نکات مهم:

• چسبندگی جفت چیست؟
• علائم چسبندگی جفت
• عوامل خطر چسبندگی جفت
• عوارض چسبندگی جفت پس از زایمان
• روش های تشخیص چسبندگی جفت
• درمان  و پیشگیری از چسبندگی جفت پس از زایمان

چسبندگی جفت پس از زایمان چه خطراتی دارد؟

چسبندگی جفت یکی از عوارض نسبتاً جدی در بارداری و پس از زایمان به حساب میاد که اگر به موقع تشخیص داده نشه، می‌تونه هم برای مادر و هم برای سلامت آینده او مشکلاتی ایجاد کنه. این عارضه زمانی اتفاق می‌افته که جفت به جای اینکه به‌طور طبیعی بعد از تولد نوزاد از دیواره رحم جدا بشه، به لایه‌های عمقی رحم می‌چسبه و جدا شدنش سخت یا غیرممکن می‌شه. شناخت علائم چسبندگی جفت و آگاهی از عوارض چسبندگی جفت پس از زایمان کمک می‌کنه که هم مادران و هم پزشکان سریع‌تر اقدامات لازم رو انجام بدهند.

چسبندگی جفت چیست؟

به زبان ساده، جفت مثل یک پل ارتباطی بین مادر و جنین عمل می‌کنه. وظیفه‌اش رساندن اکسیژن و مواد غذایی به جنین و دفع مواد زاید هست. اما در بعضی موارد، این جفت به لایه‌های عضلانی رحم می‌چسبه و دیگر مثل حالت طبیعی قابل جدا شدن نیست. در علم پزشکی، این حالت به چند نوع تقسیم می‌شه:

• چسبندگی جفت سطحی (آکرتا): جفت به سطح دیواره رحم می‌چسبه.
   
• چسبندگی جفت عمیق (اینکرتا): جفت به عمق لایه‌های عضلانی نفوذ می‌کنه.
   
• چسبندگی جفت کامل (پرکرتا): جفت حتی به بیرون از رحم و اندام‌های اطراف هم نفوذ می‌کنه.

علائم چسبندگی جفت

خیلی وقت‌ها علائم چسبندگی جفت قبل از زایمان به شکل واضح دیده نمی‌شن و تازه حین زایمان یا بعد از آن مشخص می‌شن. با این حال چند نشانه مهم وجود داره:

• خونریزی شدید پس از زایمان
   مهم‌ترین علامت همین خونریزی غیرطبیعیه. چون جفت به‌طور کامل جدا نمی‌شه، خونریزی ادامه پیدا می‌کنه.
   
• باقی ماندن  کامل یا بخشی از جفت در رحم
   اگر بعد از تولد نوزاد، جفت به‌طور کامل یا بعداز مدت مشخصی خارج نشه، پزشک یا ماما متوجه می‌شه که احتمالاً چسبندگی وجود داره.
   
• کم‌خونی و ضعف شدید
   به خاطر خونریزی طولانی، مادر دچار افت شدید هموگلوبین می‌شه و احساس ضعف، تپش قلب و سرگیجه می‌کنه.
   
• علائم در سونوگرافی بارداری
   در بعضی موارد، قبل از زایمان و در سونوگرافی‌های تخصصی می‌شه نشانه‌هایی از چسبندگی رو دید، مثل ضخیم شدن جفت یا نبودن مرز مشخص بین جفت و رحم. سونوگرافی چسبندگی جفت برای مادران با سابقه جراحی روی رحم مثل سزارین ضروری است.

عوامل خطر چسبندگی جفت

همه مادران در معرض عارضه چسبندگی جفت نیستن. بعضی از شرایط احتمال ابتلا رو بیشتر می‌کنه:

• سابقه سزارین یا جراحی‌های رحم (مهم‌ترین و شایع ترین علت)
   
• وجود جفت سرراهی در بارداری
   
• بارداری در سن بالای ۳۵ سال
   
• زایمان‌های متعدد
   
• عفونت‌های رحمی یا التهاب‌های قبلی

عوارض چسبندگی جفت پس از زایمان

اگر به موقع مدیریت نشه، عوارض چسبندگی جفت پس از زایمان می‌تونه جدی و حتی خطرناک باشه:

• خونریزی شدید و خطرناک
   خونریزی کنترل‌نشده می‌تونه جان مادر رو تهدید کنه و نیاز به تزریق خون یا حتی جراحی پیدا بشه.
   
• عفونت رحم
   باقی ماندن بافت جفت باعث عفونت‌های رحمی می‌شه که درمانش نیاز به آنتی‌بیوتیک و گاهی جراحی داره.
   
• نازایی یا کاهش باروری
   در بعضی موارد شدید، برای نجات جان مادر مجبور می‌شن رحم رو خارج کنن (هیسترکتومی)، که به معنی پایان بارداری‌های بعدی است.
   
• مشکلات روحی و روانی
   تجربه خونریزی شدید یا از دست دادن رحم می‌تونه باعث افسردگی، اضطراب و مشکلات روحی جدی در مادر بشه.

روش های تشخیص چسبندگی جفت

تشخیص زودهنگام چسبندگی جفت خیلی مهمه. ابزارهایی که پزشکان استفاده می‌کنن شامل:

• سونوگرافی تخصصی بارداری
   
• MRI رحم برای بررسی دقیق‌تر میزان نفوذ جفت
   
• بررسی سابقه پزشکی مادر

درمان چسبندگی جفت پس از زایمان

هیچ درمان خانگی برای این مشکل وجود نداره و درمانش فقط باید توسط پزشک انجام بشه و روش‌ها شامل:

• خارج کردن دستی جفت توسط متخصص (در موارد خفیف)
   
• جراحی برای برداشتن بافت جفت باقی‌مانده
   
• تزریق خون و داروهای کنترل‌کننده خونریزی
   
• هیسترکتومی در موارد خیلی شدید برای حفظ جان مادر

پیشگیری از چسبندگی جفت

راه مطمئن و صددرصدی برای پیشگیری وجود نداره، ولی می‌شه با رعایت چند نکته احتمال بروز رو کم‌تر کرد:

• مراقبت دقیق در دوران بارداری و انجام سونوگرافی‌های منظم
   
• اطلاع دادن به پزشک درباره سابقه سزارین یا جراحی‌های رحم
   
• کنترل و درمان عفونت‌های رحمی پیش از بارداری

حرف آخر

چسبندگی جفت یک عارضه جدی اما قابل کنترل هست. آگاهی از علائم چسبندگی جفت و شناخت عوارض چسبندگی جفت پس از زایمان کمک می‌کنه مادران زودتر به پزشک مراجعه کنن و اقدامات درمانی لازم انجام بشه. اگرچه این مشکل می‌تونه ترسناک به نظر برسه، اما با تشخیص به‌موقع و مراقبت درست، خطراتش به حداقل می‌رسه.