مدیریت بچههای لجباز بدون داد و فریاد
نکات مهم:
- چرا کودکان لجبازی می کنند؟
- با کودک لجباز چگونه رفتار کنیم؟
- اهمیت ثبات و استمرار در برخورد با کودک
چطور با کودک لجباز برخورد کنیم؟
داشتن کودک لجباز میتونه برای هر والدینی چالشبرانگیز باشه. بعضی وقتها تلاش میکنیم هرطور که شده حتی با داد و فریاد اوضاع رو کنترل کنیم، اما تحقیقات روانشناسی نشان میده که این روش نه تنها جواب نمیده، بلکه ممکنه رفتارهای منفی کودک رو تقویت کنه. در این مقاله به بررسی روشهای موثر برای مدیریت کودکان لجباز میپردازیم و نکات عملی برای والدین ارائه میکنیم.
چرا کودکان لجبازی می کنند؟
کودکان گاهی لجباز میشن چون میخوان احساس کنترل و استقلال داشته باشن. تحقیقات روانشناسی کودک نشان میده که بین سنین ۲ تا ۵ سال، مغز کودک هنوز در حال یادگیری خودکنترلی و مدیریت احساسات هست. مطالعات آماری ثابت کرده حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد کودکان در این سن دچار رفتارهای لجبازانه میشن که اگر والدین روش مدیریت مناسب رو یاد نگیرن، این رفتارها ممکنه تا سن مدرسه ادامه پیدا کنه.
ایجاد محیط پایدار و پیشبینیپذیر برای کودک
یکی از اصلیترین روشها برای مدیریت کودکان لجباز بدون داد و فریاد، ایجاد محیطی است که قوانین و مرزها مشخص باشه. وقتی کودک بداند چه چیزی از او انتظار میره و چه پیامدهایی داره، رفتارهای منفی کم میشه.
- همیشه یک روال و چهارچوب مشخص برای کودک داشته باش. برای مثال ساعت خواب، غذا و بازی رو تا حد امکان ثابت نگه دار.
- از انتظار معقول برای سن و توانایی کودک حرف بزن. تحقیقات نشان داده زمانیکه توقع والدین با توانایی کودک هماهنگ باشه، احتمال لجبازی تا ۲۵ درصد کاهش پیدا میکنه.
تکنیک استفاده از انتخاب های محدود
دادن انتخابهای محدود به کودک، حس کنترل رو در او تقویت میکنه و احتمال مخالفت کم میشه. به جای گفتن «باید لباس فلان رنگ رو بپوشی»، میتونی بگی: «میخوای تیشرت آبی یا قرمز بپوشی؟»
تحقیقات در این زمینه نشان داده که کودکان وقتی در تصمیمگیریهای کوچک مشارکت داشته باشن، کمتر لجبازی میکنن و رفتارهای مثبت آنها تا ۳۵ درصد افزایش پیدا میکنه.
تقویت رفتارهای مثبت کودک
به جای تمرکز روی رفتارهای منفی، روی رفتارهای مثبت کودک تمرکز کن و آنها رو تقویت کن.
- تعریف و تمجید مستقیم از رفتار خوب کودک، باعث میشه او رفتار مثبت رو تکرار کنه.
- از سیستم پاداش ساده استفاده کن، مثل استیکر یا وقت بازی اضافه. تحقیقات نشان دلده که پاداش مثبت باعث کم شدن رفتارهای منفی و بیشتر شدن همکاری کودک میشه.
تکنیک های آرامشبخش برای والدین
برای مدیریت کودکان لجباز بدون داد و فریاد، آرام بودن والد کلید اصلی حل مسئله است. وقتی والد عصبی بشه، کودک هم رفتار مقابلهای از خودش نشان میده. حالا به عنوان والد در این شرایط باید چیکار کنی؟
- نفس عمیق بکش و قبل از جواب دادن ۲ ثانیه صبر کن.
- از زبان آرام و کوتاه استفاده کن: «الان وقت بازی نیست، بعد از غذا بازی میکنیم.»
- اگر حس کردی کنترل از دستت در رفته، کمی فاصله بگیر و بعد دوباره موضوع رو مطرح کن.
استفاده از داستان و مثال های ملموس برای کودک
کودکان معمولاً با مثال و داستان بهتر یاد میگیرن. به جای تهدید یا دستور مستقیم، داستانهایی درباره همکاری و رعایت قوانین برای کودک تعریف کن. تحقیقات نشان داده که داستانگویی آموزشی باعث کاهش رفتارهای لجباز تا ۲۰ درصد در کودکان ۳ تا ۶ سال میشه.
تکنیک توقف و بررسی برای کودک
یکی از روشهای عملی برای مدیریت کودکان لجباز، تکنیک "توقف و بررسی" هست.
- وقتی کودک لجبازی میکنه، با لحنی آرام بگو: «یک لحظه صبر کن.»
- از کودک بخواه احساساتش رو بیان کنه: «الان چه احساسی داری؟»
- با کودک راهحل جایگزین پیدا کن: «میخوای بعد از بازی با لگو، کتاب بخوانیم؟»
این روش باعث میشه کودک رفتار خودش رو مدیریت کنه و احساس کنترل بیشتری داشته باشه.
اهمیت ثبات و استمرار در برخورد با کودک
کلید موفقیت در مدیریت کودکان لجباز، ثبات و استمرار در رفتار هست. رفتار مثبت کودک زمانی تثبیت میشه که والدین به طور مداوم قوانین و روشهای آرام رو اجرا کنن.
تحقیقات میگه که والدینی که ثبات در مرزها و پاداشها به کودک دارن، کودکانی با مهارتهای اجتماعی و عاطفی بهتر تربیت میکنن.
حرف آخر
مدیریت کودکان لجباز بدون داد و فریاد شدنی است، اگر والدین از روشهای موثر و عملی استفاده کنن. ایجاد محیط پایدار، دادن انتخاب محدود، تقویت رفتار مثبت، حفظ آرامش والدین، استفاده از داستان و تکنیک توقف و بررسی، همگی ابزارهای موثری هستن.
با پیروی از این روشها، نه تنها لجبازی کودک کم میشه، بلکه مهارتهای خودکنترلی، همکاری و ابراز احساسات در کودک تقویت میشه.
