سقط ناکامل یا سقط ناقص جنین
نکات مهم
- تعریف سقط ناقص جنین
- سقط ناقص جنین چه زمانی اتفاق می افتد؟
- علائم سقط ناقص جنین
- عوارض سقط ناقص جنین
- روش های تشخیصی سقط ناقص جنین
- درمان سقط ناقص جنین
- پیشگیری از سقط ناقص جنین
سقط ناکامل یا ناقص جنین چیست؟
یکی از موضوعات مهم در بارداری که می‌تونه برای هر مادری نگران‌کننده باشه، سقط ناقص جنین هست. سقط ناقص به حالتی گفته می‌شه که بخشی از بافت‌ها یا جنین از رحم خارج می‌شن اما مقداری از بافت‌ها هنوز داخل رحم باقی می‌مونه. این وضعیت می‌تونه باعث خونریزی، عفونت یا حتی مشکلات جدی‌تر بشه. حالا سوال اصلی اینه که سقط ناقص جنین چه زمانی اتفاق می‌افتد و چه نشانه‌هایی داره؟
تعریف سقط ناقص جنین
سقط جنین زمانی رخ می‌ده که بارداری قبل از هفته‌ی بیستم به پایان می‌رسه. اما در سقط ناقص، برخلاف سقط کامل، همه‌ی بافت‌ها خارج نمی‌شن. این اتفاق معمولا نیاز به مداخله‌ی پزشکی داره تا رحم به طور کامل پاک‌سازی بشه.
سقط ناقص جنین چه زمانی اتفاق می افتد؟
معمولا سقط ناقص در سه‌ماهه‌ی اول بارداری (یعنی قبل از هفته‌ی دوازدهم) شایع‌تره. اما گاهی ممکنه در سه‌ماهه‌ی دوم هم رخ بده. به طور کلی زمان بروز آن می‌تونه به عوامل زیر بستگی داشته باشه:
- مشکلات کروموزومی یا ژنتیکی جنین
- بیماری‌های زمینه‌ای مادر مثل دیابت کنترل‌نشده یا مشکلات تیروئید
- عفونت‌های شدید
- مصرف بعضی داروها یا مواجهه با مواد شیمیایی مضر
پس می‌شه گفت که سقط ناقص جنین بیشتر در اوایل بارداری اتفاق می‌افتد، ولی احتمال وقوعش در مراحل بعدی هم وجود داره.
علائم سقط ناقص جنین
نشانه‌هایی وجود دارن که به مادر هشدار می‌دن ممکنه دچار سقط ناقص شده باشه، مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- خونریزی واژینال شدید یا طولانی‌مدت
- وجود لخته‌های خون یا بافت در ترشحات
- درد و گرفتگی شدید در قسمت پایین شکم یا کمر
- توقف ناگهانی علائم بارداری مثل حساسیت سینه‌ها یا حالت تهوع
این علائم معمولا زمانی بروز می‌کنن که بخشی از بارداری دفع شده ولی بخشی هنوز باقی مانده است.
عوارض سقط ناقص جنین
وقتی بخشی از بافت‌های بارداری در رحم باقی بماند، خطرهایی مثل موارد زیر وجود داره:
- عفونت رحم (اندومتریت)
- خونریزی شدید و کم‌خونی
- تشکیل لخته یا چسبندگی در رحم
- در موارد نادر، آسیب به باروری آینده
به همین دلیل تشخیص سریع و درمان به‌موقع سقط ناقص جنین خیلی مهمه.
روش های تشخیصی سقط ناقص جنین
پزشکان معمولا برای تشخیص از چند روش استفاده می‌کنن:
- سونوگرافی رحم: بررسی می‌کنه که آیا بافتی در رحم باقی مانده یا نه.
- آزمایش خون HCG: سطح این هورمون در بارداری باید به‌تدریج کاهش پیدا کنه؛ اگر بالا بماند، احتمال سقط ناقص وجود داره.
- معاینه لگنی برای بررسی باز بودن دهانه رحم و وجود بافت‌های باقی‌مانده.
درمان سقط ناقص جنین
روش درمان بستگی به شرایط مادر داره:
- درمان دارویی
در مواردی که بافت زیادی باقی نمانده باشه، پزشک ممکنه داروهایی مثل میزوپروستول تجویز کنه تا رحم به طور کامل تخلیه بشه.
- کورتاژ (D&C)
اگر بافت‌ها به صورت کامل دفع نشن یا خونریزی شدید باشه، پزشک از روش جراحی به نام کورتاژ استفاده می‌کنه.
- انتظار و پیگیری
در بعضی موارد بدن به مرور زمان خودش بافت‌ها رو دفع می‌کنه. اما این حالت باید با نظارت دقیق پزشک همراه باشه.
پیشگیری از سقط ناقص جنین
هرچند همیشه نمی‌شه جلوی سقط رو گرفت، ولی بعضی کارها می‌تونن ریسک سقط جنین رو پایین بیارن:
- انجام آزمایشات بارداری در زمان مناسب
- مدیریت بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت و فشار خون
- پرهیز از مصرف دخانیات، الکل و مواد مخدر
- مراقبت از بدن در برابر عفونت‌ها و بیماری‌های مقاربتی
- مصرف مکمل‌های ضروری مثل اسید فولیک و آهن
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
هر زمانی که مادر باردار با خونریزی غیرعادی، درد شدید یا ترشحات بافتی روبه‌رو شد، باید سریع به پزشک مراجعه کنه. تشخیص زودهنگام کمک می‌کنه از عوارض جدی مثل عفونت یا خونریزی جلوگیری بشه.
حرف آخر
سقط ناقص جنین معمولا در سه‌ماهه‌ی اول بارداری شایع‌تره و زمانی اتفاق می‌افته که بخشی از بارداری دفع می‌شه و بخشی باقی می‌ماند. علائم اصلی آن شامل خونریزی، درد و دفع لخته‌های خونی است. تشخیص سریع با سونوگرافی و آزمایش خون انجام می‌شه و درمان هم می‌تونه دارویی یا جراحی باشه. مهم‌تر از همه اینکه مادر باید هر علامت مشکوکی رو جدی بگیره و سریع به پزشک مراجعه کنه.
