نکات مهم:

• چرا عکس رنگی از رحم گرفته می شود؟
• آمادگی های لازم قبل از عکس برداری رنگی از رحم (HSG)
• مراحل و روند انجام عکس برداری رنگی رحم
• بعد از گرفتن عکس رنگی از رحم چه اتفاقی می‌ افتد؟
• آیا گرفتن عکس رنگی از رحم درد داره؟
• مزایای عکس برداری رنگی رحم (هیستروسالپنگوگرافی)

مراحل عکس برداری رنگی رحم یا هیستروسالپنگوگرافی

عکس رنگی رحم یا همان (Hysterosalpingography (HSG یکی از روش‌های تشخیصی پرکاربرد در حوزه زنان و ناباروری هست. در این روش با استفاده از اشعه ایکس و تزریق ماده حاجب داخل رحم و لوله‌های فالوپ، شکل و وضعیت رحم بررسی می‌شه. پزشک معمولاً این روش رو برای بررسی باز بودن لوله‌ها و تشخیص مشکلات رحمی مثل پولیپ، فیبروم یا چسبندگی تجویز می‌کنه.

چرا عکس رنگی از رحم گرفته می شود؟

معمولاً وقتی یک زن برای مدت طولانی باردار نمی‌شه یا پزشک به مشکلات رحمی مشکوک می‌شه، انجام HSG پیشنهاد می‌شه. مهم‌ترین اهداف این روش عبارت‌اند از:

• بررسی باز یا بسته بودن لوله‌های فالوپ
   
• تشخیص ناهنجاری‌های رحمی (مثل سپتوم یا دیواره اضافی)
   
• شناسایی چسبندگی‌های داخل رحمی یا آندومتریوز
   
• بررسی علل سقط مکرر یا ناباروری

آمادگی های لازم قبل از عکس برداری رنگی از رحم (HSG)

برای اینکه عکس رنگی رحم دقیق‌تر انجام بشه، چند نکته باید رعایت بشه:

• زمان انجام: بهترین زمان بین روز ۷ تا ۱۰ چرخه قاعدگی است (یعنی بعد از پایان پریود و قبل از تخمک‌گذاری).
   
• پرهیز از بارداری: خانم‌ها باید مطمئن باشن که باردار نیستن، چون تزریق ماده حاجب برای جنین ضرر داره.
   
• استفاده از آنتی‌بیوتیک یا مسکن: پزشک گاهی قبل از انجام کار، مصرف داروهایی مثل ایبوپروفن یا آنتی‌بیوتیک رو توصیه می‌کنه تا درد و احتمال عفونت کاهش پیدا کنه.
   
• اطلاع‌رسانی به پزشک: اگر فرد حساسیت دارویی، عفونت لگنی یا خونریزی غیرطبیعی داره، باید به پزشک اطلاع بده.

مراحل انجام عکس برداری رنگی رحم (HSG)

روند انجام HSG معمولاً ساده اما کمی ناراحت‌کننده است، مراحل به این شکل پیش می‌ره:

۱. آماده‌سازی و قرار گرفتن روی تخت

خانم مثل وضعیت معاینه زنان روی تخت رادیولوژی دراز می‌کشه. یک اسپکولوم داخل واژن گذاشته می‌شه تا دهانه رحم دیده بشه.

۲. ضدعفونی و بی‌حسی

پزشک دهانه رحم رو ضدعفونی می‌کنه. بعضی وقت‌ها از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شه تا درد کمتری حس بشه.

۳. قرار دادن کانولا

یک لوله باریک یا کانولا داخل دهانه رحم گذاشته می‌شه. این وسیله راه ورود ماده حاجب به رحم هست.

۴. تزریق ماده حاجب

ماده حاجب (رنگ مخصوص) به آرامی وارد رحم و لوله‌های فالوپ تزریق می‌شه. در این مرحله ممکنه بیمار احساس فشار یا گرفتگی شکم داشته باشه.

۵. گرفتن تصاویر با اشعه ایکس

در حین تزریق، دستگاه رادیولوژی چندین تصویر می‌گیره. این تصاویر نشان می‌ده که ماده حاجب چطور داخل رحم و لوله‌ها حرکت می‌کنه و آیا انسدادی وجود داره یا نه.

۶. پایان کار و پاک‌سازی

بعد از گرفتن تصاویر، اسپکولوم و کانولا برداشته می‌شن و بیمار می‌تونه استراحت کنه. پزشک هم تصاویر رو بررسی و نتیجه اولیه رو اعلام می‌کنه.

بعد از گرفتن عکس رنگی رحم چه اتفاقی می‌ افتد؟

بعد از انجام عکس رنگی رحم، خانم‌ها ممکنه علائمی مثل درد خفیف شکمی، لکه‌بینی یا ترشحات خونی کم تجربه کنن که طبیعی هست و معمولاً بعد از یکی دو روز برطرف می‌شه و توصیه می‌شه:

• استراحت کوتاه داشته باشین.
   
• مایعات کافی مصرف کنین.
   
• از تامپون استفاده نکنین.
   
• در صورت تب، ترشحات بدبو یا خونریزی شدید، سریع به پزشک مراجعه کنین.

آیا گرفتن عکس رنگی از رحم درد داره؟

خیلی از خانم‌ها وقتی اسم عکس رنگی رحم رو می‌شنون، اولین سوالشون اینه که "آیا درد داره یا نه؟". این روش معمولاً با کمی درد و گرفتگی شبیه دردهای پریودی همراهه، به‌خصوص موقع تزریق ماده حاجب داخل رحم و لوله‌ها. شدت درد برای هر کسی متفاوت هست؛ بعضی‌ها فقط یک فشار ملایم حس می‌کنن و بعضی‌ها ممکنه کمی بیشتر اذیت بشن. برای کمتر شدن ناراحتی، پزشک معمولاً قبلش مصرف مسکن رو توصیه می‌کنه و خود پروسه هم خیلی طولانی نیست، معمولاً بین ۱۰ تا ۲۰ دقیقه تمام می‌شه. پس می‌شه گفت که درد داره، اما قابل تحمله و سریع هم برطرف می‌شه.

مزایای تشخیصی عکس رنگی رحم (هیستروسالپنگوگرافی)

• تشخیص سریع مشکلات ناباروری
   
• کمک به انتخاب بهترین روش درمانی (مثل IVF یا جراحی)
   
• گاهی باز شدن انسدادهای جزئی لوله‌ها بعد از تزریق ماده حاجب
   
• کم‌هزینه‌تر بودن نسبت به روش‌های تصویربرداری پیشرفته مثل لاپاراسکوپی

حرف آخر

عکس رنگی رحم (HSG) یکی از روش‌های مهم و کاربردی در بررسی مشکلات ناباروری و سلامت رحم و لوله‌های فالوپ هست. این روش با وجود اینکه کمی ناراحت‌کننده به نظر می‌رسه، اما اطلاعات ارزشمندی در اختیار پزشک قرار می‌ده. با رعایت نکات آمادگی، انتخاب زمان مناسب و مراجعه به مرکز معتبر، می‌شه این آزمایش رو با خیال راحت انجام داد.