واژینیسموس چیست؟ علت و علائم
نکات مهم:
- واژینیسموس (قفل شدن واژن) چیست؟
- چرا واژینیسموس دارم؟ (دلایل واژینیسموس)
- علائم و نشانه های واژینیسموس
- انواع واژینیسموس
- از کجا بفهمیم واژینیسموس داریم؟
- راه های درمان واژینیسموس
- تفاوت واژینیسموس با دیسپارونیا (درد هنگام رابطه جنسی)
- برای نزدیکی مشکل دارم چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
واژینیسموس (قفل شدن واژن) چیست؟ علت تا درمان
واژینیسموس (Vaginismus) یکی از شایعترین اختلالات جنسی زنانه است که شاید خیلیها دربارهاش نشنیده باشن. این مشکل باعث میشه عضلات اطراف واژن بهطور غیرارادی منقبض بشن و رابطهی جنسی یا معاینههای پزشکی رو سخت یا حتی غیرممکن کنن. آمارها نشان میده که حدود ۱ تا ۷ درصد از زنان در دنیا با این اختلال مواجه میشن. هرچند درصد دقیق ممکنه کمتر گزارش بشه، چون خیلی از خانمها از ترس قضاوت یا خجالت، به پزشک مراجعه نمیکنن.
واژینیسموس چیست؟
بهطور ساده، واژینیسموس به انقباض غیرارادی و ناخودآگاه عضلات کف لگن اطراف واژن گفته میشه. این انقباض زمان ورود هر چیزی به واژن (مثل آلت تناسلی، تامپون یا حتی ابزار معاینهی پزشکی) رخ میده. همین مسئله باعث درد شدید، اضطراب و گاهی حتی اجتناب کامل از نزدیکی میشه.
این اختلال فقط به رابطهی زناشویی محدود نیست؛ خیلی وقتها خانمها حتی نمیتونن آزمایشهای معمول مثل تست پاپاسمیر رو انجام بدن.
چرا واژینیسموس دارم؟ (دلایل واژینیسموس)
علت دقیق این اختلال همیشه مشخص نیست، ولی عوامل مختلفی میتونن نقش داشته باشن. علتها به دو دستهی جسمی و روانی تقسیم میشن:
عوامل جسمی
- عفونتهای واژینال مکرر یا دردناک
- یائسگی و کاهش سطح استروژن که باعث خشکی واژن میشه
- جراحیهای ناحیه لگن یا واژن
- زایمانهای سخت یا آسیبهای جسمی در ناحیه تناسلی
عوامل روانی
- ترس از درد هنگام رابطه (یکی از شایعترین عوامل)
- تجربهی سوءاستفاده جنسی یا جسمی در گذشته
- اضطرابهای مرتبط با رابطه جنسی
- باورها و تربیت فرهنگی یا مذهبی سختگیرانه درباره سکس
- مشکلات زناشویی یا استرسهای زندگی
در اکثر موارد عوامل روانی یعنی ترسهای بی علت که ناشی از عدم آگاهی از وضعیت بدن میباشد علت اصلی ابتلا به واژینیسموس است. طبق یک مطالعه در ژورنال Journal of Sexual Medicine، حدود ۸۰ درصد از زنان مبتلا به واژینیسموس سابقهی اضطراب یا ترس شدید از دخول رو گزارش کردن.
علائم و نشانه های واژینیسموس
اگرچه اکثر خانمها زمانی که بعد از ازدواج برای دخول به مشکل میخورن متوجه واژینیسموس میشن اما شناختن دقیق علائم کمک میکنه خانمها زودتر به پزشک مراجعه کنن. مهمترین علائم واژینیسموس شامل این موارد میشه:
- درد شدید و سوزش در زمان تلاش برای دخول
- انقباض غیرارادی و غیرقابلکنترل عضلات واژن
- ناتوانی در وارد کردن تامپون یا ابزار معاینه پزشکی
- اضطراب یا وحشت قبل یا حین رابطه جنسی
- اجتناب ناخودآگاه از رابطه به دلیل ترس از درد
گاهی شدت علائم در هرفردی با فرد دیگر متفاوت است. بعضی خانمها فقط کمی درد دارن ولی بعضی دیگر اصلاً قادر به انجام رابطه جنسی نیستن.
انواع واژینیسموس
واژینیسموس معمولاً به دو نوع تقسیم میشه:
- واژینیسموس اولیه: از اولین تلاش برای دخول وجود داشته و هیچوقت رابطه جنسی بدون درد رخ نداده.
- واژینیسموس ثانویه: بعد از یک دوره رابطه جنسی بدون مشکل، ایجاد میشه. مثلاً بعد از زایمان، جراحی یا یک تجربهی بد.
واژینیسموس چطور تشخیص داده میشه؟
از کجا بفهمیم واژینیسموس داریم؟ تشخیص این اختلال معمولاً از طریق گفتوگو با بیمار و معاینهی پزشکی انجام میشه. پزشک متخصص زنان یا متخصص درمان اختلالات جنسی با بررسی تاریخچه پزشکی و روانی فرد میتونه واژینیسموس رو تشخیص بده. گاهی هم روانشناس یا سکستراپیست برای بررسی مسائل ذهنی وارد پروسهی درمان میشن.
راه های درمان واژینیسموس
خبر خوب اینه که درمان واژینیسموس در بیشتر موارد موفقیتآمیز است. ترکیبی از روشهای پزشکی و رواندرمانی میتونه به بهبود کامل منجر بشه.
روشهای درمانی رایج
- تمرینات کگل معکوس: برای آموزش ریلکس کردن عضلات کف لگن
- دیلاتور واژینال: استفاده از ابزارهای پزشکی با سایزهای مختلف برای بازآموزی عضلات واژن
- رواندرمانی و مشاوره: برای رفع اضطراب، ترس یا تجربههای آسیبزا
- آموزش جنسی: برای افزایش آگاهی زن و همسرش درباره بدن و رابطه جنسی سالم (آگاهی کامل از آناتومی واژن برای از بین بردن تصورات غلط)
- استفاده از روانکنندهها: در موارد خشکی واژن
طبق مطالعات، بیش از ۹۰ درصد خانمهایی که تحت درمان چندجانبه (پزشکی + رواندرمانی) قرار گرفتن، موفق به رفع مشکل شدن.
تفاوت واژینیسموس با دیسپارونیا (درد هنگام رابطه جنسی)
خیلی وقتها واژینیسموس با دیسپارونیا (درد هنگام رابطه جنسی) اشتباه گرفته میشه. تفاوت اصلی اینه که در واژینیسموس، درد ناشی از انقباض غیرارادی عضلات واژن است؛ اما در دیسپارونیا درد ممکنه علتهای دیگری مثل خشکی واژن یا عفونت داشته باشه.
برای نزدیکی مشکل دارم چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر علائم واژینیسموس رو تجربه میکنید، بهتره زودتر به متخصص مراجعه کنید. درمان زودهنگام باعث میشه مشکل ریشهدار نشه و کیفیت زندگی و رابطهی زناشویی شما بهبود پیدا کنه. خیلی از خانمها به دلیل خجالت یا ترس، درمان رو عقب میاندازن و همین باعث تشدید اضطراب و اختلال در رابطه میشه.
حرف آخر
واژینیسموس یک اختلال جنسی زنانه است که با انقباض غیرارادی عضلات واژن همراهه و میتونه رابطهی جنسی و حتی معاینههای پزشکی رو دشوار کنه. علتهاس واژینیسموس ترکیبی از عوامل جسمی و روانی است و علائمش شامل درد شدید، ترس و ناتوانی در دخول هست. خوشبختانه درمانهای علمی و مؤثری مثل تمرینات کف لگن، استفاده از دیلاتور، رواندرمانی و مشاوره جنسی وجود داره که میتونه کیفیت زندگی فرد رو کاملاً تغییر بده.
