نجات زندگی مشترک با فرزندآوری؟
قراره چی بدونیم؟
- آیا فرزندآوری می‌تونه رابطه زوج‌ها رو نجات بده؟
- چه تأثیری روی کودک و زندگی مشترک داره؟
- چرا بچه‌دار شدن تو رابطه‌های پرتنش ریسک داره؟
- چه زمانی فرزندآوری تصمیم درستیه؟
آیا فرزندآوری می‌تونه رابطه شکست‌خورده زوجین رو ترمیم کنه؟
تو دنیای امروز، خیلی از زن و شوهرها وقتی تو زندگیشون به مشکل برمی‌خورن، دنبال راهی می‌گردن که رابطه‌شونو بهتر کنن. یکی از چیزایی که بعضی وقتا به ذهنشون می‌رسه، اینه که «اگه بچه‌دار بشیم، شاید همه چی درست بشه!»
اما واقعاً این سوال مهمه: آیا بچه می‌تونه یه رابطه در حال خراب شدن رو نجات بده؟
بچه‌دار شدن؛ کمک‌کننده یا دردسر تازه؟
یه عده فکر می‌کنن وقتی یه کوچولوی ناز به زندگی میاد، عشق و صمیمیت قدیم برمی‌گرده و دوباره همه چیز قشنگ می‌شه. ولی خب تحقیقات علمی چیز دیگه‌ای می‌گن.
مطالعات زیادی تو این زمینه انجام شده. تو یکی از دقیق‌ترینشون که ۴۹ تا تحقیق مختلف رو بررسی کرده بودن (روی بیشتر از ۱۴۵ هزار نفر)، مشخص شد که رضایت زناشویی بعد از بچه‌دار شدن کم می‌شه. یعنی از دوران بارداری تا یه سال بعد تولد بچه، زن و شوهرها حس خوشبختی و نزدیکی کمتری تو رابطه‌شون دارن.
نکته مهم‌ترش اینه که این افت رضایت تو خانم‌ها بیشتر از آقایونه.
چرا بچه‌دار شدن ممکنه اوضاع رو بدتر کنه؟
خیلی‌ها فکر می‌کنن اگه یه بچه به دنیا بیارن، همه چی درست می‌شه. ولی واقعیت اینه که گاهی اوقات، بچه داشتن ممکنه مشکلات رو بیشتر کنه، مخصوصاً اگه قبلش رابطه‌تون دچار تنش بوده. چرا؟ چون:
- استرس و خستگی بیشتر می‌شه: نگهداری از یه نوزاد، هم وقت می‌خواد، هم انرژی. شب‌بیداری‌ها، شیر دادن، گریه‌ها... همه اینا باعث می‌شه آدم خسته و بی‌حوصله بشه، اون‌وقت دیگه حوصله رابطه و صمیمیت با همسرش رو هم نداره.
- زمان برای با هم بودن کمتر می‌شه: وقتی بچه میاد، تقریباً همه توجه‌ها می‌ره سمت اون. وقت دوتایی با هم بودن کم می‌شه و کم‌کم فاصله عاطفی بین زن و شوهر زیاد می‌شه.
- اختلاف توی روش تربیت بچه: ممکنه یکی سخت‌گیر باشه و اون یکی خیلی آزاد بذاره. همین اختلاف تو سبک تربیتی باعث دعوا و تنش بین زوج‌ها می‌شه.
- خرج زندگی بالا می‌ره: پوشک، لباس، دکتر، واکسن، شیرخشک یا حتی مهدکودک، کلی هزینه می‌تراشه. اگه از قبل فشار مالی باشه، این خرجای اضافه می‌تونه رابطه رو تحت فشار بذاره.
آیا بچه می‌تونه رابطه رو نجات بده؟
بعضی‌ها می‌گن با اومدن بچه، انگیزه گرفتن که برای زندگیشون بیشتر تلاش کنن. ولی واقعیت اینه که این قضیه استثناست، نه قاعده. خیلی از مشاورای خانواده تأکید می‌کنن که بچه‌دار شدن نباید راه فرار از مشکلات زناشویی باشه. چون اگه قبل از اومدن بچه، بین‌تون دلخوری، سردی یا دعوا بوده، بعد از بچه‌دار شدن نه تنها از بین نمی‌ره، بلکه ممکنه بدتر هم بشه.
حتی تو یکی از مقاله‌های علمی سایت MedicineNet اومده که بچه نباید بهونه‌ای برای نگه داشتن رابطه باشه. چون اون مشکلات اصلی، همون‌طور سر جاش می‌مونه و با اضافه شدن مسئولیت‌های بچه، ممکنه چند برابر بشه.
اگه دنبال درست کردن رابطه‌تونی، این کارا رو بکنین (قبل از اینکه تصمیم به بچه‌دار شدن بگیرین):
- با هم مشاوره برین: یه مشاور خانواده می‌تونه کمک‌تون کنه بفهمین مشکل اصلی رابطه‌تون چیه و چطور باید حلش کنین.
- راحت و صادقانه با هم حرف بزنین: از احساسات‌تون، از نیازاتون، از چیزی که اذیت‌تون می‌کنه بگین. حرف نزدن فقط فاصله‌ها رو بیشتر می‌کنه.
- برای با هم بودن وقت بذارین: حتی اگه فقط یه ربع تو روز وقت دارین، یه پیاده‌روی دوتایی، یه فنجون چای خوردن با هم... همونم مؤثره.
یاد بگیرین چطور با استرس کنار بیاین: استرس بخش جدانشدنی زندگیه. ولی اگه بلد نباشین کنترلش کنین، خیلی راحت می‌تونه رابطه‌تون رو بهم بریزه.
وقتی بچه وسط یک رابطه ناپایدار به دنیا میاد...
یکی از نکات خیلی مهمی که باید بهش توجه کنیم اینه که بچه‌ها احساس و انرژی پدر و مادرشون رو به خوبی می‌گیرن. اگه زوجین به خاطر حل نشدن اختلاف‌هاشون یا رابطه‌ای پر از تنش و بی‌توجهی تصمیم به بچه‌دار شدن بگیرن، در واقع دارن بچه رو وسط یک دعوای حل‌نشده می‌ذارن. این اتفاق هم روی سلامت روانی بچه تاثیر می‌ذاره، هم ممکنه آسیب‌های بلندمدت ایجاد کنه.
تاثیر فرزندآوری بر سلامت روان کودک در روابط پرتنش
مطالعات زیادی نشون داده وقتی یک کودک در خانواده‌ای بزرگ می‌شه که پر از اختلاف، درگیری یا سردی عاطفیه، این بچه بیشتر در معرض:
- اضطراب و افسردگی کودکانه
- مشکلات خواب و تغذیه
- افت عملکرد تحصیلی
- عدم توانایی در برقراری روابط سالم در آینده
- کاهش عزت نفس
قرار می‌گیره. چون اون احساس امنیت، آرامش و محبت بی‌قید و شرطی که هر کودکی باید در خونه تجربه کنه، در این شرایط وجود نداره یا خیلی کمه.
بچه می‌تونه چسب زخم باشه؟ یا فشار بیشتر؟
خیلی از زوج‌ها فکر می‌کنن با اومدن یک نوزاد، اون شکاف‌های عاطفی پر می‌شن یا باعث می‌شه طرف مقابل مسئولیت‌پذیرتر بشه. ولی واقعیت اینه که اگه قبل از تولد بچه، رابطه شکننده و پر از اختلاف باشه، با اضافه شدن مسئولیت‌های جدید، وضعیت ممکنه حتی بدتر هم بشه. چرا؟
چند دلیل علمی و واقعی:
- افزایش حجم مسئولیت‌ها:
نوزاد تازه‌متولدشده به مراقبت ۲۴ ساعته نیاز داره. بی‌خوابی، تغییر ریتم زندگی، کمبود زمان برای خود زوج باعث می‌شه فشار بیشتری احساس کنن. - کاهش رابطه عاطفی و جنسی:
طبق تحقیقات، میزان رضایت جنسی و صمیمیت عاطفی در ماه‌های بعد از زایمان به‌شدت کاهش پیدا می‌کنه، مخصوصاً اگه قبلش هم مشکلاتی وجود داشته. - تقسیم ناعادلانه کارهای خانه و کودک:
خیلی وقتا یکی از والدین (معمولاً مادر) احساس می‌کنه بار زیادی روی دوشش افتاده، و این باعث رنجش و دلخوری می‌شه. - افزایش توقعات و کم شدن حمایت:
زوج‌هایی که قبلاً توقع حل مشکل از طرف مقابل داشتن، حالا با ورود بچه توقع بیشتری برای تغییر و کمک پیدا می‌کنن، ولی چون مسئله‌ای ریشه‌ای حل نشده، این توقعات فقط باعث ناامیدی بیشتر می‌شه.
چه آسیبی به خود رابطه وارد می‌شه؟
وقتی زوجین بدون حل اختلافات، وارد فاز والد بودن می‌شن، رابطه عاشقانه‌شون به‌مرور به یک همکاری صرف برای نگهداری از کودک تبدیل می‌شه. گفت‌وگوها حول پوشک، شیر دادن، خواب کودک، خرید سیسمونی و واکسن خلاصه می‌شن. دیگه کمتر درباره احساسات حرف می‌زنن و هر اختلاف کوچیکی می‌تونه به دعوا ختم بشه.
در بسیاری از موارد، مادر احساس می‌کنه بیشتر «مراقب» و «پرستار» شده تا «زن» و «همسر». پدر هم ممکنه احساس کنه دیگه دیده نمی‌شه یا در حاشیه قرار گرفته. این فاصله، اگه با آگاهی و تلاش دوطرفه مدیریت نشه، می‌تونه پایه‌های رابطه رو شل کنه.
آیا هیچ امیدی نیست؟
نه اینکه هیچ زوجی بعد از بچه‌دار شدن خوشحال نیستن. خیلی‌ها با ورود بچه، انگیزه گرفتن برای تغییر، برای ساختن یک محیط بهتر. ولی نکته مهم اینه که اول باید خود رابطه ترمیم بشه، بعد بچه وارد ماجرا بشه.
مشاوران خانواده همیشه تأکید می‌کنن که زوج‌ها:
- اول باید مشکلات حل‌نشده رو بشناسن و روش کار کنن.
- با کمک درمانگر به یه درک متقابل برسن.
- مطمئن بشن که تصمیم به فرزندآوری از روی عشق و همدلیه، نه ترس از جدایی یا امید واهی.
جمع‌بندی نهایی: فرزندآوری، نجات‌دهنده یا چالش‌زا؟
بچه‌دار شدن یکی از بزرگ‌ترین و حساس‌ترین تصمیم‌های زندگیه. این تصمیم باید بر پایه‌ی رابطه‌ای پایدار، سالم و عاشقانه گرفته بشه. اگر زوجی فقط برای نجات زندگی مشترکشون یا برای نگه داشتن طرف مقابل تصمیم به فرزندآوری بگیرن، نه‌تنها خودشون بیشتر آسیب می‌بینن، بلکه آینده فرزندشون رو هم در معرض آسیب قرار می‌دن.
پس اگر دنبال نجات زندگی مشترک هستین، اول به فکر ترمیم رابطه‌تون باشین. وقتی عشق و امنیت برگشت، اون‌وقت بچه می‌تونه شادی‌بخش‌ترین تجربه زندگی‌تون باشه، نه بار اضافه‌ای بر زخمی که هنوز خوب نشده.
