علت انگشت مکیدن نوزاد
چگونه از مکیدن انگشت شست توسط نوزاد جلوگیری کنیم؟
قراره چی بدونیم؟
- فواید مکیدن انگشت برای نوزاد
- چرا بعضی بچه‌ها انگشت می‌مکن؟
- مکیدن انگشت تا چه سنی طبیعی است؟
- چه زمانی باید نگران بشیم و دخالت کنیم؟
- چطور کودک‌مون رو به ترک مکیدن انگشت تشویق کنیم؟
مکیدن انگشت که بهش «مکیدن غیرتغذیه‌ای» هم می‌گن، یک واکنش طبیعی و غریزیه که حتی از دوران جنینی (قبل از تولد) شروع می‌شه. نوزادها ممکنه انگشت شست، بقیه‌ی انگشت‌ها، دستشون یا حتی وسایلی مثل پستانک و پتوی نرم رو بمکن. این کار باعث آرامش و احساس امنیت در اون‌ها می‌شه و درواقع یکی از راه‌های اولیه‌ی شناخت دنیای اطرافشونه.
فواید مکیدن انگشت برای نوزاد
وقتی بچه‌ها تحت فشار یا استرس قرار می‌گیرن، انگشت مکیدن بهشون کمک می‌کنه تا آروم بشن و احساس بهتری پیدا کنن. این کار باعث آزاد شدن تنش در بدنشون می‌شه. به‌همین دلیله که بیش از ۷۰٪ بچه‌های ۲ تا ۵ سال حداقل مدتی به‌نوعی مکیدن غیرتغذیه‌ای ادامه می‌دن، اما این عادت معمولاً با بالا رفتن سن کاهش پیدا می‌کنه.
یکی دیگه از فواید جالب مکیدن انگشت اینه که باعث تماس نوزاد با میکروب‌های محیط اطراف می‌شه. این تماس کنترل‌شده با میکروب‌ها می‌تونه سیستم ایمنی کودک رو قوی‌تر کنه و حتی در آینده احتمال بروز آلرژی در بزرگسالی رو کاهش بده. این نکته در برخی مطالعات پزشکی جدید هم تأیید شده.
چرا بعضی بچه‌ها انگشت می‌مکن؟
نوزادها از بدو تولد (و حتی قبل از تولد!) یک واکنش طبیعی به نام رفلکس مکیدن دارن. این رفلکس باعث می‌شه انگشت یا دستشون رو توی دهان ببرن. چون مکیدن باعث آرامش و احساس امنیت در اون‌ها می‌شه، بعضی از بچه‌ها کم‌کم این کار رو تبدیل به عادت می‌کنن؛ مخصوصاً وقتی خسته‌ان، بی‌قرارن یا می‌خوان بخوابن.درواقع، مکیدن انگشت یکی از راه‌هایی‌ـه که بچه‌ها از همون اول برای آرام کردن خودشون یاد می‌گیرن و خیلی وقت‌ها به جای گریه، با این کار خودشون رو تسکین می‌دن.
مکیدن انگشت تا چه سنی طبیعی است؟
بیشتر بچه‌ها به‌صورت طبیعی و بدون نیاز به مداخله، خودشون بین ۶ تا ۷ ماهگی یا بین ۲ تا ۴ سالگی مکیدن انگشت رو کنار می‌ذارن.
البته حتی اگه بچه‌ای این عادت رو ترک کرده باشه، ممکنه در زمان‌های استرس‌زا (مثل تولد خواهر یا برادر، رفتن به مهدکودک، تغییر محیط زندگی و...) دوباره بهش برگرده.
چه زمانی باید نگران بشیم و دخالت کنیم؟
تا زمانی که دندان‌های دائمی درنیومده‌ان، معمولاً مکیدن انگشت نگرانی جدی نداره. اما وقتی این دندان‌ها ظاهر می‌شن (حدود ۵ تا ۶ سالگی)، ادامه‌ی این عادت ممکنه باعث:
- تغییر شکل سقف دهان (کام)
- ناهماهنگی در ردیف شدن دندان‌ها
- مشکلات گفتاری یا جویدن بشه.
شدت نگرانی به این بستگی داره که بچه چند بار، برای چه مدت و با چه فشاری انگشتش رو می‌مکه.
برخی متخصصان پیشنهاد می‌کنن که اگه کودک تا ۳ سالگی هنوز انگشت می‌مکه، بهتره به فکر راهکار باشیم. ولی طبق توصیه‌ی آکادمی کودکان آمریکا (AAP)، مداخله‌ی جدی معمولاً فقط زمانی لازمه که کودک بعد از ۵ سالگی همچنان این عادت رو ادامه بده.
چطور کودک‌مون رو به ترک مکیدن انگشت تشویق کنیم؟
اگر می‌خواید به کودک‌تون کمک کنین این عادت رو کنار بذاره، اولین قدم صحبت کردن با خود بچه‌ست. وقتی بچه خودش بخواد ترک کنه و توی انتخاب روش همراه باشه، شانس موفقیت خیلی بیشتر می‌شه.
گاهی بی‌توجهی کافیه
بعضی وقت‌ها کودک فقط برای جلب توجه انگشت می‌مکه. توی این موارد، نادیده گرفتن ممکنه باعث بشه خودش این رفتار رو کنار بذاره. ولی اگه این روش جواب نداد، می‌تونین از این راهکارها کمک بگیرین:
۱. تقویت مثبت (پاداش دادن به رفتار درست)
- وقتی کودک انگشت نمی‌مکه، تشویقش کنین یا بهش یه پاداش کوچیک بدین. مثلاً:
- یه قصه‌ی بیشتر موقع خواب
- رفتن به پارک
- از برچسب و جدول تشویقی استفاده کنین؛ مثلاً برای هر روزی که موفق شد، یه برچسب بچسبونین روی تقویم.
۲. پیدا کردن علت اصلی
اگر انگشت‌مکیدن به خاطر استرس یا اضطرابه، ببینین چی باعث نگرانی یا ناراحتی بچه‌ست. توی این شرایط می‌تونین:
- با بغل کردن یا جملات آرامش‌بخش بهش اطمینان بدین.
- براش یه بالش یا عروسک بده تا فشارش بده و آروم بشه.
۳. یادآوری ملایم
بعضی بچه‌ها بدون اینکه متوجه باشن انگشت می‌مکن. اگه این‌طور بود:
- فقط آروم یادآوری کنین.
- هیچ‌وقت دعواش نکنین یا سرزنش و تمسخر نکنین؛ چون این کار باعث خجالت یا اضطراب بیشتر می‌شه که ممکنه خودش عادت مکیدن رو تشدید کنه.
اگر هیچ‌کدوم از روش‌ها جواب نداد، چی کار کنیم؟
برای بعضی بچه‌ها، مکیدن انگشت واقعاً عادتی قوی و ریشه‌داره که ترک کردنش راحت نیست. اگر همه‌ی راه‌ها رو امتحان کردین و هنوز موفق نشدین، نگران نباشین.
مهم‌ترین نکته اینه که:
- به کودک فشار نیارین. اصرار زیاد، تنبیه یا خجالت‌دادن ممکنه نتیجه‌ی معکوس بده و حتی باعث بشه این عادت دیرتر ترک بشه.
- گاهی بچه‌ها با بزرگ‌تر شدن، ورود به مدرسه یا الگو گرفتن از هم‌سن‌وسال‌ها، خودشون به‌مرور این عادت رو کنار می‌ذارن.
یادتون باشه، ترک مکیدن انگشت زمان‌بره و نیاز به صبوری، حمایت و همراهی آرام داره. اگه بعد از ۵ سالگی همچنان این عادت ادامه داشت و نگرانی‌هایی مثل تأثیر روی دندان‌ها یا گفتار کودک مطرح بود، می‌تونین با یه متخصص کودکان یا دندان‌پزشک کودک مشورت کنین تا راهکارهای تخصصی‌تر ارائه بده.
