روش های قانونی برای وصول مهریه از همسر
مهریه، یکی از حقوق مالی مهم زن در عقد نکاح است که قانونگذار برای آن ارزش و اعتبار بالایی قائل شده است. این حق، از زمان جاری شدن صیغه عقد، به ملکیت زن درمی‌آید و او میتواند هر زمان که بخواهد، آن را مطالبه کند. در برخی موارد، اختلافات زناشویی منجر به جدایی و طلاق می‌شود و در این شرایط، وصول مهریه به یکی از دغدغه‌های اصلی زوجه تبدیل می‌گردد. در این حالت، آگاهی از سازوکارهای قانونی و رویه‌های قضایی برای مطالبه و دریافت مهریه، میتواند به زنان کمک کند تا با اطمینان خاطر بیشتری در این مسیر گام بردارند و از تضییع حقوق خود جلوگیری نمایند.
روش اجرا گذاشتن مهریه
برای وصول مهریه، زن میتواند از طریق دو مرجع قانونی اجرای ثبت اسناد رسمی و دادگاه خانواده اقدام کند. هر یک از این روش‌ها دارای مراحل و رویه‌های خاص خود هستند که در ادامه به تفصیل توضیح داده می‌شوند.
اقدام از طریق اداره اجرای ثبت اسناد رسمی
در صورتی‌که سند ازدواج به‌صورت رسمی تنظیم شده باشد، زن میتواند برای مطالبه مهریه خود، به اداره اجرای ثبت اسناد رسمی مراجعه کند. این روش معمولاً سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر از اقدام از طریق دادگاه است، مشروط بر اینکه زوج دارای اموالی باشد که قابل توقیف باشند.
اداره اجرای ثبت اسناد رسمی پس از درخواست زوجه و ارائه سند ازدواج، اجراییه صادر می‌کند و آن را به زوج ابلاغ می‌نماید. در این مرحله، به زوج ۱۰ روز فرصت داده می‌شود تا مهریه را پرداخت کند. در صورت عدم پرداخت در مهلت مقرر، زوجه میتواند درخواست توقیف اموال زوج را از طریق همین اداره مطرح کند. این روش به‌ویژه برای مواردی‌که مهریه عندالمطالبه است و زوج دارای اموال مشخصی است، کارآمد است.
اقدام از طریق دادگاه خانواده
در صورتی‌که سند ازدواج غیررسمی باشد (مانند ازدواج موقت) یا زن بخواهد علاوه‌بر مهریه، سایر حقوق مالی خود را نیز مطالبه کند، یا اگر از طریق اجرای ثبت به نتیجه‌ای نرسیده باشد، میتواند با مراجعه به دادگاه خانواده طرح دعوی کند.
ابتدا، زن باید دادخواست مطالبه مهریه را به دادگاه خانواده ارائه دهد. پس از ثبت دادخواست و تعیین وقت رسیدگی، جلسات دادرسی تشکیل می‌شود. در این جلسات، دادگاه به اظهارات طرفین گوش می‌دهد و مدارک ارائه شده را بررسی می‌کند. اگر مهریه عندالمطالبه باشد و زوج از پرداخت آن خودداری کند، دادگاه حکم به پرداخت مهریه صادر خواهد کرد. در صورت عدم توانایی زوج در پرداخت یکجای مهریه، دادگاه میتواند با توجه به وضعیت مالی زوج، حکم به تقسیط مهریه صادر کند.
توقیف اموال برای وصول مهریه
یکی از مهم‌ترین گام‌ها در مسیر وصول مهریه، توقیف اموال برای مهریه است. این اقدام میتواند از طریق اداره اجرای ثبت یا دادگاه صورت گیرد و هدف آن، جلوگیری از نقل و انتقال اموال توسط زوج و اطمینان از قابلیت وصول مهریه است.
توقیف اموال منقول و غیرمنقول
اموال منقول شامل خودرو، حساب‌های بانکی، سهام، وجه نقد، و سایر وسایلی است که قابل جابجایی هستند. اموال غیرمنقول نیز شامل ملک، زمین و ساختمان می‌شود. زن میتواند با معرفی این اموال به اداره اجرای ثبت یا دادگاه، تقاضای توقیف آنها را کند.
پس از صدور اجراییه یا حکم قطعی دادگاه، زن میتواند لیست اموال زوج را به مرجع قضایی یا ثبتی ارائه دهد تا دستور توقیف صادر شود. حال سوال اینجاست؛ آیا زن میتواند خانه مرد را به عنوان مهریه بگیرد؟ برای مثال، می‌توان با استعلام از اداره ثبت اسناد و املاک، لیست املاک ثبت شده به‌نام زوج را به‌دست آورد و درخواست توقیف آنها را ارائه کرد. همچنین، با دریافت شماره حساب‌های بانکی زوج و ارائه آنها به دادگاه یا اجرای ثبت، می‌توان نسبت به مسدودی حساب‌ها اقدام کرد تا مبلغ مهریه از آن برداشت شود.
اطلاعات بیشتر: https://dadsoo.com/foreclosure-house18/
توقیف حقوق و مزایای زوج
در صورتی‌که زوج شاغل باشد، زن میتواند درخواست توقیف یک چهارم حقوق و مزایای وی را برای وصول مهریه مطرح کند. این امکان برای کارمندان دولت، کارگران و سایر افراد شاغل فراهم است. برای توقیف حقوق، زن باید مشخصات کامل محل کار زوج را به دادگاه یا اجرای ثبت ارائه دهد تا دستور توقیف به کارفرما ابلاغ شود. کارفرما موظف است هر ماه مبلغی از حقوق زوج را کسر و به حساب دادگاه یا اجرای ثبت واریز کند تا به زن پرداخت شود. این روش، به‌ویژه زمانی‌که زوج دارای اموال قابل توقیف دیگری نباشد، بسیار مؤثر است.
نحوه شناسایی اموال زوج
شناسایی اموال زوج میتواند چالش‌برانگیز باشد. زن میتواند از طریق مراجع قضایی درخواست استعلام از بانک‌ها، اداره ثبت اسناد و املاک، اداره راهنمایی و رانندگی و سایر نهادهای مربوطه را برای شناسایی اموال زوج ارائه دهد. در برخی موارد، وکیل میتواند با استفاده از تجربیات و دانش خود، در شناسایی اموال به زوجه کمک کند. همچنین، استفاده از تحقیقات محلی یا اطلاعاتی که زن از زندگی مشترک خود با همسرش به‌دست آورده، میتواند در این زمینه مفید باشد.
نکات مهم در وصول مهریه
وصول مهریه، فرآیندی حقوقی است که آگاهی از نکات و جزئیات آن میتواند به تسریع و موفقیت‌آمیز بودن این فرآیند کمک شایانی کند. در ادامه به برخی از نکات مهم در وصول مهریه اشاره می‌شود.
نقش وکیل در پرونده مهریه
استفاده از خدمات وکیل متخصص در امور خانواده و مهریه، میتواند نقش بسیار مهمی در روند روش اجرا گذاشتن مهریه و توقیف اموال برای وصول مهریه ایفا کند. وکیل با اشراف به قوانین و رویه‌های قضایی، میتواند بهترین راهکار را برای مطالبه مهریه به موکل خود ارائه دهد و او را در تمامی مراحل حقوقی یاری کند. همچنین، وکیل میتواند در تنظیم دادخواست، جمع‌آوری مدارک، حضور در جلسات دادگاه، شناسایی و معرفی اموال زوج برای توقیف و پیگیری اجرای حکم، به زوجه کمک کند.
هزینه به اجرا گذاشتن مهریه
هزینه به اجرا گذاشتن مهریه شامل هزینه‌های دادرسی، حق‌الوکاله وکیل (در صورت استفاده از وکیل) و سایر هزینه‌های جانبی می‌شود. آگاهی از این هزینه‌ها قبل از اقدام، به زن کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی مالی مناسبی داشته باشد. همچنین، هزینه دادرسی بر اساس تعرفه قانونی و معمولاً درصدی از میزان مهریه مطالبه شده محاسبه می‌شود. این هزینه در مراحل مختلف دادرسی (دادگاه بدوی، تجدیدنظر و دیوان عالی کشور) متفاوت است. علاوه‌بر این، حق‌الوکاله وکیل نیز بر اساس توافق بین وکیل و موکل و یا بر اساس تعرفه مصوب کانون وکلای دادگستری تعیین می‌شود. در برخی موارد نیز، زن میتواند با اثبات اعسار، از پرداخت هزینه‌های دادرسی معاف شود. همچنین، در صورت موفقیت در پرونده، هزینه‌های دادرسی و بخشی از حق‌الوکاله وکیل میتواند از زوج مطالبه شود.
اعسار زوج از پرداخت مهریه و تقسیط آن
یکی از شایع‌ترین دفاعیات زوج در برابر مطالبه مهریه، ادعای اعسار (ناتوانی مالی) از پرداخت یکجای آن است. در چنین شرایطی، زوج باید با ارائه مدارک و شواهد کافی، اعسار خود را به دادگاه ثابت کند. اگر دادگاه اعسار زوج را احراز کند، حکم به تقسیط مهریه صادر خواهد کرد. در این‌صورت، مهریه در اقساط مشخص و معمولاً ماهانه به زن پرداخت می‌شود. میزان اقساط و تعداد آنها نیز، با توجه به وضعیت مالی زوج، درآمد او و تعداد افراد تحت تکفل وی تعیین می‌شود.
ممنوع الخروجی زوج
در صورتی‌که زوج قصد خروج از کشور را داشته باشد، زن میتواند از دادگاه درخواست ممنوع الخروجی زوج را مطرح کند. این درخواست معمولاً پس از صدور حکم قطعی مهریه و یا در مراحل ابتدایی رسیدگی به پرونده، در صورت وجود دلایل کافی برای فرار زوج، قابل طرح است. با صدور دستور ممنوع الخروجی، زوج تا زمان پرداخت مهریه یا ارائه تضمین کافی، اجازه خروج از کشور را نخواهد داشت.
