصرف گاه به گاه و مصرف مزمن الکل

گاهی افراد می‌پرسن آیا مصرف گاه‌به‌گاه مثلاً در مهمانی‌ها، تأثیر قابل توجهی داره یا نه؟
 پاسخ اینه که مصرف گاه‌به‌گاه الکل در مقادیر کم معمولاً به اندازه مصرف طولانی تأثیر منفی نداره، ولی اگر به عادت تبدیل بشه، اثرات منفی به‌مرور انباشته می‌شن. البته در هر شرایطی مصرف الکل به هیچ وجه توصیه نمی‌شه. به‌خصوص اگر فرد سیگار هم مصرف کنه یا رژیم غذایی ناسالمی داشته باشه، اثرات منفی الکل چند برابر می‌شن.

حرف آخر

مصرف الکل شاید در نگاه اول فقط نوعی تفریح یا عادت اجتماعی به نظر بیاد، اما از نظر علمی، یکی از عوامل مهم ناباروری مردان محسوب می‌شه.
 اثرات مصرف،الکل شامل کاهش تستوسترون، آسیب به اسپرم، تغییر در DNA و حتی خطر برای نسل آینده است.
 اگر قصد پدر شدن داری یا در مسیر درمان ناباروری هستی، قطع مصرف الکل یکی از بهترین و مؤثرترین تصمیم‌هایی‌ هست که می‌تونی بگیری.