متخصصان معتقدند سهم مردان و زنان در ایجاد ناباروری به یک اندازه است.اما ناباروری به چه دلایلی رخ می دهد؟
مهمترین علل ناباروری در زوج‌های جوان چیست؟
عوامل موثر در ناباروری مردان و زنان
ناباروری در مردان و زنان دلایل زیادی دارد که جداگانه به آنها می پردازیم اما عواملی به صورت مشترک می تواند روی زنان و مردان تاثیر بگذارد به شرح زیر است:
امواج تلفن همراه، رادیو، تلویزیون بر ناباروری موثر هستند. امواج الکترومغناطیس با شدت خاص می‌تواند بر تکثیر و فعالیت‌های سلولی تاثیرگذار باشد، افزایش ایـن ارتعاشات می‌تواند بر کیفیت اسپرم و تخمک موثر باشـد. اگر فرد در مقابل تابش مستقیم میدان‌های الکترومغناطیس قرار گیرد باعث آسـیب در DNA سلول خواهد شد.
بیشتر بخوانید:
تاثیر موبایل در بارداری بر جنین
استرس درمدت زمان طولانی می‌تواند عوارضی مثل ناباروری، زایمان زودرس و سقط جنین ایجاد کند. استرس عام مداخله گر در عملکرد هورمون‌های محرک تولید اسـپرم اسـت، تعداد اسپرم‌ها زمانی که فرد تمرین‌هـای سـخت و بیش از اندازه دارد و در مواقعی که فرد درگیر فشارهای روانی دراز مـدت اسـت تحت تأثیر قرار می‌گیـرد، از طرفی مشکلات ناباروری، باعث استرس بیشتری می‌شود. ایجاد محیطی آرام و دور از استرس قبل از تصمیم به بارداری می‌تواند از ایجاد عوارض پیشگیری کند.
چاقی، لاغری، کمبود مواد غذایی مورد نیاز و مصرف مواد غذائی مضر، تغذیه درمانی و تغییر شـیوه زندگی بـر زوج‌هـای نابـاروری کـه پزشکان علت ناباروری آنها را غیر قابل توضیح و نامـشخص بیـان کرده‌اند، مؤثر است. کنترل وزن یکی از روش‌هایی است که در پیشگیری از ابتلای مردان و زنـان به ناباروری مـؤثر است و کاهش وزن می‌تواند باعث بارور شدن افراد شود، به طوری که آمار‌ها نشان می‌دهد زنانی با شاخص توده بدنی بـین 25 تـا 39 دو برابر بیش از سایرین در معرض ابتلا به ناباروری قرار دارند.
بیشتر بخوانید:
علل اصلی ناباروری در زنان و مردان
سیگار یکی دیگر از عـواملی اسـت کـه شـانس باروری را به میزان قابـل تـوجهی کم می کند. سیگار کشیدن در حـاملگی تـأثیر سـوء دارد و قدرت باروری را هم در زن و هم در مرد کاهش می‌دهـد، خطـرات مـصرف دخانیات بـا افزایش سن بیشتر می‌شود، بـین تعـداد سـیگار مصرفی و ناباروری رابطه مستقیم وجود دارد.
- تمرینات ورزشی سنگین و داروهای غیر مجاز
ورزشهای سنگین در مردان و زنان می تواند با ناباروری همراه باشد. دوندگان ماراتون و زنان و مردانی کـه تمرینـات ورزشـی سـنگین دارند و از داروهای غیر مجاز برای پرورش اندام استفاده می کنند، مستعد ناباروری هستند.
دلایل ناباروری زنان
یکی از مهمترین دلایل ناباروری زنان اختلال در
تخمك گذاری است. به طوری كه ۳۹ درصد از علل ناباروری زنان مربوط به همین موضوع است . بدون تخمك گذاری لقاح انجام نمی شود و بنابراين زن باردار نمی شود . بعضی از زن ها ممكن است تخمك گذاری نكنند و يا به طور نامنظم و كم تخمك گذاری كنند و بنابراين ممكن است يا عادت ماهيانه نداشته باشند و يا عادت ماهيانه آنها كم و نامنظم باشد. حتی بعضی خانم ها با اینکه دوره های عادت ماهيانه منظم دارند اما همچنان اختلال در تخمك گذاری هم دارند.
لوله های رحمي در بعضی زنان به طور كامل و يا ناقص بسته است. در نتيجه اسپرم به تخمك نمی رسد. عفونت، آندومتريوز و يا چسبندگی هايی پس ازعمل جراحی مهمترین عوامل تاثیر گذار در بسته بودن لوله های رحمی می تواند باشد.
آندومتريوز علت ۱۳ درصد موارد ناباروری است و حدود ۷۰ درصد زنان داراي آندومتريوز، نابارور هستند. آندومتريوز، حالتی است كه در آن سنگفرش رحم (آندومتر) رشد می کند و از رحم هم فراتر می رود و لوله های رحمی را نيز می پوشاند و حتی آنها را می بندد و در عمل تخمك گذاری اختلال به وجود می آورد.
اختلال در گردن رحم می تواند باعث ناباروری شود كه می توان به مشكلات مربوط به ساختمان بدن، عفونت های گردن و رحم و يا كيفيت نامناسب ترشحات رحم اشاره كرد. همچنین تومورهای بدخيم رحم و يا بعضی جای زخم های موجود در ديواره رحم باعث ناباروری است.
- عوامل ایمونولوژیک و دستگاه ايمنی بدن
دستگاه ايمنی بدن و عوامل ايمونولوژيك نقش مهمی در ايجاد ناباروری دارند. در بدن بعضی زنان عليه اسپرم مرد ماده ای بنام آنتي بادی ترشح می شود كه اسپرم ها را از بين می برد و يا آنها را غيرفعال می كند و يا حتی باعث سقط خود به خود در بعضي بارداری ها می شود.
دلایل ناباروری مردان
یکی از دلایل شایع ناباروری در مردان
واریکوسل است. واریکوسل نام اختلالی است که به دلیل اتساع و پیچ خوردگی وریدهایی بیضه ایجاد می‌شود. این اختلال باعث ایجاد آسیب‌های جدی در بیضه می‌شود، به نحوی که دیگر قادر به تولید منی سالم نخواهد بود.
تعداد كم اسپرم، عدم بلوغ اسپرم، شكل غيرطبيعی اسپرم، عدم توانايی حركت مناسب اسپرم
بيماری های عفونی مهمترین عاملی است که می تواند در تولید، حرکت وشکل اسپرم تاثیر بگذارد. : بيماری های عفونی مثل اوريون باعث عفونت مجاريی تناسلی يا التهاب و از بين رفتن بيضه ها در مرد می‌شوند.
مشکلات هورمونی هم می تواند یکی از دلایل ناباروری در مردان باشد. توليد نامناسب هورمون هاي FSH و LH بر توليد هورمون مردانگی يا تستوسترون و توليد اسپرم تأثير دارند.
بدن بعضی مردان عليه اسپرم خودشان ماده ای به نام آنتی بادی می سازد كه باعث كاهش حركت اسپرم يا به هم چسبيدن آنها می شود.
بسته بودن لوله های خروج اسپرم (دفران، اپيديديم) باعث ناباروری در مردان می شود . بسته شدن لوله های خروج اسپرم می تواند به علل مادرزادی، نقص ژنتيكی، عفونت ها يا التهاب های دستگاه ادراری – تناسلی باشد.
