
چگونه کودکمان را با مفهوم وطن و هویت ملی آشنا کنیم؟
در ذهن کودکان مفاهیمی مانند شهر و کشور بسیار بزرگ و غیر قابل تصور است. تجربه شنیدن زبانهای متفاوت، حرف زدن درباره کره زمین و بزرگی آن، آب و هواهای متنوع وکشورهای فراوان و سبکهای مختلف زندگی، از جذابترین مکالماتی است که میتواند میان یک فرد بالغ و یک کودک پدید آید. کودکان این تفاوتها را خیلی خوب میبینند و میفهمند. مخصوصا اگر تجربه سفر به کشور و شهری دیگر، یا مهاجرت داشته باشند. با این حال، ذهن ما نیاز دارد خود را وابسته به یک رفتار و فرهنگ و زبان بداند. عضویت و وابستگی به گروهی بزرگ با سابقه و فرهنگ مشخص ، و داشتن این مرزهای فکری، تاریخی، آیینی و زبانی، بخشی مهم از هویت ماست. یکی از مهمترین و رایجترین راههای انتقال این فرهنگ، شنیدن داستانهای فولکلور یا بومی هر کشور و منطقهای است. اما میتوان این روند جذاب گسترش ذهن کودک را متنوعتر کرد و توجه او را به غذاها، پوشش و لباس، جشنها و آیینها و آوازها و موسیقی بومی نیز جلب نمود. هدف از این فرآیند، هم تسهیل هویتبخشی به ذهن کودک است و هم اینکه ذهن او را آماده دیدن و درک و پذیرش تفاوتها کنیم. زندگی کودکان ما در آینده، بسیار فارغ از این مرزبندیها خواهد بود و آنها باید بتوانند در عین داشتن هویت ملی و بومی، در برابر تفاوتها و تضادهای فرهنگی، ذهنی باز و پذیرا داشته باشند. مطابق معمول هر هفته، برای برآورده شدن این هدف، چندین کتاب معرفی میکنیم؛ تا مفهوم وطن و هویت ملی و ویژگیهایی که انها را بازنمایی میکنند را به کودکان آموزش دهیم.
لولا دخترکی است که به همراه خانوادهاش به کشوری دیگر مهاجرت کرده است. همسایههای آنها در محلهای که او به همراه مادر و مادربزرگش زندگی میکند، همگی اهالی جزیره هستند و مدام از زیباییها و خاطرات خوش خود از جزیره حرف میزنند. ولی لولا هیچ چیزی از جزیرهاش نمیداند و به خاطر ندارد. اما در مدرسه، اوضاع جور دیگری است. کلاس لولا پر از شاگردانی است که هر کدام از بچهها، اهل کشورها و شهرهای دیگری هستند. معلم لولا برای آشنایی بیشتر بچههای کلاس، از آنها میخواهد یک نقاشی از وطن خود بکشند و به بقیه نشان بدهند وطن آنها چه حال و رنگی دارد. لولا در مقایسه با همکلاسهای دیگر، نمیتواند توضیح زیادی از جزیرهاش بدهد. او تصمیم میگیرد با همسایهها و بستگانش صحبت کند و بفهمد جزیرهای که آنها از آنجا آمدهاند، واقعا چه شکلی است.
در این کتاب، کودک با مفهوم مهاجرت و توصیف وطن از دید یک مهاجر آشنا میشود. یاد میگیرد چه ویژگیهایی، وطن فرد را با سایر جاها متفاوت میکند. برای کودک ایرانی، آشنا شدن با یک فرهنگ اسپانیاییتبار و برخی کلماتی که در کتاب آمده است نیز میتواند تجربه جالبی باشد. تصویرسازی این کتاب بینظیر است و در سال 2019، نامزد بهترین تصویرسازی کتابهای کودکان از سایت گودریدز بوده است.
مجموعه کتابهای «چراهای شگفتانگیز» شامل نزدیک به چهل عنوان کتاب است که در هر جلد آن، یک موضوع جالب توجه برای کودکان و نوجوانان مطرح میشود و به مهمترین سوالهایی که درباره آن پدیده در ذهن کودک به وجود میآید؛ پاسخ میدهد. در این جلد که به بررسی لباسهای اقوام مختلف ایرانی نظیر کرد، لر، بلوچ، گیلک، آذری و ... پرداخته است، اجزای لباسهای مردانه و زنانه؛ جنس و رنگ و طرح آن، تاریخچه لباسها و مواد اولیه بکار رفته در آن مورد بررسی قرار میگیرد. در این کتاب توجه کودک به این نکته جلب میشود که انتخاب و طراحی پوشش و لباس، به عوامل مختلف فرهنگی و محیطی بستگی دارد و شکل لباس یک قوم یا منطقه، اطلاعات زیادی درباره سبک زندگی در ان محل و مردمان آن به ما میدهد.
این کتاب، بازنویسی امروزی شده برای کودکان و نوجوانان از 32 داستان کلیله و دمنه است. کلیله و دمنه از مهمترین مراجع ادبیات فارسی است و یکی از منابع بسیار خوب برای آشنایی کودکان و نوجوانان با فضای ادبیات کهن فارسی است. این مجموعه با سرپرستی حسین فتاحی با زبانی امروزین بازنویسی و تصویرسازی شده است. از این مجموعه چندین جلد دیگر نیز چاپ شده است که امکان آشنایی کودکان فارسی زبان را با داستانهای مثنوی معنوی، هزار و یک شب، گلستان سعدی، هفت اورنگ ، قابوسنامه و ... فراهم میکند. برخی از کتابهای این مجموعه به صورت صوتی و با قیمت 5000 تا 6000تومان در سایت کتابراه قابل خریداری است.
کتاب لولا، دختر جزیره
- نویسنده : جونو دیاز، لئو اسپینوسا
- مترجم : میترا امیری
- انتشارات پرتقال، 1398
- قیمت نسخه کاغذی : 19000تومان
- مخاطب : کودکان 5 تا 10 ساله

در این کتاب، کودک با مفهوم مهاجرت و توصیف وطن از دید یک مهاجر آشنا میشود. یاد میگیرد چه ویژگیهایی، وطن فرد را با سایر جاها متفاوت میکند. برای کودک ایرانی، آشنا شدن با یک فرهنگ اسپانیاییتبار و برخی کلماتی که در کتاب آمده است نیز میتواند تجربه جالبی باشد. تصویرسازی این کتاب بینظیر است و در سال 2019، نامزد بهترین تصویرسازی کتابهای کودکان از سایت گودریدز بوده است.
کتاب لباسهای محلی اقوام ایرانی
- نویسنده : رویا خویی
- تصویرگر : حمیدرضا بیدقی
- انتشارات محراب قلم، 1393
- قیمت نسخه کاغذی : 5000 تومان
- مخاطب : کودکان 7 تا 12 ساله

مجموعه کتابهای «چراهای شگفتانگیز» شامل نزدیک به چهل عنوان کتاب است که در هر جلد آن، یک موضوع جالب توجه برای کودکان و نوجوانان مطرح میشود و به مهمترین سوالهایی که درباره آن پدیده در ذهن کودک به وجود میآید؛ پاسخ میدهد. در این جلد که به بررسی لباسهای اقوام مختلف ایرانی نظیر کرد، لر، بلوچ، گیلک، آذری و ... پرداخته است، اجزای لباسهای مردانه و زنانه؛ جنس و رنگ و طرح آن، تاریخچه لباسها و مواد اولیه بکار رفته در آن مورد بررسی قرار میگیرد. در این کتاب توجه کودک به این نکته جلب میشود که انتخاب و طراحی پوشش و لباس، به عوامل مختلف فرهنگی و محیطی بستگی دارد و شکل لباس یک قوم یا منطقه، اطلاعات زیادی درباره سبک زندگی در ان محل و مردمان آن به ما میدهد.
کتاب قصههای شیرین ایرانی (کلیله و دمنه)
- بازنویسی : مژگان شیخی
- تصویرگر : نرگس دلاوری
- انتشارات سوره مهر، 1393
- قیمت نسخه کاغذی : 19000 تومان
- مخاطب : کودکان 6 تا 12 ساله

این کتاب، بازنویسی امروزی شده برای کودکان و نوجوانان از 32 داستان کلیله و دمنه است. کلیله و دمنه از مهمترین مراجع ادبیات فارسی است و یکی از منابع بسیار خوب برای آشنایی کودکان و نوجوانان با فضای ادبیات کهن فارسی است. این مجموعه با سرپرستی حسین فتاحی با زبانی امروزین بازنویسی و تصویرسازی شده است. از این مجموعه چندین جلد دیگر نیز چاپ شده است که امکان آشنایی کودکان فارسی زبان را با داستانهای مثنوی معنوی، هزار و یک شب، گلستان سعدی، هفت اورنگ ، قابوسنامه و ... فراهم میکند. برخی از کتابهای این مجموعه به صورت صوتی و با قیمت 5000 تا 6000تومان در سایت کتابراه قابل خریداری است.